Щяр ики тайын эерчяк айнасы – «Азярбайъан» дярэиси
Yüklə 2,81 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- ƏZİZ YURDUM AZƏRBAYCAN
- BAYRAMƏLİ ABBASZADƏ HƏMAL
Щяр ики тайын эерчяк айнасы – «Азярбайъан» дярэиси H əsrətim vardı görüm dəhərdə dilşad səni, Bel ə bir hala salıb hansı istibdad səni. Hüm ətilə çalışıb eyləyərəm azad səni. Razıyam qana batam, olmalıyam avarə Vətən. Var ümidim ki, ola d ərdinə bir çarə Vətən. Bütün ell ərdə bilir sənsən Ana yurdu mənə. Çox v əzifəmdi gərək xidmət edəm mən də sənə. Daha şadlıq görünür baxmayaram dərd və qəmə Əymərəm baş bu qədər zalım və əğyarə, Vətən. Var ümidim ki ola d ərdinə bir çarə, Vətən. M ən ölüm olsa əgər bil ki, yolunda gedərəm, S əni mərdanəlik ilə mən özüm hifz edərəm. H ər bəlaya salaram canımı mən uf demərəm, Qoymaram yalvarasan aciz il ə əşrarə Vətən. Var ümidim ki, ola d ərdinə bir çarə Vətən. M əhəmməd Baqır Əsbilani (1946- cı il № 6, səhifə 35) 103 Щяр ики тайын эерчяк айнасы – «Азярбайъан» дярэиси ƏZİZ YURDUM AZƏRBAYCAN Ey olan mill əti şeyda, özü gülzar Vətən, Yaşa ta həşrə qədər qəhrəman illər Vətən. Z əfəran torpağı, mərcan dağı ey nazlı Vətən, Sin ələr qala kimi hifz edər hər anda səni. Neft m ədənləri ilə olmusan ərzin bəzəyi, Bollu m əhsullar ilə şanlı bu illər diləyi. Baxsa ucqardan, əgər zəif ola düşmən ürəyi, Yaramaz sif ət edə cənnət rozuanda səni. Qoca Şərq aləminin bəlkə cahan cənnətisən, B əşəriyət yolunun mərkəz hüriyyətisən. Qoca tarixi olan z əyur və həm zinəti sən, Yad edir f əxr ilə artıq hamı hər yanda səni. Yaşamaq səndə fəqət azərilərçün yaraşır, Çünki qeyr ətlə ağır möhnəti çiynində daşır. K əc baxan göz sənə axırda yəqindir qamaşır, Yaramır kimsə görə xof hərasanda səni. S ənə lazımdır edə illərimiz canla nəsar Qoymaya ölk ələr içrə olasan cəhlilə xar. Tapa elmil ə mühitin əbədi şan, vüqar, Qoymayaq q ərq olasan dəhşət və tufanda səni. Arzumuz olsa budur, ey V ətənim yüksələsən, Zülm v ə cur və məhni şanlı üzündən siləsən. Olub asud ə kədərdən əbədiyyət güləsən, 104 Щяр ики тайын эерчяк айнасы – «Азярбайъан» дярэиси Gör ə aləm hamısı gün kimi tapanda səni. Abbas Sabiri (1946- cı il, № 6, səhifə35) 105 Щяр ики тайын эерчяк айнасы – «Азярбайъан» дярэиси BAYRAMƏLİ ABBASZADƏ HƏMAL (V əfatının 30-cu il dönümü münasibətilə) H əmal təxəllüsü ilə tanıdığımız Bayraməli Abbaszadə İran Azərbaycanının inqilabçı şairlərindən biri – inqilabi m əzhəkənin görkəmli nümayəndəsidir. O, 1869-cu ildə Sərab Mahalının Günni kəndində yoxsul bir ailədə anadan olmuşdur. Bayram əlinin atası Abbas o zaman rəncbər olub çox pis güz əran keçirirdi. Buna görə də Bayraməli az bir müddət mol- laxanada oxuyub, sonra maddi ehtiyac n əticəsində atası ilə bir- likd ə rəncbərlik etməyə başlamışdır. İran Azərbaycanında məşhur xalq qəhrəmanı Səttar xanın başçılığı ilə milli qurtuluş hərakatı başladıqda Bayraməli kənd- d ən qaçaraq