qüvvə və şüur
mərkəzlərindən biri kimi qeyd
olunur. Müasir induizmdə hesab olunur ki, insan
bədənində çakralar müxtəlif əsəb düyünlərinə
və vəzilərə uyğundur.
İnduizm dini təcrübələrində çakralar (və
ya bədənin mexanizmini tənzimləyən nazim
çarxlar) – bu, nadi (sanskr.
नाडी, nāḍī — kanal,
boru, vena, puls) kəsişmə nöqtəsidir, hansı ki,
onunla insan bədəninə həyat enerjisi (prana –
«həyat», «nəfəs» və ya «daimi hərəkət») keçir.
İnduizmdən başqa, çakra anlayışından
bəzi buddizm sistemlərində, xüsusilə Tantra
və Yoqada, bir çox müasir fövqəltəbii (okkult)
sistemlərdə, Çinlilərin daosizmində (dantyan),
həmçinin xüsusi simvolik təsvir lərdə (çankra
yantra) istifadə olunur.
Çakra islam düşüncəsində də həmçinin
xatırlanır. İslamın sufizm fəlsəfəsində (İslamın
ezoterik şərhi) «lətaiflər» haqqında buna bənzər
anlayışlar vardır. Lətaif hərfi mənada «incəlik»
deməkdir və incə qavrama nöqtəsi mənasını
verir, həmçinin paklıq nöqtəsi, nur lanma yeri,
reallıq mərkəzi də adlanır. Sufi lər qəlb, ruh,
sirr, xəfi, əxfa, nəfs kimi 6 lətaif təbəqəsini
fərqləndirirlər. 4 əsas qavrayış orqanının
aktivizasiyası sufi metodologiya
sının bir
hissəsi hesab olunur:
– Ürək (qəlb)
– Şüur (sirr)
– İntuisiya (xəfi)
– Gizli şüur (əxfa)
Çakranın mövcudluğu haqqında konsep ‐
siya ənənəvi hind təbabəti və alternativ təba ‐
bətin digər bəzi növləri üçün xarakterikdir,
lakin müasir elmlər, əsasən də, biologiya və
biotəbabət güman edir ki, insan bədənində
çakraları müəyyən edə biləcək fiziki və fizi ‐
oloji struktur mövcud deyil.
«Efir bədəni» daimi olaraq fırlanan çakra
vasitəsilə kosmosdan enerji udur və bu gücü
bədənə ötürür.
Allah insanı 8 hissədən yaradır: torpaq dan
– bədəni; daşdan – sümükləri; dənizdən –
qanı; buluddan – düşüncəni; işıqdan – rəngi;
küləkdən – nəfəsi; oddan – istiliyi; günəşdən –
gözləri. Bu barədə qədim əlyazmalarda de ‐
yilir.
Çakralar efir və fiziki bədən arasında əsas
kontakt nöqtələri vasitəsilə kainatın günəş
enerjisi və «pranik» enerji (sanskrit sözü olub,
kainatın elementlərini birləşdirən günəş dən
gələn kosmik enerji (həyat enerjisi) anla mını
verir) ilə qidalandığımız ötürücülər he
sab
olunur.
Hindlilərin anlamına görə, çakralar «həyat
enerjisi çeviriciləri»dir.
Hal‐hazırda 7 çakranın mənası məlumdur,
lakin bəşəriyyətin ruhi (mənəvi) bərpasının
növbəti pilləsinə keçid ilə daha 5 çakra aşkar
olunacaq və inkişaf edəcək. Mikrokosmosun
və ya insanın bütün imkanlarının inkişafı qis ‐
mən günəş sistemi planetlərinin təsir gös tər ‐
diyi 12 çakranın inkişafı ilə bağlıdır.
60
ELM DÜNYASI
/ Elmi‐kütləvi jurnal / 2 (06) 2014
Çakralar insanın kamilləşdiyi zaman təd ‐
ricən açılmağa başlayır. Bəzi insanlar tez inki ‐
şaf edir, bəziləri tədricən, çakralar da müxtəlif
insanlarda müxtəlif yaş dövründə kəşf edilir
(adətən, təqribən 34 yaşınacan).
«Efir bədəni»ndə ardıcıl olaraq yerləşən
7 çakra endokrin vəziləri vasitəsilə bel sütu ‐
nunda həyat enerjisi yayır və insanda qan
dövra nını idarə edir. Hər çakranın mərkəzin ‐
dən saplaq çıxır və bel sütununa yönələrək
onunla əlaqələnir. Belə ki o, çakraları ən mühüm
enerji kanalına bağlayır – «Suşumna»ya, hansı
ki onurğa boyunca başa doğru yüksəlir.
Çakralar daimi fırlanma və vibrasiya vəziy ‐
yətində olur. Məhz bu fırlanma, istiqamətdən
asılı olaraq, enerjini cəzb edir və uzaqlaşdırır.
