Selçuk iletiŞİM

Belediyelerin Halkla İlişkiler Çalışmalarında İnternet… (196-205)
197
ğu avantajlar, web sitelerinin sahip olması
gereken özellikler ve internetin halkla ilişkiler
amaçlı kullanımı konuları ele alınmış, 2. bö-
lümde ise belediyelerin halkla ilişkilerinde
internetin nasıl kullanıldığı incelenmiştir. Uy-
gulama bölümünde ise ülkemizde bulunan 16
büyükşehir belediyesinin web sitesi içerik
analizi yöntemi kullanılarak incelenmiş, halkla
ilişkiler açısından bu sitelerin nasıl kullanıldığı
ortaya konulmaya çalışılmıştır.
1. İNTERNET VE İNTERNETİN SAHİP
OLDUĞU AVANTAJLAR
Bugün hepimizin evinde yer alan, yaşamımızın
ayrılmaz bir parçası olan televizyon ve radyo
ikinci bin yılın iletişim araçlarıdır. İnternet ve
internet teknolojisi ise üçüncü bin yılın iletişim
aracı olarak kabul edilmektedir (Volst 1998:
26). İnternet, entegre (birleşik) bir medya olma
özelliğine sahiptir. İnternet bütün diğer iletişim
ortamlarını kendinde barındırabilecek bir med-
ya olmaktadır. Radyoyu, televizyonu, gazeteyi,
dergiyi, mektubu, kısa mesaj imkanını, telefonu
hatta görüntülü telefonu, anketi, sorguyu vb.
aklımıza gelebilecek bütün iletişim türlerini ve
araçlarını bünyesinde barındırmaktadır (Atabek
2003: 68). Bu sebeple internet üçüncü bin yılın
iletişim aracıdır. Çünkü içinde önceki iki bin
yılın tüm iletişim araçlarını barındırdığı gibi,
üçüncü bin yılın şu an geliştirilen ve geliştiril-
mesi düşünülüp planlanan, hatta belki aklımıza
bile gelmeyen araçlarını da barındırmaktadır.
Üçüncü bin yılın iletişim aracı üçüncü bin yılın
başında olan dünya devletlerinde hızla yayıl-
makta, hızla benimsenmekte ve vazgeçilmez
bir araç olmaktadır (Aktaş 2004: 162).
İnsanlığın beş bin yıllık geçmişinde üretebildi-
ği kadar bilginin son 30 yıl içerisinde üretildi-
ğinin öne sürüldüğü bu hızlı gelişim çağında
yeni iletişim teknolojilerinin insanın günlük
hayatındaki önemi daha da artmaktadır. Bu
değişimi ve gelişim sürecini başlatan bilişim
teknolojileri zamanı ve mekanı ortadan kaldır-
makta, çalışma, ticaret, eğitim ve üretim süreç-
lerinde değişikliklere sebep olmaktadır. Bu
değişim ve gelişimi domine eden bilişim tekno-
lojisi ürünlerinden birisi olan internet; insanla-
rın bilgisayarlarla iletişimini kolaylaştıran,
ağların ağı olarak tanımlanmakla birlikte ileti-
şim bilimi açısından çok daha geniş bir pers-
pektife sahiptir. İnternet: yazılı ve görsel-işitsel
basının özelliklerini taşıyan, fakat buna ek
olarak iki yönlü iletişimi kolaylaştıran elektro-
nik bir ortamdır. Bu ortamdaki iletişim süreci
fiziksel anlamda yüzyüze olmadığı gibi, za-
manla sınırlı da değildir. Dolayısıyla kullanıcı-
lar ve örgütler birbirleriyle yer ve zamana bağlı
olmaksızın doğrudan iletişim kurabilmektedir-
ler (Odabaşı ve Oyman  2002: 325-326). İnter-
net sayesinde bilgiye ulaşmak çok kolaylaşmış,
bu nedenle bilgiye erişmekten çok onu kulla-
nabilmek önem kazanmaya başlamıştır. Kuru-
luşların hedef kitleleriyle iletişiminde giderek
artan öneme sahip olan internetin etkinliği
ancak onun rasyonel kullanımıyla mümkündür
(Peltekoğlu 2001: 278).
