Щяр ики тайын эерчяк айнасы – «Азярбайъан» дярэиси
Yüklə 2,81 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- AZƏRBAYCAN XALQININ GENERALLARI
Щяр ики тайын эерчяк айнасы – «Азярбайъан» дярэиси mübariz ənin müxtəlif yolları olduğu üçün Təbrizdə də bəzi adamlar var idi ki, onlar milli h ərəkatın xüsusi yolları haqqında müxt əlif nəzəriyyələr icad edirdilər. Məsələn, Təbrizin ən möt əbər ağsaqqallarından biri deyirdi: “Madam ki, davamız milli davadır, onda gəlin əvvəlcə gör ək millət özü kimdir və nədir; bizdə millət qəfil sahibinə de- y ərlər. O adama ki, hər gün qəfil açıb, bağlayır”. Y əni bu mötəbər ağsaqqalın fikrincə əsil millət bazar əh- lidir, yerd ə qalanlar: fəhlələr, kəndlilər, ziyalılar millətdən deyildil ər. Buna görə də bütün hərəkata qəfil sahibləri gözü ilə bax malıdır. Başqa bir mötəbər şəxs iddia edirdi ki, mübarizənin yega- n ə yolu dini yoldur. “Təbriz əhli mövhumatçıdır – deyirdi. Onu ancaq v ə ancaq minbər düzəldə bilər”. Üçüncüsü bunların heç birin ə inanmayıb əsəbi halda deyirdi: “Canım, bizim xalq gir- d əkan mənsəbdir, külək hansı tərəfə əssə, o tərəfə dığırlanacaqdır”. Bu sözl ər həmin çürük təfəkkürün ifadəsidir ki, əsrlərdən b əri millətin əsarətdə qalmasına kömək etmişdir. Şüurlarda çox d ərin kök salan və məişətdə bir adət halına keçən bu təfəkkür söz il ə iş arasında çırpınıb qalan bir aciz fəlsəfənin məhsuludur. Bu t əfəkkürə görə bilmək və yaşamaq başqa-başqa şeylərdir. Sözl ərini zikr etdiyim adamlar zadəganlığın pisliyini, icti- mai quruluşun çürüklüyünü bilirdilər. Lakin bu pislik və çürük- lükd ən narahatlıq duymurdular. Bu həmin köhnə şərq təfək- kürüdür ki, heyl ətə tətbiq olunmaq istəmir. Mücərrəd və b əzəkli bir örtüyə bürünərək, həyatdan qaçıb sufiliyə doğru meyl edir. N əticədə ömürlər gedir, nəsillər dəyişir, həyat köhnə d əmində qalır və hər bir yeniliyə qarşı üsyankar olur. Şərq müt əfəkkirlərindən biri demişdir: “İranlı həvades(hadisələr-P.M.) və ruzigardan o qədər sill ə yeyib ki, üzünü dala çevirib, qabaqda olan quyunu görə bilmir”. 83 Щяр ики тайын эерчяк айнасы – «Азярбайъан» дярэиси Bu sözl ərin doğru olmasa da çox acı və dərin bir təəssüflə söyl əndiyi şübhəsizdir. T əbrizdə bu növ köhnə düşüncələrin zülmü çox şiddətli v ə amansız olmuşdur. Bu düşüncələr ümumi bir ədalət və m ətinlik ruhiyəsi yaratmışdır. Hər kəs bir növlə zamanın r ənginə boyanmaq, ərəblər dediyi kimi, “İbn aluqət” olmağa çalışmışdır. Yadımdadır ki, qoca bir təbrizli ziyalılarından şikayətlənərək deyirdi: “Əfsus aydın fikirlərimiz h ərəkətsizdirlər. İşə girişmirlər, qaçırlar, gizlənirlər. Öz- özl ərindən qaynamırlar. Onlar, mənim əqidəmcə lastikə b ənzərlər, dartsan uzanar, buraxsan əvvəlki halını alar”. Bütün bunları söyləməkdə məqsədim təbrizlilərin ruhun- da əmələ gələn dəyişiklikləri aydınlatmaqdır. Keçən qələbə gününd ən bu günki qələbə gününə qədər təbrizlilərin əhval- ruhiyy əsində əmələ gələn başlıca dəyişiklik həmin bu köhnə tə- f əkkürün aradan