Selçuk iletiŞİM

Belediyelerin Halkla İlişkiler Çalışmalarında İnternet… (196-205)
203
Belediyeler web sitelerinde vatandaşın kendile-
rine ulaşmasını sağlayacak telefon ve faks
numaraları ile e-mail adreslerine de yer ver-
mektedir. Ancak buradaki ilgi çekici unsur
şudur: 9 belediye faks numaralarını vermemiş-
tir, 5 belediye ise sadece telefon numaralarına
sitede yer vermiştir. Başka bir deyişle beledi-
yedeki herhangi bir birime veya kişiye ulaşmak
isteyen vatandaş, eğer adresini bilmiyorsa e-
mail yöntemini kullanamayacaktır, çünkü site-
de bu bilgi bulunmamaktadır. Bu da internet ve
e-mailin etkin kullanılması açısından düşündü-
rücü bir durumdur. Halkın istek ve şikayetlerini
öğrenmek konusunda ise bir belediye dışında
tüm belediyelerin web sitelerinde bu unsura
önem verildiği ve bu konuda ulaşımı sağlayan
bir bölümün bulunduğu da görülmektedir. İlgili
yasa gereği tüm kamu kurumlarında kurulması
mecburi olan bilgi edinme biriminin araştırma
kapsamındaki belediyelerde kurulduğu ve bilgi
edinme başvurularının web siteleri üzerinden
alınabildiği de analiz sonuçlarında görülmekte-
dir. Başkana web sitesinden doğrudan mesaj
gönderme yönteminin ise çok sık tercih edil-
meyen bir yöntem olduğu söylenebilir. Çünkü
belediyelerin yarısında buna imkan sağlayan
bir bölüm bulunmaktadır, diğerlerinde böyle
bir bölüm mevcut değildir. Sitenin kaç kez
ziyaret edildiği, o anda kaç ziyaretçi bulunduğu
ve aynı IP numarasıyla kaç kez giriş yapıldığı
gibi bilgiler ise bir belediye dışında diğerlerin-
de mevcut değildir.
Tablo 2. Büyükşehir Belediyelerinde Tanıtma Faaliyetleri
Bel
edi
ye T
ari
hçesi
Bel
ediye M
ecl
isi
Bel
ediye M
ecl
isi
Ka
rarlar
ı
M
üdürl
ükl
er
Kül
türel 
ve S
osyal
Çal
ış
mal
ar
Hiz
m
etle
re 
İli
şk
in
Bilg
ile
r
İhalel
er
M
üdürl
ük F
aal
iyet
Rap
orlar
ı
Or
gani
zasy
on 
Şe-
mas
ı
Ba
şkan
Şe
hir 
İle 
İlg
ili
Yaz
ılar
Şe
hir
Har
itas
ı
Adana
+
+
-
+
+
    +
+
+
-
+
+
-
Ankara
+
+
-
+
+
    +
+
-
+
+
-
+
Antalya
çalışmıyor
+
+
-
-
    -
+
+
+
+
-
+
Bursa
+
+
+
+
+
    +
+
+
+
+
-
+
Diyarbakır
+
+
çalışmıyor
+
-
    +
+
+
+
+
+
-
Erzurum
+
+
çalışmıyor
+
+
    +
+
+
-
+
-
+
Eskişehir
+
+
+
+
+
    +
+
+
+
+
+
-
Gaziantep
+
+
-
+
+
    +
+
-
+
+
+
açılmıyor
İstanbul
+
+
+
+
+
    +
+
-
+
+
-
-
İzmir
+
+
+
+
+
    +
+
+
+
+
+
+
Kayseri
+
+
+
-
+
    +
+
+
-
+
+
-
Kocaeli
-
+
+
+
+
    +
+
+
+
+
+
-
Konya
+
+
-
+
-
    +
+
-
+
+
+
-
Mersin
+
+
+
-
+
    +
+
-
-
+
-
-
Sakarya
-
+
+
+
+
    +
+
+
+
+
+
-
Samsun
-
+
+
+
+
    +
+
-
+
+
+
-
Belediyelerin web sitelerinde yaptıkları tanıtma
faaliyetlerine bakıldığında belediyenin tarihçe-
sinin anlatıldığı bir sayfanın 16 belediyenin 13
tanesinde bulunduğu, bir belediyede ise sayfa
mevcut olmakla birlikte içinde herhangi bir
bilginin bulunmadığı görülmektedir. Araştırma
kapsamındaki bütün belediyelerin web sitele-
rinde belediye meclisi tanıtılmaktadır. Ancak
bu tanıtma farklı  şekillerde gerçekleşmektedir.