Sanal bir ortam olan internetin en önemli özel-
liği birebir iletişim kurmasından önce interaktif
iletişimi kullanıcılarına sağlamasıdır. İnternet
ile tek taraflı bilgi vermek yerine; kullanıcının
taleplerine göre yönlenen bir bilgi akışı gün-
deme gelmiştir. İnternet ve iletişim teknolojile-
rinin sağladığı bu olanaklar sayesinde insanlar
birçok işlemi, işlemin yapılacağı yere gitmek-
sizin yapabilmektedirler (Gültekin ve Köker
2006: 139). Bu kapsamda alışveriş, bankacılık
hizmetleri başta olmak üzere birçok işlem,
internet üzerinden ve aracı kullanmaksızın
halledilebilmektedir. İnternetin bu özellikleri-
nin özel sektör yanında kamu sektörünce de
kullanılabildiği ve devlet dairelerine başvuruyu
gerektiren çok sayıda işlemin bu kurumlara
gitmeksizin yapılabileceği de açıktır.
1.1. Web Sitesi ve Özellikleri
Kuruluşların web sitelerini oluştururken dikkat
etmeleri gereken bazı hususlar vardır. Web
sitesi oluşturmak tek başına yeterli olmamakta;
bu sitenin gerek kullanım kolaylığına sahip
olması gerekse de daha sonra da ziyaret edile-
bilmesi için ilgi çekici olması  şarttır. Ayrıca
güzel hazırlanmış bir web sitesinin kurum
imajına olumlu katkıda bulunduğu da dikkate
alındığında, sitenin hazırlanmasında dikkat
edilmesi gereken hususlar daha da önem ka-
zanmaktadır.
Bir web sayfası, işletmenin faaliyet alanı, halk-
la ilişkiler uygulamaları, tüm hedef kitleleri
ilgilendirecek haberleri içermeli ve interaktif
iletişime imkan tanımalıdır. Web sitelerinin
tasarımında genel yaklaşım bir tek sitenin tüm

---

Selçuk İletişim, 6, 3, 2010
198
hedeflere yönelik olmasıdır. Genellikle kurulu-
şun logosunu dikkat çekici biçimde bilgisayar
ekranına taşıyan ana sayfa, linklerle kuruluşa
ait diğer bölümlere bağlanmaktadır (Holtz
1999’dan aktaran Peltekoğlu 2001: 282). Kuru-
luşların web sitelerine ziyaretçileri çekmek
amacıyla siteye arama motorları da konulmalı-
dır. Sitede ayrıca kuruluşun tarihçesi, ürünleri
ve bunların nasıl yapıldığı, sıkça sorulan soru-
lar, medya için güncellenmiş basın bültenleri,
birden fazla dil seçeneği, ayrıntılı bilgi almak
için başvurulacak kişi adı ve gerekli adresleri
vb. bilgiler olmalıdır. Kuruluş sitesine gelenle-
rin siteye girmeleri kolay olmalıdır. 28 K veya
daha yavaş bir modemle siteye girilmeye çalı-
şıldığında sitenin hızını arttırmak için bazı
önlemlerin alınması gerekmektedir. Bu nedenle
yüklenmesi zaman alacak grafiklerden çok
metinlere sitelerde yer verilmelidir. İyi hazır-
lanmış sayfalarda site haritası da bulunmalıdır.
Sitede grafik ve metin dengesi iyi kurulmalıdır
(Okay ve Okay 2005: 514-515).
İnternet sitesinin sıkıcı olmaması, ilgi çekebil-
mesi için şunların yapılması gerekir ((Wilcox
2005: 299, Seitel 2004: 447):
- Sitenin amacı tanımlanmalıdır.
