Son Rofat kitab 3 m pdf
Yüklə 6,91 Mb. Pdf görüntüsü
|
Gömrük işi Azərbaycan dövlətçiliyi tarixində:
114 rəqabətdən qoruya, həm də öz yerli mallarını xarici bazarlara çıxara bilər. Məlum olduğu kimi, hər bir dövlətin gömrük siyasətinin formalaşması iki vacib yanaşmanı nəzərdə tutur. Elmi ədəbiyyatda gömrük siyasəti məqsəd və vəzifələrindən asılı olaraq proteksionist və azad ticarət siyasətinə bölünür. Proteksionist gömrük siyasəti – milli istehsalın və daxili bazarın inkişaf etdirilməsi üçün daha yaxşı şərait yaradılmasına yönəldir. Onun əsas məqsədi idxal olunan məhsullara yüksək gömrük rüsumları dərəcəsi tətbiq etməklə idxalın azaldılmasına və bunun hesabına daxili istehsalı qorumağa xidmət etməkdir. Lakin proteksionist siyasət məqsədi olmaqla, qısa müd- dətdə başa çatdırılmalı və konkret nəticəsi olmalıdır. İnkişaf etməkdə olan ölkələrdə bu siyasətə daha çox üstünlük verilir. Proteksionizmdən fərqli olaraq azad ticarət siyasəti gömrük rüsumlarının minimal səviyyəsini müəy- yən etməklə, xarici malların ölkənin daxili bazarına sərbəst daxil olmasına imkan verir və belə hesab etmək olar ki, eyni adlı məhsulların və son nəticədə sahələrin rəqabət qabiliyyətini artırmaq zərurəti yaradır. Protek- sionizm daxili bazarı xarici rəqabətdən qorumağa xidmət edirsə, azad ticarət və ya liberallaşdırma xarici iqtisadi əlaqələr mane olan gömrük rüsumlarının azaldılmasını və digər maneələrin aradan qaldırılmasını nəzərdə tutur. 1993-cü ilin iyulunda xalqımızın təkidi ilə Heydər Əliyevin hakimiyyətə qayıdışı nəticəsində digər mühüm sahələrlə yanaşı, iqtisadiy- yatda da mühüm dəyişikliklərin əsası qoyuldu. Böyük həyat təcrübəsinə malik olan ulu öndər Heydər Əliyev iqtisadi islahatların müvəffəqiyyətinin dayanıqlı həllinin ictimai-siyasi sabitlikdən asılı olduğunu dərk edərək, birinci növbədə bu problemin həllinə çalışdı. Heydər Əliyevin ikinci dəfə hakimiyyətə gəlməsi ilə Respublikanın ictimai-siyasi həyatında baş verən dəyişikliklər, sabitliyin bərqərar olması, siyasi və iqtisadi sahələrdə islahatların ardıcıl şəkildə aparılması, dövlətin iqtisadi strategiyasının milli maraqlar əsasında yenidən qurulmasına şərait yaratdı. Müstəqil Azərbaycan dövlətinin dünyanın bütün ölkələri ilə bərabərhüquqlu və qarşılıqlı faydalı iqtisadi əməkdaşlığı nəzərdə tutan vahid iqtisadi strategiya formalaşdırıldı. Respublikamız Avropa dövlətləri və ABŞ-la bərabərhüquqlu, qarşılıqlı faydalı və hərtərəfli münasibətlər yaradılması sahəsində fəaliyyətə başladı. Xəzərətrafı regionun neft-qaz ehtiyatlarının kəsişdiyi ölkə kimi respub- likamızın xarici siyasət kursunun yüksələn xətlə inkişafı və beynəlxalq səviyyədə diplomatik əlaqələrinin güclənməsi ölkədə siyasi sabitlik yarat-
Azərbaycan Respublikasında gömrük sisteminin inkişafı (1991-2014)
115 mış, xarici ölkələrin tanınmış şirkətlərinin və iş adamlarının Azərbaycana sərmayə qoymasına geniş imkanlar açdı. 1994-cü ilin sentyabr ayında Bakıda dünyanın nəhəng neft şirkətləri ilə “Əsrin müqaviləsi”nin imzalan- ması respublikamızın dünyanın nüfuzlu dövlətlərinin iqtisadi tərəfdaşına çevrilməsi prosesinin əsasını qoydu. Ümummilli lider Heydər Əliyev 1993-cü ilin noyabrın 19-da bank- maliyyə, tədiyyə sistemlərinin və idxal-ixrac əməliyyatlarının vəziyyəti və onun yaxşılaşdırılması sahəsində vəzifələrə həsr olunmuş Ümumrespublika müşavirəsində çıxışında demişdi: “İndi Azərbaycan müstəqil dövlət kimi, bir
Heydər Əliyev 1993-cü ilin noyabrın 19-da Prezident sarayında, bank-maliyyə, tədiyyə sistemlərinin və idxal-ixrac əməliyyatlarının vəziy- yəti və onun yaxşılaşdırılması sahəsində vəzifələrə həsr olunmuş Ümum- respublika müşavirəsindəki çıxışında müstəqil dövlətin iqtisadi siyasətinin başlıca konturlarını cızdı. Ulu öndər mövcud vəziyyəti belə qiymətlən- dirirdi: 1993-cü il sona çatır, respublikamız ağır iqtisadi böhran vəziy- yətindədir. Ölkədə gedən müharibə iqtisadiyyatın vəziyyətinə də ciddi təsir göstərir. Bütün bunlar isə bir sıra ciddi, əsaslı tədbirlər görülməsini tələb edir. Heydər Əliyev göstərirdi ki, Azərbaycan artıq müstəqil dövlət kimi, bir çox ölkələrlə iqtisadi əlaqələr qurmağa başlamışdır. Ancaq bu əlaqələrin respublika iqtisadiyyatına nə qədər mənfəət gətirdiyi hələ məlum deyil. İqtisadi əlaqələrimizin qurulmasında qüsurların və səhvlərin olması respub- likada sosial gərginliyi artırır, adamların həyat səviyyəsinin aşağı düşməsinə səbəb olur, eyni zamanda, iqtisadi, maliyyə imkanlarımızı çox məhdud- laşdırır. Heydər Əliyev xəbərdarlıq edərək göstərirdi ki, Azərbaycanın Yüklə 6,91 Mb. Dostları ilə paylaş:
|