Bazılarında sadece meclis üyelerinin isimleri
yer alırken bazılarında üyeleri tanıtıcı bilgi ve
fotoğraflar da yer almaktadır. Buna bağlı ola-
rak belediye meclisi kararlarının web sitesinde
yer alıp almadığına bakıldığında belediyeler
arasında   ciddi  farklılıklar  olduğu ortaya çık-
maktadır. Dört belediyenin sayfasında belediye
meclis kararları yer almamaktadır. 2 tane bele-
diyede ise bu konuyla ilgili bir sayfa yer al-
makla birlikte sayfada herhangi bir bilgi yer
almamaktadır. Diğer belediyelerde ise belediye
meclis kararlarının verildiği bir sayfa bulun-
makta ve çalışmaktadır. Belediye bünyesinde
yer alan müdürlükler; 3 belediye hariç diğerle-
rinde yer almaktadır. Web sitesinde belediye-
nin yaptığı kültürel ve sosyal çalışmalara yer
verilmesi durumuna bakıldığında ise 4 beledi-
yenin web sitesinde bu çalışmalara dair bilgiler
yer almamakta, diğerlerinde ise bu çalışmalara
dair bilgiler bulunmaktadır. Hizmetlere dair
bilgilerin yer alıp almamasına bakıldığında;

---

Selçuk İletişim, 6, 3, 2010
204
sadece bir belediyede bu bilgilerin bulunmadığı
görülmektedir. Diğerlerinde ise bu bilgiler
ayrıntılı bir şekilde yer almakta ve vatandaşa
anlatılmaktadır. İhale ilanları tüm belediyelerin
sitelerinde bulunmaktadır. Belediye bünyesinde
bulunan müdürlüklerin faaliyet raporlarının
sitede bulunup bulunmamasına bakıldığında
ise; bu raporların 11 belediyenin sitesinde bu-
lunduğu görülmektedir. Bu raporlar çoğu sitede
belediyelerin yıllık faaliyet raporları içerisinde
yer almaktadır. Belediye web sitelerinde, bele-
diye organizasyon şemalarının bulunma oranla-
rına bakıldığındaysa; 4 belediye dışında orga-
nizasyon şemalarının mevcut olduğu görülebi-
lir. Başkan ile ilgili tanıtıcı bilgiler ve fotoğraf
albümü ise tüm sitelerde yer almaktadır. Şehir
ile ilgili yazılar ise10 belediyenin sitesinde
bulunmaktadır. Bu bölümlerde şehri tanıtan
yazılar, ekonomik, turistik ve tarihi durumla-
rıyla ilgili bilgiler bulunmaktadır. Tanıtma
faaliyetlerinin en önemli unsurlarından olan bu
sayfanın bulunmamasının, belediye web siteleri
açısından ciddi bir eksiklik olduğu söylenebilir.
Şehir haritası da bir belediye web sitesi için
önemli unsurlardan biridir. Şehri gezmek veya
bir yer bulmak isteyenlerin bunu kolaylıkla
yapmasını sağlayacak bir haritanın belediye
web sitesinde bulunması gereklidir. Ancak
araştırmaya konu olan 16 büyükşehir belediye-
sinin 10 tanesinde böyle bir harita bulunma-
makta, bir tanesinde ise sayfa açılmamaktadır.