- Site hazırlanırken dizaynı yapan kişiler ken-
dilerini izleyicinin yerine koymalı ve bu şe-
kilde site oluşturulmalıdır.
- Materyaller siteden çıkarılmamalı, güçlü
grafik ekipmanlarla yeniden dizayn edilmeli-
dir.
- Site daima güncellenmelidir.
- Grafikler aşırıya kaçmamalıdır. Karışık gra-
fiklerin yüklenmesi zaman alır. Bu nedenle
sitenin hızlı açılabilmesi için sade ve çok
karmaşık olmayan grafikler tercih edilmeli-
dir.
- Site interaktif yapılmalıdır.
- Feedback kullanım sitede yavaş yavaş geliş-
tirilmelidir.
- Renk kullanımı iyi olmalıdır.
- Bilgi yerleştirme iyi olmalıdır. Yazılar sol-
dan sağa doğru okunduğu için görülmesi is-
tenen önemli bilgiler sayfanın soluna yerleş-
tirilmelidir.
- Kullanımı kolay olmalıdır. Sayfalar arası
gidiş geliş ve geri dönüşler kolay ve hızlı
olmalıdır
Bir kuruluşun web sitesinde e-mail adresinin
olması, siteyi ziyaret edenlerin görüşlerini
yazdıkları yerden daha fazla anlam ifade et-
mektedir. Karşılıklı bir iletişimin olabilmesi
için kuruluş açık iletişim kanalları oluşturduğu
gibi hedef gruplarından gelen çeşitli istekleri ve
değerlendirmeleri analiz edecek ve bunları
değerlendirip cevaplandıracak kısımlarının da
bulunması gerekmektedir. Bireysel olarak
cevaplandırılan soruların veya isteklerin kuru-
mun politikasıyla da uyumlu olmasına dikkat
edilmelidir. Kuruluşlar web sitelerini değerlen-
dirmek amacıyla zaman zaman kendi sitelerini
ziyaret etmeli ve eleştirel bir gözle sitede yer
alan bilgilerin kuruluşun vermek istediği bilgi-
leri ve mesajları iletip iletmediği, verilen bilgi-
lerin güncel olup olmadığı, yazılan bir e-mailin
zamanında cevaplandırılıp cevaplandırılmadığı
gibi konuları kontrol etmeleri web sitesinin
etkinliğini değerlendirmede faydalı olacaktır
(Okay ve Okay 2005: 514).
Çeşitli fırsatları bir arada sunan kurumsal web
siteleri incelendiğinde ağırlıklı olarak tanıtım
amaçlı bilgilerin yer aldığı görülmektedir. Bu
özellikten dolayı birçok kurum için web sitesi
bir broşür görünümü taşımakta ve kurumu
tanıtıcı bir araç olarak bakılmaktadır (Sayımer
2006: 163). Halkla ilişkiler açısından incelen-
diğinde, web sitelerinin halkla ilişkilerin her iki
yönüne de hitap etmesi gerekmektedir. Başka
bir deyişle web siteleri hem ilişki kurulan kit-
leyi tanıma hem de bu kitleye kurumu tanıtma
fonksiyonlarını yerine getirmelidir.
1.2. Halkla İlişkilerde İnternet Kullanımı
Son 20-25 yıllık süreç içerisinde yaşanan ileti-
şim teknolojilerindeki gelişmeler birçok alanı
olduğu gibi halkla ilişkileri de etkilemiştir.
Çünkü kurumların internet aracılığıyla hedef
kitleleriyle kolay ve hızlı bir şekilde iletişim
kurabilmeleri mümkün olmakta, tanıtımlarını
diğer tüm iletişim araçlarına göre çok daha
düşük maliyetle ve daha yüksek etkiyle yapa-
bilmekte; bu sayede de halkla ilişkilerde inter-
net kullanımı giderek artmaktadır (Çoroğlu
2002: 35). Kurum imajını geliştirme, kurum
kimliğini güçlendirme ve kuruma statü sağla-

---