getməsidir. Artıq təbrizlilərin əhval-ruhiyyə- sin ə hakim olan keyfiyyət, təzahürat deyil, iş və fəaliyyət həvə- sidir. Bütün xalq oyanmış, işə, fəaliyyətə məhəbbət kəsb et- mişdir. İndi Təbrizdə bilmək yaşamaqdan, söz işdən ayrı de- yildir. H ər bir təbrizli öz qüdrətinə inanmışdır. Hər kəs millətin nicatını onun yolunda fədakarcasına işləməkdən və yeri g ələndə ölməkdən ibarət bilir. Qızıl Ordu sıralarında Təbrizdən ayrılırkən, biz onun bu günki q ələbə gününü də görürdük. Çünki biz bilirdik ki, Qızıl Ordunu çiç əklərlə, xeyir-dualarla yola salan təbrizli bacılar və qar daşlar, uşaqlar və qocalar Qızıl Ordunu azadlıq və demokratiya yolunda t əqib etdiyi qiymətli prinsipləri sevmiş və m ənimsəmişlər. Şairlərdən biri yaxşı demişdir ki, gülü tərif etmək öz-özü- nü t ərif etmək deməkdir. Bu o deməkdir ki, mənim də gözüm var, görür əm. Təbrizlilərin Qızıl Ordunu böyük məhəbbət və eh tiramla yola salması, Qızıl Ordunu yaşadan və bütün bəşəriy- 84 Щяр ики тайын эерчяк айнасы – «Азярбайъан» дярэиси y ətə sevdirən keyfiyyətlər onların məhəbbət və ehtiramlarının parlaq bir nişanəsidir. C.Haşımoğlu (1945- ci il, № 5 səhifə 16,17) 85 Щяр ики тайын эерчяк айнасы – «Азярбайъан» дярэиси AZƏRBAYCAN XALQININ GENERALLARI Az ərbaycan xalqı tarix boyu igid və cəngavər bir xalq ol- muşdur. Onun hələ ən qədim dövrlərdə belə Cavanşir, Babək, Ko roğlu, Fəthəli xan, Səttar xan və bu kimi böyük sərkərdələri, t ədbirli və ağıllı dövlət xadimləri var idi. Xalqımız haqlı olaraq özünün bu q əhrəman oğulları ilə fəxr edir. Öz ulu babalarının qəhramanlıq adət və ənənələrini davam v ə inkişaf etdirərək son vaxtlara qədər yaşamış bir çox köhn ə hərbi xadimlərimiz olmuşdur. Bunlardan topçu general- leytenant ları Əliağa Şıxlınski və Səməd bəy Mehmandarovu göst ərmək olar. Rus ordusunda xidm ət etmiş topçu general-leytenant Əliağa Şıxlınski, təkcə Rusiyada deyil, hətta bir çox hərbi ölkə- l ərdə də xidmət etmiş görkəmli generallardan biri idi. Əliağa bütün bilik v ə bacarığını topçuluğun inkişafı və döyüş qüdrətin t əkmilləşdirilməsinə sərf etmişdir. Müst əsna istedada, dərin hərbi nəzəri biliyə və təcrübəyə malik olan Əliağa Şıxlınski hərbi xidmətdə böyük bir sürətlə t ərəqqi edir və yüksəlirdi. Palkovnik rütbəsində qalmaq müd- d əti on il olmasına baxmayaraq, Əliağa 1912-ci ildə, daha doğ- rusu, palkovnik rütb əsini aldığı vaxtdan 4 il sonra ona general – mayor rütb əsi verilmişdir. Bu, ümumiyyətlə fövqaladə bir ha- dis ə idisə də, Əliağa üçün heç də gözlənilməz deyildir. Əliağa Şıxlınski rus-yapon və birinci dünya müharibələ- rinin ən fəal iştirakçılarından biri olmuşdur. Hərbi xidmətə kiçik bir v əzifə ilə başlayan Əliağa özünün istedad və qabiliyy əti sayəsində artıb, bir çox məsul böyük vəzifələrdə çalışmışdır. O, bir neçə il topçuluq məktəbinin rəhbərlərindən biri, topxana r əisi, topçuluq müfəttişi generalı olmuş və n əhayət, ordu komandanı rütbəsinə qədər yüksəlmişdir. 86 Yüklə 2,81 Kb. Dostları ilə paylaş:
|