SONUÇ VE DEĞERLENDİRME
Son yıllarda hayatın her alanını etkileyen ve
değişikliklere neden olan internet, doğal olarak
halkla ilişkileri ve şirketlerin halkla ilişkiler
çalışmalarını da etkilemiştir. Halkla iletişim
kurmak isteyen her şirket, kurum ve kuruluş;
internet aracını da kullanmak mecburiyetinde-
dir. Bu nedenle halka en yakın birim olarak
faaliyet gösteren belediyeler de resmi web
sitelerini oluşturmakta ve halkla ilişkiler çalış-
malarını bu mecra üzerinde de gerçekleştirmek-
tedirler. Web sitesi üzerinden yürütülen bu
çalışmalara baktığımızda bazı sıkıntılar göze
çarpmaktadır. Araştırmanın yapılması aşama-
sında gerçekleştirilen analiz ve yapılan incele-
meler; tanıtma faaliyetlerinin daha ön planda
olduğu söylenebilir. Başka bir deyişle; beledi-
yeler web sitelerinde yapılan hizmetleri ve
çalışmaları tanıtıcı bilgilere, belli eksiklikler
olmakla birlikte yer vermektedirler. Ancak
tanıma için aynı  şeyleri söylemek çok da
mümkün değildir. Tanıma için en önemli yön-
temlerden biri olan anketler, çoğu Büyükşehir
belediyesinin sitesinde yer almamaktadır. Aynı
şekilde halkın belediyenin ilgili birimlerine
ulaşmasını sağlayacak telefon, faks ve e-mail
adresleri de eksiksiz yer almamaktadır. Web
sitelerinde telefon numaraları doğal olarak yer
almalıdır ancak bilgisayar aracılığıyla beledi-
yenin sitesine ulaşan bir kişinin, eğer adresi
bilmiyorsa aynı yolla e-mail yollaması müm-
kün değildir, çünkü bu bilgi sitede bulunma-
maktadır. Bu da internetin belediye halkla
ilişkilerinde etkili kullanılmasını engellemek-
tedir. Yapılan incelemeler bazı Büyükşehir
belediyelerinin web sitelerinin belediyeyi ta-
nıtmaktan çok belediye başkanını tanıtmayı
amaçladığını göstermektedir. Başka bir deyişle
başkan belediyenin önüne geçmiştir. Bunun
kurumsallaşma açısından çok da olumlu bir
durum olduğu söylenemez. Örneğin bazı site-
lerde sayfanın en üstünde belediyenin adı yaz-
makta, hemen yanında da başkanın fotoğrafı
bulunmaktadır. Bazı belediye web sitelerinin
ise sadece web sitesine sahip olmak amacıyla
hazırlandığı, çok da işlevsel olmadığı görül-
mektedir. Bazı web sitelerinin ise sayfalarının
açılmasında sıkıntı olduğu, bazı bölümlerinin
sayfalarının hiç açılmadığı, bazılarınınsa çok
geç açıldığı görülmektedir. İyi hazırlanmış bir
web sitesinin kurum imajı açısından da olumlu
yönde etkili olacağı açıktır. Bu nedenle Büyük-
şehir belediyelerinin web sitelerini daha dikkat-
li ve özenli dizayn etmeleri gerekmektedir.
Sonuç olarak; halkla ilişkiler açısından bakıldı-
ğında Büyükşehir belediyelerinin web sitele-
rinde tanıtma çalışmaları tanıma çalışmalarının
önünde yer almakta, ancak her ikisinde de ciddi
eksiklikler bulunmaktadır. Hem tanıma hem de
tanıtma yönlerindeki bu eksiklik ve yanlışlıklar
giderildiği takdirde bu mecra daha etkin ve
verimli bir şekilde kullanılabilecektir.
KAYNAKLAR
Aktaş H (2004) Bir Siyasal İletişim Aracı Ola-
rak İnternet, Tablet Yayınları, Konya.
Atabek Ü (2003) Yeni İletişim Teknolojileri ve
Yerel Medya İçin Olanaklar, S. Alankuş (der),
Yeni İletişim Teknolojileri ve Medya, IPS
İletişim Vakfı Yayınları, İstanbul.

---