Щяр ики тайын эерчяк айнасы – «Азярбайъан» дярэиси
Yüklə 2,81 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- TƏBRİZDƏ RƏSMLƏR NÜMAYİŞQAHI
Щяр ики тайын эерчяк айнасы – «Азярбайъан» дярэиси V əzirinin şeirləri içərisində “Azərbaycan” şeiri xüsusilə qutli v ə ahəngdardır. O, vətəninə müraciət edib bu tarixi azadlıq mübarizəsi alovlarının daha artıq genişləndirilməsini və bu mübariz ənin mərdliklə davam etdirilməsini arzuladığını bildirir: Qoyma boğsun zülm əli bu qəhrəmanlar yurdunu, Di istibdadı sal zindana, Azərbaycan! Al əmə bildirginən: ta bizdə var bir qətrə qan, Bac verm əz Rüstəm və dastana Azərbaycan! Z əncan şairləri içərisində satirik şeirlər yazan və həyatın nöqsanlarını qırmanclayan, mədəniyyət və tərəqqi məsələlərin- d ə geri qalmağa bais olan səbəbləri göstərməklə onlara istehza ed ən şairlər də vardır. Bu ədəbi növdə yazan şairlər içərisində Əziz Sənətinin şeirləri xüsusi yer tutur. O, özünün “Novruz bay ramı”, “Rüşvətxorlara” və başqa şeirlərində ictimai həyatın nöq sanlarını çox kəsgin sözlərlə açıb göstərir və tənqid edir. O, eyni zamanda m ədəniyyətsizliyin səbəblərini bu vaxta qədər hökm sürmüş ictimai vəziyyətin özündə axtarır. O şeirlərində göst ərir ki, mədəniyyətin inkişafına hamı kömək etməlidir. S ənəti “Azər” qəzetinin 15-ci nömrəsində dərc edilmiş “Ədəb Gülşəni” şeirində öz vətəndaşlarını elm və mədəniyyət öyr ənməyə, ədib gülşənindən raihəli çiçəklər dərməyə, bununlada ümumi t ərəqqiyat işinə kömək etməyə dəvət edir. Ədəb məmurdur hifz eləyə vicdanı insanı, Ədəb mələk vücuda bir böyük qüdrətli sultandır. Bu m əmurun nədir əmri? Deyir, olma uzaq məndən, Ədəb bir yaxşı gövhərdir, onun sərrafı insandır. Sonra S ənəti Azərbaycanın elm və mədəniyyət mənbəyi oldunu göst ərərək bu gözəl diyarın böyük tarixi mədəniyyət və 96 Щяр ики тайын эерчяк айнасы – «Азярбайъан» дярэиси elm naliyy ətlərini dərk etməyə, onları şüurlu bir surətdə öyr ənib inkişaf etdirməyə çağırır. Nüsr ət Bağırov (1946- cı il № 6, səhifə 6, 7) 97 Щяр ики тайын эерчяк айнасы – «Азярбайъан» дярэиси TƏBRİZDƏ RƏSMLƏR NÜMAYİŞQAHI Bir q ədər bundan əvvəl Təbrizdəki Sovet mədəniyyət evi ya nında Təbriz şəhəri rəssamlarının son illərdəki yaradıcılığına h əsr edilmiş bir nümayişqah təşkil edilmişdir. Bu nümayişqahın t əşkili və açılışı nəinki Təbriz rəssam və nəqqaşlarının həyatında, b əlkə də bütün Azərbaycan xalqının həyatında mühüm bir hadisə- dir. T əbriz və eləcə də İran Azərbaycanı rəssamlığı və nəqqaş- lığı qədim və çox zəngin bir tarixə malikdir. Bu qədim sənət özü- nün misilsiz nümun ələri ilə London, Paris, Leninqrad, İstanbul və başqa böyük şəhərlərin muzeylərini bəzədiyi kimi, uzun əsrlər boyu böyük v ə ardı-arası kəsilməyən müharibələrə meydan olmuş Az ərbaycanın özündə də yaxşı nümunələrini saxlaya bilmişdi. Ərdəbildə Şeyx Səfi və Şah İsmayıl məqbərəsi, Təbrizdə göy m əscid, Urmiyadakı Cümə məscidi, İran