Təbrizə gəlir. Burada inqilabçı fədailər dəstəsinə yazılıb, Qacar istibdadına qarşı mübarizə aparır, şah qoşunları il ə vuruşmalarda fəal iştirak edir. Bayram əlinin bir fədai kimi Təbrizdə yaşaması, o zaman S əttar xanın fədailər dəstəsi üçün Qafqazdan göndərilən inqilabi kitab v ə məcmuələrlə tanış olmasına imkan verir. O, “Molla N əsrəddin” məcmuəsini, xüsusən Sabirin bu məcmuədə d ərc edilən şeirlərini tükənməz həvəslə oxuyur. Hələ f ədailikdən əvvəl bəyzadələrə qarşı ara-sira həcvlər yazan Bayram əli Sabirin təsiri altında təzədən şeir yazmağı davam etdirir. O, bir t ərəfdən Qacar hökmranlığını devirmək və öz xalqını azad etmək uğrunda qanlı döyüşlərə getdiyi kimi, digər t ərəfdən də inqilabi məzhəkə şeirlərilə geridə qalmış xalqın gözünü açmağa, onları milli qurtuluş uğrunda mübarizəyə qaldırmağa çalışır. Lakin 1909- cu ilin axırlarında Səttar xan hərəkatının sü- qutu yaxınlaşdığı vaxt, Səttar xanla birlikdə Ərdəbilə gələn Bayram əli, ailəsinə baş çəkmək üçün icazə alıb kəndə gedir. Gec ə yarısı kəndə çatır. Onun gəlməyindən kimsə xəbər 106 Щяр ики тайын эерчяк айнасы – «Азярбайъан» дярэиси tutmur. F ədai olduğuna görə ailəsinə hədsiz zülm edildiyini və özünün d ə xan tərəfindən öldürüləcəyini eşitdikdə dərhal gecə il ə kənddən çıxıb Ərdəbilə gəlir. Bu vaxt Səttar xan öz atlıları il ə birlikdə Təbrizə qayıtmış olur. Bayram əli Təbrizə getmir. Maddi çətinlik çəkən ailəsinə köm ək etmək məqsədilə Bakıya gəlir. Bakıda “Qafqaz merkuri” körpüsünd ə həmal(hambal) sifətilə işləməyə başlayır. Bunula bel ə o, öz fədai yoldaşlarını unutmur. Bakıdan m əktublar və şeirlər yazmaq yolu ilə yoldaşları ilə əlaqə saxlayır. Bu dövrd ə Bayraməli Şamaxıdan Bakıya gələn və Sabunçu m əktəbində müəllimlik edən Sabir ilə yaxından tanış olur. Onun vasit əsilə “Molla Nəsrəddin” məcmuəsinin idarəsini tanıyır. Ara-sıra yazdığı şeirləri çap etdirir. O zaman Bayraməli “Gülzar” t əxəllüsi ilə şeir yazarmış. Sonralar, həmallıq etdiyinə gör ə Həmal təxəllüsünü münasib görür və qəbul edir. Bayram əli o zaman əli qoynunda qalan həmallardan biri idi. O h əmallıqla bir şey qazana bilmirdi. Onun şairliyinə və şeirinə də qiymət verən az idi. Az ərbaycanda Sovet hakimiyyəti qurulduqdan sonra qol- qanad açıb Bakıda nəşr olunan yerli qəzet və məcmuələrdə fəal iştirak etməyə başlayan Həmal gündən-günə məşhurlaşır. H əmalın bütün şeirləri inqilabi məzmun və vətənpərvərlik hissil ə doludur. O, zalımların zülmətə kor-koranə boyun əgən əvam kütləyə bəzən kinayəli şeirlərlə müraciət edir: Haqqı vardır deməyə hər sözü iranlıların, Var çini, var orağı, dəryazı iranlıların, H ər şeyi; mədəni var, var düzü iranlıların. Deyil heç bi r şeyə möhtac özü iranlıların. N ə səbəbdəndir açılmaz gözü iranlıların?! N ə qədər bəs yatacaqsan, evini həqq yıxsın! Yeri var kim n ə edirsə sənə, canın çıxsın! 107 Yüklə 2,81 Kb. Dostları ilə paylaş:
|