Щяр ики тайын эерчяк айнасы – «Азярбайъан» дярэиси
Yüklə 2,81 Kb. Pdf görüntüsü
|
Щяр ики тайын эерчяк айнасы – «Азярбайъан» дярэиси Əliağa Şıxlınski təkcə məharətli bir topçu olaraq qalmır. O, eyni zamanda igid, q əhrəman və mərd bir şəxs olmuşdur. Xüsus ən rus – yapon müharibəsində, Port Artur qalasının mü- dafi əsində fərdi qəhrəmanlıq və şücaət göstərmiş, yaponlara t əslim olmaqdan qətiyyətlə imtina etmişdir. O, döyüşün ən qızğın və gərgin anlarında bilavasitə qanlı vuruşlar meydanında əsgərlərlə bir yerdə olmuş və onları qəhramanlığa ruhlandır- mışdır. Döyüşlər ara verdikdə isə onların rütubətli, qaranlıq və darısqal qazmalarını, dizə qədər su ilə dolu olan səngərlərini g əzmiş, onlara bir ata qayğısı bəsləmiş, arzu və istəklərini din- l əmişdir. Bütün bunlara görədir ki, Əliağa Şıxlınski əsgərlərin sevimlisi olmuş, onların hörmət və ehtiramını qazanmışdır. Fransa höküm ətinin ən yüksək nişanı sayılan “Fəxri le- gion”la t əltif edilən iki rus generalından biri Əliağa Şıxlınski olmuşdur. Oktyabr inqilabından sonra Əliağa Şıxlınski tərədüd belə etm ədən Sovet xalqı tərəfinə keçərək, Qızıl Ordu sıralarında xidm ət etmiş və öz təcrübəsini Sovet topçularına vermişdir. Əliağa Şıxlınskinin rus topçuluq tarixində xidmət və mövqeyi dedikc ə yüks əkdir. Məşhur rus topçu müt əxəssislərindən biri haqlı olaraq: “rus topçuluğunun tarixi Şıxlınskisiz ağıla sığılmazdır”- demişdir. Topçu general – leytinantı Səmədbəy Mehmandarov da rus ordusunun görk əmli və istedadlı generallarından biri ol muşdur. O, 1904-1905 – ci illərdə rus-yapon müharibəsi zamanı Port Artur Qalasının müdafiəsində Əliağa Şıxlınski ilə birlikd ə iştirak etmiş, xüsusi igidlik və qəhramanlıq göst ərmişdir. S əmədbəy 1907 – ci ilə qədər bir çox müxtəlif və məsul v əzifələrdə olmuşdur. Bu müddətdə o, briqada komandirliyind ən korpus komandanlığına qədər yüksəlmişdir. S əmədbəy birinci dünya müharibəsi zamanı piyada diviziya sına komandanlıq edərək, Avstriya - Alman 87 Щяр ики тайын эерчяк айнасы – «Азярбайъан» дярэиси imperyalistl ərinə qarşı mübarizədə şəxsi igidlik nümunələri göst ərmişdir. Lehistanın Ludız şəhəri cuvarında Almanlar geniş cəbhə boyu hücum əməliyyatı apardıqları zaman rus qoşunları, sayca üstün olan düşmən qüvvələrinin zərbələri altında geri çəkilməyə məcbur olurlar. Vəziyyət dəqiqədən – d əqiqəyə ağır və gərgin bir hal alır. Səmədbəy təhlükənin böyüklüyünü hiss ed ərək, özünə məxsus soyuqqanlıq və t əmkinlə düşünərək, çıxış yolunu yalnız və yalnız hücumda görür. O, öz sah əsindəki vəziyyət haqqında korpus komandirin ə telefonla məlumat verərək, axırda belə söyl əmişdir: “Vəziyyət ağırdır, hücuma keçirəm!”