SemiTİzm ve anti-semiTİZM
Yüklə 358,99 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- ANTİ-SEMİTLER
www.altinicizdiklerim.com 13
Avrupa’dan gelmişti ve başka bir yere değil de Filistin’e göç etme amaçları büyük ölçüde ideolojikti. Bir Yahudi ulusal yurdu inşa etmek için geliyorlardı. Bu amaçla çiftlikler ve köyler, yollar ve şehirler yaptılar ve Yahudi yaşamının yeni altyapısını oluşturdular. İki dünya savaşı arasında Avrupa Yahudileri iki büyük felaket yaşadılar. İkincisi ve daha büyüğü 1933 yılında Adolf Hitler’in Almanya’da iktidara gelmesiyle başladı. Birincisi, çarlığın yıkılmasından sonra Doğu Avrupa’da meydana geldi. Ruslar tarafından Polonyalı, Polonyalılar tarafından Rus ve her ikisi tarafından da Yahudi oldukları için öldürülen Yahudiler çok elverişsiz bir konumdaydı. Ukrayna bir kez daha Bohdan Khmelnitsky günlerini hatırlatan vahşi katliamlara sahne oldu. 1917-1920 yılları arasında Ukrayna’da en azından 75.000, Doğu Avrupa’nın yeni bağımsız olmuş uluslarının bazılarında daha az sayıda Yahudi katledildi. Polonya’nın üç komşusu tarafından paylaşılan topraklar üzerinde yeniden kurulan yeni Polonya devletine, en azından üçte biri yoksulluk içinde yaşayan yaklaşık üç milyon Yahudi miras kalmıştı. Polonya’nın yeni yöneticileri öncelikle Polonya Katolikliğiyle özdeşleştirdikleri kendi ulusal yaşamlarını tamirle ilgilendiler. Kendi Yahudileriyle ve diğer Katolik ya da Polonyalı olmayan azınlıklarla ise pek ilgilenmediler. Yahudiler kendilerini her türlü kısıtlamaya tabi olarak buldu-eğitim görme, meslek hatta zanaat icra etmede birçok kısıtlamayla karşılaştılar ve birçoğu çareyi göç etmekte buldu. Benzer sorunlar Romanya ve diğer Doğu Avrupa ülkelerindeki Yahudilerin yaşamlarını da zorlaştırıyordu. 1933 yılı başlarında Adolf Hitler Alman Reich’ının şansölyesi olarak atandı. Yahudilerle savaş Hitler’in iktidara yürüyüşündeki en öncelikli görevler arasındaydı. Alman Yahudileri tüm haklarından yoksun bırakıldılar; hakaret ve baskıya maruz kaldılar.
1914 yılında, sonradan Filistin Manda Yönetimi altına girecek olan bölgede 90.000 Yahudi’nin yaşadığı tahmin edilmektedir. Savaş yılları sırasında bu sayı biraz düşmüş, fakat İngiliz Mandası altında yine yükselmeye başlayarak 1933 yılı başlarında 181.000’e ulaşmıştır. Bundan sonra hızla artarak savaşın patlak vermesiyle 446.000’e ulaşmış, Mayıs 1948’de Yahudi devletinin kurulduğu sırada 600.000’de kalmıştır. Filistin’deki ilk Yahudi yerleşimleri Doğu Avrupalı öncülerin eseriydi. Orta Avrupa ve sonra da Asya ile Afrika ülkelerinden gelen sonraki göçmenler, bu öncülerin oluşturdukları kalıpları özümsemeye zorlanıyorlardı. Devletin kurulmasından bu yana, Avrupa ve Amerikalardan sadece küçük gruplar halinde göç meydana gelmiştir. Bir süre anti-Semitizm dalgası Güney Amerika göçmenlerini getirmiş; Sovyet vatandaşlarının ülkeden ayrılmasını yasaklayan yasalardaki geçici gevşeme binlerce Rus Yahudi'sinin İsrail’e yerleşmesini sağlamıştır. Fakat, İsrail devletinin kurulmasından bu yana en önemli göç hareketi, Ortadoğu ve Kuzey Afrika’daki Arap ve diğer İslam devletlerinden gelmiştir.
