Fiziki bədəndə qan dövranı
sisteminə cavab
verir.
Orqanlar: ürək, ağciyər, qan dövranı sistemi
Endokrin sistem: timus (çəngələbənzər vəzi)
Kristallar: avantürin, çəhrayı kvars
Rəng: yaşıl, firuzəyi, mavi
Ünsürlərlə assosiasiyası: hava
Müvafiq musiqi tonu: fa
5. Vişuddha (viśuddha,
विशुद्ध – təmiz lənmə)
— boğaz nahiyədə olan harmoniya çak rası.
Әsas funksiyaları: ünsiyyət, özünüifadə,
yaradıcı potensial, harmoniya, «həqiqətin
daxili səsi»
Vişuddha həqiqətə cavab verir, yalanla blok ‐
laşdırılır. Onu həmçinin iradə çakrası ad
‐
landırırlar. İnsan nə qədər çox düzgün danı şarsa,
bu çakra da o qədər inkişaf edər. Daxilən bu
çakra natamamlıq, günah, tərki‐dünyalıq,
aqressiya, üstünlük hissi ilə korlanır.
Fiziki bədəndə eşitmə və tənəffüsə cavab ‐
deh lik daşıyır.
Orqanlar: qırtlaq, qalxanvari vəzi, səs telləri,
ağciyərin yuxarı hissəsi
Endokrin sistem: qırtlaq, qalxanvari vəzi
Kristallar: selestin, akvamarin, xrizopraz
Rəng: indiqo
Ünsürlərlə assosiasiyası: efir
Müvafiq musiqi tonu: sol
6. Acna (ājñā,
आज्ञा) – əmr, komanda) –
qaşlar arasında yerləşən və şövqsüzlük və
fövqəltəbii bacarıqları bildirən (görücülük,
hipnoz) çakra
Әsas funksiyaları: intuisiya, əqli fəaliyyət,
ali təfəkkür səviyyəsi, ekstrasensor bacarıqlar
Acna qaşlararası mərkəzlə əlaqəlidir, onu,
adətən, xüsusi nadi – mahanadi köməyilə bhru ‐
madhya (bhru – qaşlar və madhya – mərkəz)
adlandırırlar. Bu iki mərkəz meditasiya təcrü ‐
bələrində olduqca vacib rol oynayır və əsas
etibarı ilə onları bir bütün – «üçüncü göz»
hesab etmək olar.
«Üçüncü göz»ün – Acna çakranın oyan ması
bir çox dini və psixoloji ənənələrdə son dərəcə
populyar motivdir və bu metodikalar müvafiq
ədəbiyyatlarda geniş təsvirini tapır. Xüsusilə
Buddanın heykəlini qaşarası mərkəz nahiyə ‐
sində qiymətli qaşla hazırlayırlar. Bu mərkəz
bir çox hindu tanrıları (və yalnız deyil) və
mifik qəhrəmanlarda qeyd olunur.
Acna çakranı (ümumiyyətlə, «üçüncü göz»ü
istənilən digər simvolizmdən asılı olmayaraq)
tez‐tez əzgiləbənzər vəzi (epifiz, pineal vəzi)
ilə – xüsusilə qaş mərkəzi qarşı sında beynin
böyük yarımkürələri arasında yerləşən noxud
ölçüsündə olan (insanda təqribən 8mm) vəzi
ilə əlaqələndirirlər. Әzgi ləbənzər vəzi tor qişa
ilə qanqli (əsəb düyünü) əlaqəsinə malikdir.
Müasir elmi təsəvvürlərə görə, o, sirkad ritm ‐
lərinin tənzimlənməsində iştirak edən mela to ‐
nin hormonunun ifrazına xidmət edir.
Rəng: ametist
Ünsürlərlə assosiasiyası: işıq
Müvafiq musiqi tonu: lya
7. Sahasrara (sahasrāra,
सहस्रार – min qat)
O, min ləçəkli lotos şəklində təsvir olunur.
Bu ləçəklərdə 50 hərfdən ibarət sanskrit əlif ‐
basının bütün mümkün artikulyasiyası vardır.
Lakin yəqin ki, bu, yalnız onun ləçək lə rinin
sonsuz sayda göstərilməsi üçün bir metafo ‐
radır. Lotosun içərisində özündə üçbu caq bir ‐
ləş
dirən bütöv Ay təsvir edilir. Sim
volik
olaraq, burada mənəvi təkamülün əsas məq ‐
64
ELM DÜNYASI
/ Elmi‐kütləvi jurnal / 2 (06) 2014
sədi hesab olunan Şiva və Şaktinin qovuş ma ‐
sına nail olunur.
Әsas funksiyaları: kosmosla əlaqə, tam azad
olma, nirvana (buddizmdə)
Digər mənbələrə görə, ən yüksək vibra ‐
siyalı çakradır. Şüur bu çakraya kimi yük ‐
səldikdə, insanın fərdi «Mən»i ümumi şüurla
birləşir. Bu çakra sakitlik və firavanlıq saçır.