Çakralar saat əqrəbi istiqamətində və ya
əksinə fırlanır. Sağa doğru çevrilmə Yan (kişi)
anlamını verir. O, iradə gücü və fəaliyyət ifadə
edir. Daha az pozitiv mənası isə aqressivlik və
hakimiyyət yanğısıdır. Sola doğru çevrilmə İn
(qadın) anlamını verir. Qəbulluğu və itaətkar ‐
lığı simvolizə edir, daha az pozitiv mənası isə
zəiflikdir.
Çakralar onlara kainatdan, təbiətdən, səmavi
varlıqlardan, insanlardan və hə a əşyalardan
gələn enerjini özünə hopdurur. Hər bir çakra
fiziki bədəndə orqanizmdəki fiziki və emosi ‐
onal prosesləri tənzimləyən bir endokrin vəzi
kimi ifadə olunur.
Ali kosmik enerji çakralar vasitəsilə insa ‐
nın fiziki bədəninə doğru istiqamətlənir. Bu
enerji, həmçinin həyat enerjisi adlanır və həya ‐
tımızda fiziki, əqli, ruhi sağlamlığımızda müəy ‐
yən əhəmiyyətə malikdir.
Enerjinin çakralar vasitəsilə harmonik olaraq
bədənə keçə bilmədiyi vəziyyət yarandıqda və
ya çakralardan biri təcrid edildikdə (blok laş ‐
dırıldıqda), yaxud da hədsiz dərəcədə mey ‐
dana gəldikdə, bu, disbalansa gətirib çıxarır
ki, bu da həyatın bütün sferala rında, o cümlə ‐
dən orqanizmdə müvafiq endok rin vəzilərin
funskiyasının pozulması və maddələr müba ‐
diləsi balansının korlanma sında özünü gös ‐
tərir.
Fiziki bədəndə çakralar «radioötürücülər»
kimi fəaliyyət göstərir. Onlar fiziki bədənə
energetik bədənlərin yüksək tezliyinə təsir gös ‐
tərən yüksək, daha təmiz energiyadan cərəyan
ötürür və bununla yüksək tezliyi fiziki bədə ‐
nimizin istifadə edə biləcəyi formaya dəyişir.
Bütün kainat böyük əzəli bir qüvvə ilə
qurul muşdur. Bu qüvvə hər bir cismə, məxluqa
ona müvafiq həcmə görə və onlara psixoloji,
emosional, intellektual, ruhi nöqteyi‐nəzər
baxımından müvafiq olan tezliklə ötürülür.
Fəzada olan bu sonsuz enerji fiziki bədənlərə
keçərkən, onun gücü və qüdrətliliyi xeyli
azalmağa başlayır, beləliklə, bədənlər onu
canına çəkə bilər (bir halda ki, bədənlər bütün
əsas qüvvənin bir qisminə davam gətirə bilər).
İnsan bədəni kainat kimi müxtəlif qatlar ‐
dan ibarətdir – ruhi, emosional, intellektual və
əlbə ə, material. İnsan bədəni ilə «kosmosun
bədəni» arasında fərq dalğalarının uzunlu ‐
ğun da və tezliyindədir. Bir halda ki, insanlar
düşünmək qabiliyyətinə malikdir, onlar müva ‐
fiq şəkildə intellektual, intuitiv və emosional
səviyyədə müxtəlif energetik bədənlərə və
müxtəlif təbəqəli düşüncəyə köklənə bilirlər,
deməli, ilahi qüvvə nəinki xaricdə, həm də
daxilimizdədir. Təfəkkürü genişləndirmək üçün
müxtəlif üsullar: pozitiv düşünmə, istiqamət ‐
lən miş təxəyyül, meditasiya və başqaları buna
imkan yaradır.
Şüur – çox güclü bir silahdır. O, material
sfera, məsafə, zaman ilə məhdudlaşmayıb və
bizim çoxölçülü vücudumuz daxilində düşün ‐
cə nin müxtəlif təbəqələrinə görə dəyişə bilər.
Bu dəyişikliklər tez‐tez və sürətlə baş verə
bilər. Bu səbəbdən bədənin enerji mər kəz ləri
çox vacib rol oynayır. Nə zaman ki, çakralar ‐
dan birinə diqqət yönəlir, insan şüurlu və ya
şüursuz olaraq konkret həmin çakranın cavab ‐
deh olduğu hissə ilə bağlı olur. Prob
lemə
fikrini cəmləşdirmə
onun həllinə imkan vermir,
əksinə. Problemlə əlaqəli düşüncə və emosi ‐
yaya daha çox enerji sərf olunduqca, o qədər
də problem böyüyür və şiddətlənir. Әksinə,
həmin çakranın tarazlaşmasına fikrini cəmlə ‐
mək müsbət nəticələrə gətirib çıxaracaq: çak ‐
ra nın tarazlaşmasına və çakranın qeyri‐kafi
işindən yaranan ümumi disbalansın (fiziki,
emosional və ruhi) korreksiyasına.
Hind və digər qədim mədəniyyətlərdə çak ‐
ra lara müəyyən rənglər, ünsürlər, işarələr və
xüsusiyyətlər şamil olunur.
61
ELM DÜNYASI
/ Elmi‐kütləvi jurnal / 2 (06) 2014