Sotsiologiyadan ma'ruzalar matni zip

Geraklit fikricha, tabiatda hamma narsa birlamchi va u birlamchi narsaga albatta 
qaytadi. Bu birlamchi asos esa olovdir. Zero, olov tabiatdagi eng faol O’zgaruvchan 
hodisadir. parmenid va Zenon tomonidan Geraklitning bu fikrlari tanqid ostiga olindi. 
Ular dunyo O’zgaruvchan emas, aksincha O’zgarmasdir, degan g’oyani asoslashga 
urindilar. 
Grek madaniyatining yirik nomoyondasi Empedokl ilm va mahrifatning ijtimoiy 
foydalilik funktsiyasini asoslab berdi. U ilm olish bu befoyda mohiyatlar xususida bahs 
1
Социология. Њљув љњлланма.Т.2002.24-бет

---

yuritish emas, balki uni inson ongiga xizmat qildirishdan iborat, deb bildi.Uning fikricha, 
insonlarni birlashtiruvchi kuch- muhabbat (mehr, hurmat), ayni paytda ajratib yuboruvchi 
kuch-nafrat, hasad, johillikdir. 
Anaksagor fikricha, insonning ilm mahrifatga intilishidan kO’zlangan bosh 
maqsadi- atrof-muhitni, koinot mohiyatini anglashdan iboratdir.U "ilm ilm uchun" degan 
aqida asosida ish tutadi. 
2.Antik dunyo olamining"oltin davri" da ijod qilgan mutafakkirlar qatoriga Sakrat, 
Levkipp, Demokrit, platon, Aristotelgp va boshqalarni kiritish mumkin. 
Sokrat ning sotsiologik qarashlarida tabiat va jamiyat jarayonlarida shunchalik 
ishtirok etish emas, balki unda qanday qilib yaxshi yashash, kamolatga erishish uchun 
sanhat sirlarini bilish zarurligi g’oyasi yetakchidir. 
Sokrat fikricha, inson faoliyati yaxshilik, savob, oriyat, insof haqidagi tushunchalar 
mazmunidan iborat bo’lib, bu tushunchalarni shaxs qanday tushunishi katta ahamiyatga 
ega. SHunday ekan, inson faoliyatini yaxshilash uchun uning fehl-atvori va tarbiya 
to’g’risidagi qarashlari, tushunchalarini tartibga solish zarurdir. 
2.platon va Aristotelning antik dunyo falsafiy fikrlar 
taraqqiyotida tutgan O’rni.