. General S əmədbəyin parlaq hərbi həyatı belə q əhrəmanlıq və mərdlik nümunələrilə zəngindir. Rus topçuluğunun inkişafında general Səmədbəy Meh- man darovun da haqqı çoxdur. S əmədbəy oktyabr inqilabından sonra xalqımızın hərbi s ənətinin inkişafında yorulmadan çalışmış və gənc hərbi mütə- x əssislərin yetişdirilməsində əlindən gələni əsirgəməmişdir. Sovet dövründ ə, xüsusən Alman işğalçılarına qarşı böyük V ətən müharibəsi illərində, Azərbaycan xalqının mərd və mü- ba-riz o ğulları içərisindən bir çox bacarıqlı, qorxmaz hərbi s ərkərdələr, generallar yetişmişdir. Bunlardan xüsusi olaraq Sovet itifaqı qəhramanı, tank qoşunları qıvardiyaçı general – mayor H əzi Əhəd oğlu Aslanovu göstərmək lazımdır. Uşaqlıqdan hərbi işə artıq dərəcədə meyl və həvəs göstə- r ən Aslanov, 15 yaşında ikən Bakı hərbi hazırlıq məktəbinə daxil olmuş, bir neçə ildən sonra isə Leninqrad hərbi məktəbinə gönd ərilmişdir. Təhsilini bitirdikdən sonra Aslanov Qızıl Ordu sıralarında zabit sifəti ilə xidmət etmişdir. Faşist Almaniyasının vətənimizə xaincəsinə hücumu za- ma nı Aslanov kapitan rütbəsində olaraq, piyada batalyonuna ko mandirlik edirdi. Sonralar o, tank qoşunları hissəsində xidm ət keçir. 88 Щяр ики тайын эерчяк айнасы – «Азярбайъан» дярэиси 1941- ci ilin ağır və gərgin günlərində, azğın düşmən Qızıl Mosk vaya yaxınlaşdıqda Aslanov artıq tank birləşməsinin ko- man diri olaraq Moskvanın müdafiəsində fəal surətdə iştirak edir v ə misilsiz qəhrəmanlıq göstərir. 1942- ci ilin yanvarında Həzi Aslanov cəbhənin cənub t ərəfinin bir yerindəki vuruşmalarda iştirak edirdi. Artıq o, podpolkovnik rütb əsində idi. Alman tank diviziyası və Rumıni- ya piyada diviziyası balaca bir yerə hücuma keçmişdi. Düşmən buradakı şəhəri bir hücumla tutmaq fikrində idi. Lakin podpol- kovnik Aslanovun tank hiss əsi faşıstlərin yolunu kəsdi. Onun tankçıları müvəffəqiyyətli çevrələmə əməliyatına başladı. Dəs- t ənin qabağında gedən fədakar komandirin tankı bir baş düşmə- nin üstün ə gedirdi. Tezliklə faşıstlərin top və pulemyotları susduruldu. Tankları yandırıldı. Döyüş meydanında düşmənin vurulu b xarab edilmiş və yandırılmış 40 tankı qaldı. Bu əmə- liyat da iştirak edən Alman tank diviziyası və Rumıniya piyada diviziyası darmadağın edildi. General H əzi Aslanovun mahir bir tank qoşunları sərkər- d əsi kimi məşhur olması 1942-ci ilində Stalinqrad şəhəri ətra- fındakı tarixi vuruşmalarla əlaqədardır. Bu vuruşmalardan sonra H əzi Aslanov cinahlardan zərbə endirmək, cürətli çevr ələmə əməliyatı aparmaq. Habelə düşmənin arxasına və cinahlarına qəfildən zərbə vurmaq üsullarını tətbiq edən bir komandir kimi t anınmışdır. Aslanovun bu üsulları Sovet tank qoşun birləşmələrinin tarixində təzə səhnə açdı. Stalinqrad ətrafındakı vuruşmalarda Həzi Aslanovun misilsiz q əhrəmanlığı Sovet höküməti yüksək mükafat ilə, ona Sovet itifaqı qəhrəmanı adı verməklə qeyd etdi. V ətən müharibəsinin sonrakı illərində Həzi Aslanovun birl əşməsi həmişə cəbhənin ağır və gərgin yerində döyüşmüş v ə qalib çıxmışdır. Qızıl Ordunun hücum əməliyyatı zamanı Aslanovun birl əşməsi həmişə irəlidə getmiş, düşmən yorulmadan t ətbiq etmiş, Belorusiya, Latviya və Litva 89 Yüklə 2,81 Kb. Dostları ilə paylaş:
|