Sonuncu Fateh indd
Yüklə 12,92 Mb. Pdf görüntüsü
|
124 S O N U N C U FAT E H – Ya rəbbim, bu necə taledir? Mən, axı, onu sevirəm. Onun gözü onündə olmaq xatirinə adi əsgər belə olmağa hazıram... Sonra özünü ələ alıb, qamətini düzəltdi: – Əmirqulu, sən mənə, heç olmasa, kişi qiyafəsi tap! İnan ki, bu sirr ikimizin arasında qalacaq! * * * …Nadir bəylik məqamına çatandan sonra bir müddət öz mövqeyini möhkəmlətmək, döyüş çü lə- rinin sayını artırmaq üçün ətrafına könüllülər yığ- dı. Bir il ötməmiş – bahar çağı aprelin beşində oğlu dünyaya gələndə sevincdən uçmağa qanadı yox idi. Oğlunun adını Məşhəddə uyuyan əhli-beyit övladı müqəddəs İmam Rzanın şərəfinə Rzaqulu qoydu… Rzaqulunun dünyaya gəlişi sanki Nadir bəyin gücünə güc qatmışdı. Ən əvvəl düşünürdü ki, ona si- yasi, iqtisadi və hərbi gücünü cəmləşdirib bir araya gətirmək üçün etibarlı qərargah lazımdır. Əbivərddən bir az uzaqda da olsa, Kəlat qalası bu işə çox yarayır- dı, onunla müqayisə ediləcək ikinci başqa qala yox idi. Bu qala öz əzəmətiylə diqqət cəlb etsə də, alınmaz bir möhtəşəm istehkam kimi tanınırdı. Kəlat qalasını ələ keçirmək, Əbivərd ətrafında olan bütün qalalara sahib olmaq imkanını asanlaşdırırdı. – Bu çox gərəklı qaladı, onu ələ keçirməyi mən də sənə tövsiyə edirəm, – deyə Baba Əli bəy ona tapşırıq vermişdi, – mənim hakimlik işlərimə başçılıq etməkdə bu qala sənə böyük dayaq olacaq...
125 N A D İ R Ş A H Ə F Ş A R – Qardaşoğlu, əgər sənin başında Kəlat sevdası yoxdursa, onda, qoy mən oraya özüm sahib çıxım, – əmisi Bəkdaşın bu fikri də Nadir bəyi qalanı tez ələ keçirməyə sövq etmişdi. Kəlat hakimi Aşur bəyin Nadir bəy Əfşara qo- hum luğu çatırdı. Amma o da Nadir bəyin yomut türk- mənləri üzərində bir il əvvəl qazandığı qələbədən, həm də Baba Əli bəyə kürəkən olduqdan sonra ad-san çıxarmasından bir çox hakimlər kimi bərk təşvişə düş- müşdü. Ona görə də Aşur bəy Nadiri yaxın adamla- rıyla birlikdə qalaya dəvət edib, hamısını tələyə salмаг istəyirdi. Bu məqsədlə özünə həmfikirlər də axtarıb tapmışdı. Nadir bəy qala hakiminin bəd niyyətindən agah idi. Ona görə də, dəvət gününü gözləmədən gecənin bir aləmi qoşununu gətirib qalanın yaxınlı- ğında saxladı 1 .