www.altinicizdiklerim.com 14
ANTİ-SEMİTLER Anti-Semitizm terimi ilk kez 1879 yılında kullanıldı. Anti-Semitizm siyasi bir program olarak ilk kez, Yahudilerin buluşma merkezi Viyana’da ortaya çıktı.
terimi yeni olmakla beraber, sözcüğün belirttiği özel
, Hıristiyanlığın ortaya çıktığı döneme kadar giden çok eski bir olguydu. Yahudi düşmanlığı birincil olarak dinsel kavramlarla tanımlanmıştı. On beşinci yüzyıldan itibaren bu tanım artık geçerli değildi ve Yahudi nefreti, ilk aşamada kısmen ve sonra da en azından teoride, tamamen ırksal olarak yeniden tanımlandı. Daha önceki düşmanlık temelde ve derin bir biçimde dinseldi. Hıristiyan kurtarıcının ve mesajının Yahudiler tarafından reddedilmesi ve İsa’nın yaşamı ile ölümündeki Yahudi rolünün İncil’de anlatılmasıyla ilgiliydi. Yahudiler bundan dolayı suçlanıyor ve zaman zaman İsa’nın katili ve Tanrı’nın sunduğu gerçeklerin reddiyecileri olarak baskı altında tutuluyorlardı. 1492’de, İspanya topraklarındaki son İslam devleti olan Granada Emirliği’nin yenilgiye uğratılarak fethedilmesiyle birlikte İspanya’nın yeniden fetih ve yeniden Hıristiyanlaştırma süreci de tamamlandı. Aynı yıl Yahudiler için bir sürgün fermanı çıkarıldı. Müslümanlar için çıkarılan benzer fermanlardan birkaç yıl sonra çıkarılmıştı bu ferman. Her iki dinin inananlarına sürgün, din değiştirme ya da ölüm seçenekleri sunuluyordu. Bu dönemden itibaren, İspanya ve-birkaç yıl sonra-Portekiz’de hiç Yahudi ve Müslüman kalmadı. Çok sayıda Müslüman ve Yahudi sürgüne gitmekle birlikte, çoğu kalmayı tercih ederek kabul görmek için bir tür vaftiz sürecinden geçti. Fakat İspanyol Engizisyonu kendisine verilen İspanya Museviliğinin ve Müslümanlığının kalıntılarını bularak yok etmek görevini yerine getirirken uzak kuzeyde yeni bir ruh doğuyor, yeni ve radikal bir fikir ortaya atılıyordu-dinin özel yaşamın bir parçası olduğu, devletle ilgisi olmadığı ve hangi dine mensup olursa olsun herkesin eşit olarak vatandaşlık haklarına sahip bulunduğu fikri. Fransa, Almanya, Hollanda ve Britanya’yı harabeye çeviren korkunç dinsel ve yarı dinsel savaşların sonucunda bir tür savaş sonu hoşgörüsü-belki de bıkkınlık demek daha doğru olur-belirmeye başladı. Bunlardan en etkilisi, Letter Concerning Toleration (Hoşgörü Üzerine Mektup) isimli eseri 1689’da hem Latince hem de İngilizce olarak yayımlanan İngiliz düşünür John Locke’du. Fakat Locke, “Ne Pagan, ne Muhammedi, ne de Yahudi dini dolayısıyla Britanya uluslar topluluğundaki medeni haklarından mahrum bırakılmalıdır,” diyerek öncellerinin önüne geçmiştir. On sekizinci yüzyıl aydınlanması, Almanya’da da bir tutum değişikliği getirdi. Fakat Alman Yahudilerine bazı medeni hakların verilmesi için Almanya’nın Napolyon orduları tarafından fethedilerek yeni devrimci doktrinlerin bu ülkeye gelmesini beklemek gerekecekti. Fransız süngüleriyle gelen bu fikirler Fransızların ülkeyi terk etmesinden sonraki yıllarda meydana gelen amansız çelişkinin bir nedeniydi. Yüklə 358,99 Kb. Dostları ilə paylaş:
|