Azərbaycanındakı onlar ca tarixi binaların qapılarına və qübbələrinə məhrab min- b ərlərin ətrafına çəkilən nəqşlər, saysız qədim əlyazmalarında bu gün ə qədər qalmış gözəl şəkillər, nəqş və sairə buna yaxşı misal- lardır. Azərbaycan rəssamlığı özünün gözəl və yaxşı nümunələrini Az ərbaycan xalçaçılıq və tikmə sənətində də yaxşı saxlamışdır. Bir neç ə ay bundan əvvələ kimi Təbriz rəssamları içəri- sind ə yalnız xalça nəqqaşları üçün iş şəraiti vardır. Qalan r əssamlar isə ya ehtiyac üzündən adi sifarişlər üzərində işləməyə və ya da ibtidai və orta məktəblərdə dərs verməyə m əcbur idilər. Keç ən il dekabr ayında (şəms tarixi ilə azər ayında) İran Az ərbaycanında Milli Hökumət yaradılandan sonra Az ərbaycan rəssamlarının taleyi güldü və onların həyatında t əzə, günəşli günlər başladı. Milli hökumətin tədbiri ilə sənaye n əfisə idarəsi təşkil edildi və Təbriz şəhərində Azərbaycan s ənaye nəfisə məktəbi açıldı. 98 Щяр ики тайын эерчяк айнасы – «Азярбайъан» дярэиси İndi İran Azərbaycanındakı bu sənaye nəfisə geniş fəaliy- y ətə başlamışdır. Bu idarənin başında Azərbaycanın milli m əclisinin vəkili, bacarıqlı rəssam və müəllim Muzezadə durur. T əbriz sənaye nəfisə məktəbi isə böyük bir müəssisəyə çevrilmişdir. Məktəbin əl işləri şöbəsində indi altmışdan artıq az ərbaycanlı xanım təhsil almaqdadır. T əbrizdəki Sovet mədəniyyət evinin yanında təşkil edilmiş rəsmlər nümayişqahı bu sənaye nəfisə məktəbi yaradılandan iki-üç ay sonra açılmışdır. Nümayişqahdakı əsərlər mövzu etibarı ilə də çox zəngin v ə müxtəlifdir. Burada rəssam Səfəryanın “Stalin”, Bəhruzinin “Sta lin, Molotov, Voroşilov Qorkigildə” kimi təzə mövzulu lövh ələrlə bir sırada rəssam Ərfanın əlyazma divanları üçün ç əkdiyi cildlər, şairə Zinyət Ələnsayə həsr edilmiş miniatürlər r əssam Yusif Fərahinin miniatürləri vardır. Şəkillər içərisində bir sıra Avropa (ingilis, fransız, rus) rəssamlarının əsərlərinin sur əti mövcud olduğu kimi mahiranə ustalıqla işlənmiş yerli mövzuda şəkillər də mövcuddur (“Göy məscid”, “Ərk qalası”, “Q əlyan çəkənlər” və sairə). Nümayişqahlarda istər tamaşaçılar tərəfindən çox sevilən və ist ərsə nümayişqahdakı əsərlərə qiymət verən xüsusi komisyon t ərəfindən bəyənilmiş ən maraqlı əsərlərdən biri rəssam Mu- zezad ənin “Yasəmən” əsəridir. Heç də təsadüfi deyildir ki, bu əsər nümayişqahda olan əsərlər üçün təyin edilmiş ikinci mükafatı qazanmışdır. (Birinci mükafat heç kəsə verilməmişdir). Nümayişqahda böyük hörmət qazanan əsərlər içərisində Əkbər Yasəminin əsərlərini xüsusilə qeyd etmək lazımdır. Əkbər Yasəmi heç bir rəssamlıq təhsili almamasına və olduqca yoxsul h əyat keçirməsinə baxmayaraq, müstəqil yol tutmuş, öz üz ərində ciddi və inadla işləyən bir rəssamdır. Onun nümayişqahda qoyulmuş bir neçə “Müəllifin əksi”, “Rəssam”, “Yoxsul uşaq”, “Yoxsul” və sair əsərləri dəyərli sənət nümun ələridir. 99 Yüklə 2,81 Kb. Dostları ilə paylaş:
|