O, yaxşı bilirdi ki, indi artıq itkilərə yol vermək zamanı deyil. Əgər səhər açılan kimi hücuma başla- saydı, itkiləri saysız-hesabsız olacaqdı. Nə fikirləşdisə, çox kiçik dəstə ilə özü Kəlata daxil olmaq qərarına gəldi. – Qalanın hakimi Aşur bəyə xəbər verin ki, Na- dir bəy Əfşar bir qohum kimi onunla görüşmək istə- yir. – Sonra üzünü qaynına tutub dedi: – Biz qalaya daxil olan kimi oradakıların fikri-zikri bizim üstümüzdə olacaq, bu zaman fürsət tapıb, qalanı hər tərəfdən mühasirəyə alın. Darvaza açılan kimi hərəkətə keçin… 1 1721-ci ilin yayında. 126 S O N U N C U FAT E H Çox çəkmədi ki, qalanın darvazası açıldı. Nadir bəy ağır-ağır atdan enib, irəli yeridi: – Vaxtsız gəldiyimə görə qalabəyidən üzrxahlıq diləyirəm... Ətrafında mühafizəçilər dəstəsinin farağat dayan- dığı qala hakimi arxayıncasına bir-iki addım irəli ye- riyib əllərini açdı: – Gəl, gəl, ey adı dillərdə əzbər olan əfşar cənga- və ri! Gəl, əgər sən bura mənim dəvət etdiyim gün gəl- səydin, onda mübarək qədəmlərinə çoxlu qurbanlar kəsdirəcəkdim... – dedi. – İnan ki, o günəcən hər cür tə- darük eləyəcəkdim. Bir halda ki, özün öz xoşunla vaxt- sız təşrif buyurubsan, gərək sən də mənim bu sa yaq qonaq qarşılamağımdan bədgüman olmayasan… Ne cə deyərlər, vaxtsız gələn qonaq öz kisəsindən yeyər... – Mən bura qonaq kimi yox, qohum kimi təşrif gətirdim, bəy... Hakim Nadir bəyin bura kiçik dəstə ilə gəldiyinə əmin olmasa da, onun bu davranışını sadəlövhlük əlaməti sandı. Odur ki, rişxəndlə güldü: – Hah, hah, ha… Sənin beş-on nəfərlə bura qəfil gəlişin Allah rizasına ziyarətgaha öz ayaqları ilə gələn qurbanlıq qoça bənzəyir… Hakim tərki-silah işarəsı vermək istəyəndə, Nadir bəy cəld qılıncını çəkib, hakimin boğazına dirədi: – Öz adamlarına dərhal əmr ver ki, davasız təslim olsunlar. – Mühafizəçilər qılınclarını qından çıxarsalar da, yerlərində çaşıb qalmışdılar. Nadir bəy bir göz qırpı- mında hakimin boynunu üzə bilərdi. 127 N A D İ R Ş A H Ə F Ş A R Başının kəsilməsindən qorxuya düşən qala haki- mi adamlarına və qoşun başçısına silahı yerə qoymaq göstərişi verdi. * * *
Kəlat qalasını 1 qan tökmədən ələ keçirən Nadir bəyin şöhrəti bütün Xorasana və Türküstan ellərinə yayıldı. Sadə adamların arasında belə rəvayət gəzirdi ki, guya, Nadır bəy dağlar qoynunda yerləşən bu qalanın ətəyindəki mağarada bir qərinədən 2 çox
padşahlıq etmiş Əmir Teymurun gizlətdiyi xəzinəni tapıb. Məqsədi xəzinənin sayəsində güclü ordugah ya ratmaqdı... Nüfuzlu tayfa başçıları Nadir bəy Əfşarın ətrafın- da toplanmaq üçün öz dəstələri ilə Kəlata üz tuturdu- lar. Buna görə də öz qərargahını burada yerləşdirmək fikri Nadir bəyin ən təxirəsalınmaz vəzifələrindən bi ri idi. Qalanın qədim daş hörgüsü ot gətirib gö - yər mişdi. Nadir bəy burada ətrafına yığdığı əfşar, qacar, əmirli, gündüzlü və başqa tayfaların başçıları ilə məsləhət-məşvərət aparıb, ölkəni tezliklə yadelli işğalçılardan azad etmək üçün yollar axtarmağa baş- ladı. Bir müddət ötüb keçdi. Qalada və onun ətrafın- da mövqelərini möhkəmləndirən Nadir bəy bir gün üzünü tayfa başçılarına – ağsaqqallarına tutub dedi: – Məni yaxşı-yaxşı dinləyin! Əmir Teymur uzun müddət bu qalanı mühasirədə saxlamışdı. Özü- 1 Əmir Teymur bu qalanı ələ keçirmək üçün uzun müddət müharibə etdikdən sonra – 1382-ci ildə almışdı. 2 Bir qərinə – təqribən 33 ildir. Əmir Teymur (1370-1405) 35 ildən çox hökmdarlıq etmişdir. Yüklə 12,92 Mb. Dostları ilə paylaş:
|