Son 150 IL ərzində Azərbaycanın neft sənayesi daim inkişaf etmişdir

 
             
 
avtomobil  şassisi  üzərində  yerləşdirilir,  lakin  şəraitdən  asılı 
olaraq  xizəklər,  enli  zəncirlər  və  blok  üzərində  də  yerləşdirilə 
bilər. 
Aqreqat  əsasən  məhlulu  quyuya  vurmaq  üçün  yüksək 
təzyiq  yarada  bilən  nasosdan,  su  nasosundan,  aqreqatın 
manifoldundan  nasosu  manifold  blokuna  birləşdirmək  üçün 
sökülüb  yığıla  bilən  metal  borulardan,  ölçülü  çənlərdən  və 
sement  məhlulu  üçün  kiçik  çəndən  ibarət  olur  (SA-320,  SA-
400, manifold bloku MB-700 və s ). 
 

---

 
             
 
10.21. Bir pilləli sementləmənin hesabı. 
 
 Qoruyucu  kəmərin  diametri  219  mm  buraxılma 
dərinliyi  1800m  baltanın  diametri  295mm,  sementin  qalxma 
hündürlüyü  900m  qazıma  məhlulunun  xüsusi  çəkisi  1260 
kq/m
3
,  sement  məhlulunun  xüsusi  çəkisi  1860  kq/m
3
,  isnad 
halqası 20m hündürlükdədir. Deməli, verilir: 
d
x
=219mm,  d
dax
=200mm,  H=1800m,  D
b
=295mm, 
H
s
=900m 

m
=1260 kq/m
3
, 

s 
=1860 kq/m
3
, h=20m. 
1.
 
Quyuya vurulacaq sement məhlulunun həcmi 
3
34м
20
2
0,200
900
2
0,219
2
0,295
1,2
0,785
щ
2
дах
д
с
Щ
2
х
д
2
б
Д
1
к
4
π
с
в





























 
k
1
  –  kavernaları,  çatları,  quyunun  diametrinin  genişlən-
məsini nəzərə alan əmsal olub 1,2 

2,5 götürülür. 
k
1
-in  qiyməti  kavernoqram  vasitəsilə  hər  quyu  üçün  təyin 
edilir. 
2.
 
Sement məhlulu hazırlamaq üçün quru sementin miqdarı: 
42,2T
42160кг
34
1860
0,5
1
1
с
с
м
1
1
гуру
Э









υ
γ
 
m – su sement amilidir, m=0,5 qəbul edək. 
Əgər 

s
  məlum  olmazsa  onu 


гс
м
су
су
гс
м
1
γ
γ
γ
γ
γ






 
ifadəsinin köməyi ilə tapmaq olar. 

qs
 və 

su
 – quru sementin və suyun xüsusi çəkiləridir. 
3.
 
İtgiləri  də  nəzərə  almaqla  tələb  edilən  quru  sementin 
miqdarı 
G
quru 
= K
2
 

G
quru
 = 1,01 

42,2 = 42,6 ton 
 
K
2
 – quru sementin itgisi, sement qarışdırıcı maşın olsa 
k
2
=1,01, olmasa 1,05 

1,15 götürülür. 
4.
 
Sement məhlulu hazırlamaq üçün suyun miqdarı 

su
 = 0,5 

 G 

quru
 = 0,5 

 42,6 = 21,3 m
3
 

---

 
             
 
5.
 
Basıcı məhlulun tələb olunan miqdarı: 




3
56,96м
20
1800
2
0,2
0,785
1,03
щ
Щ
4
2
дах
π д
Δ
бас.м
υ









 
 

 - basıcı məhlulun sıxılmasını nəzərə alır və 

 = 1,03 

1,05 götürülür. 
Təcrübədə  bəzən  basıcı  mayenin  həcmini  tez 
hesablamaq üçün 


3
96
,
56
1780
2
2
8
1
2
2
.
м
H
дх
m
bas





 
 
 H
1
= H – h = 1800 – 20 = 1780 m. 
8  –  quyuya  buraxılacaq,  diametri  219  mm  olan  qoru-
yucu kəmərin düymə ilə ifadəsidir. Bir düymə 25,4 mm-dir. 
6.Sementləmənin sonunda yaranacaq ən böyük təzyiq 
P
max
 = P
1
 + P
2
 
P
1
  –  kəmər  içərisində  və  xaricində  olan  mayelərin 
xüsusi  çəkilərinin  fərqi  hesabına  yaranan 
nasosdakı təzyiqdir. 
P
2
  –  hidravlik  müqavimətlər  hesabına  yaranan 
təzyiqdir. 


















2
52,8кгг/см
1260
1860
20
900
4
10
1
м
γ
сем
γ
щ
с
Щ
4
10
1
1
П
 
 
P
2
-ni 
təcrübi  hesablamalarda  Şişşenko-Baklanov 
düsturu ilə hesablayırlar: 
Bir yaxud iki aqreqat işləyərsə P
2
=0,01H + 8; 
Çox aqreqat işləyərsə: P
2
 = 0,01H+16 qəbul edilir. 
Onda: 
P
2
=0,01H + 16 = 0,01 

 1800 + 16 = 34 kqq/sm
2
 
P
max
=P
1
+P
2
 = 52,8 + 34 = 86,8 

 87 kqq/sm
2
. 
7.
 
Sementləmə aqreqatlarının sayı 

---