Fiziki bədəndə ağıla, ali psixi funksiyalara
nəzarət edir.
Çakrada olan problemlər bunları yaradır:
doqmatizm (ehkamçılıq), özünə ziyan, Allaha
şübhə etmə, Allaha qarşı yönəldilmiş fəaliyyət.
Endokrin sistem: epifiz
Kristallar: şəffaf almaz
Rəng: bənövşəyi
Ünsürlərlə assosiasiyası: metal
Müvafiq musiqi tonu: Si
Reyki`də (komplementar tibbin bir növü ‐
dür, burada «əllə toxunma ilə müalicə» adla ‐
nan texnikadan istifadə olunur. Profes si onal lar
tərəfindən «şərq təbabəti»nin bir növü kimi
təsnif edilir) hesab olunur ki, insanda 108
çakra vardır – 7 əsas və 101 kiçik.
Çakralar «elm güzgüsü»ndə
Bir çox ezoterik biliklərin fenomenlərini
müasir texnikanın köməyilə toxunub diaq noz ‐
laşdırmaq olar.
Avropa rasionallığını və şərq müdrikliyini
vahid bütöv sistemə birləşdirməyə bir neçə
dəfə cəhd göstərilmişdir. Bu mənada Kalifor ‐
niya İnsan Elmi İnstitutunun yaradıcısı, həkim
Hiroşi Motoyamanın təcrübələri maraq doğu ‐
rur. Dünya səviyyəli həkim kimi tanınan alim
özünün və ardıcıllarının qarşısına çətin tapşı ‐
rıq qoyur: Şərq və Qərb dini təcrübələrini vahid
harmonik sistemdə birləşdirmək. Bu tədqi ‐
qatları o, «Elm və şüurun təkamülü» adlı kita ‐
bında açıqlayır. Orada deyilir ki, alim elmi
me todların köməyilə insanın «zərif» bədəni
haqqında şərq nəzəriyyələrini tədqiq etmişdir.
İnsan quruluşunun qərb anatomik modeli bu
nəzəriyyələrlə müqayisə edilmişdir. Beləliklə,
enerji hallarının tədqiqi üçün sırf elmi
metodlardan istifadə edərək, Hiroşi Moto ‐
yama çox maraqlı nəticələrə gəlmişdir.
Öz təcrübələrində Hiroşi Motoyama eks ‐
periment yolu ilə insanda çakraların, meri ‐
dian ların və orqanların əlaqəsini tapmağa cəhd
göstərmişdir. Alim elmi olaraq enerji mərkəz ‐
lə
rinin mövcud olmasını sübut etməyə və
onları Avropa rasionallığı nöqteyi‐nəzə rindən
izah etməyə çalışmışdır. Tədqiqatın aparıl ma sı
üçün çakraların və meridianların vəziyyətini
göstərən iki cihaz yaradılır. Təcrübə zamanı
Motoyama çakraların sinir pleksusları (sinir
düyünləri kələfi) ilə bağlantı yerini aşkar edir.
Pleksuslar fiziki bədəndə çakra ların proyeksiyası
hesab olunur. Beləliklə, çakraya enerji‐infor ‐
mativ, yaxud vibrasiyalı təsir göstərərək,
master birbaşa insanın əsəb sisteminə təsir
edib neyroendokrin tənzimlə məyə təkan verir.
Alim sübut edə bilir ki, çakra lara yönəlmiş Şərq
dini təsəvvürlərinə əsas lanan təcrübələr müasir
Qərb təbabəti nəzərindən tam izah edilə bilər.
Hələ keçən əsrin 80‐ci illərində professor,
fizika‐riyaziyyat elmləri doktoru Eduard Qodik
təbiblərin və ekstrasenslərin fövqəltəbii baca ‐
rıq larını öyrənmişdir. Bu barədə onun «Ekstra ‐
senslərin sirri» kitabında məlumat verilir. Öz
laboratoriyasında təbiblərin çakralarının yer ‐
ləş diyi nahiyədə ultrazəif parıltının spontan
şəkildə artmasını qeydə almışdır.
Daha sonra Novosibirskdə akademik Vlail
Petroviç Kaznaçeyevin rəhbərliyi altında alim ‐
lərdən ibarət bir qrup aşkar edir ki, çakra nahi ‐
yəsində lazer şüası digər nahiyələrdə oldu ğundan
fərqli cür əks olunur. Həmçinin müəyyən olun ‐
muşdur ki, bu nahiyələrdə oksigenin sərf
edilməsi sürəti daha çoxdur. Bədənin enerji
strukturu kimi çakra fenomenini müasir elm
tədqiq və təsdiq edir.
Daha doğru desək, hind qurularının min
illik müddətdə bildiyi bir şeyi müasir insan
elmi‐texniki tərəqqinin hesabına görə və diaq ‐
nozlaşdıra bilər.
Nuranə ALVERDİYEVA,
NKPİ‐nin əməkdaşı
65
ELM DÜNYASI
/ Elmi‐kütləvi jurnal / 2 (06) 2014