Sovyet tarih yazimi ve kazakistan tariHİNİn meseleleri
Yüklə 4,04 Kb. Pdf görüntüsü
|
KAZAKİSTAN TARİHİNİN MESELELERİ 151 Slav asıllı köylülerin yerleştirilmesi, Kazakistan’ın sosyal ve ekonomik hayatına katkıları şeklinde tarih ders kitaplarında şu şekilde yer bul- muştur: “Kazakistan ile sınırdaş olan bölgelerden tarım yapmayı bilen köylüler, göç ederek Kazak topraklarına geldiler. Göçebe Kazaklar, dışa- rıdan gelen göçmenlerden tarım yapmayı öğrenerek kendi topraklarında buğday, arpa ve mısır ekmeye başladılar. Rus göçmenlerin çoğalması ticaretin ve üretimin artmasına neden oldu. Bu durum Ruslarla Kazakları birbirine yakınlaştırdı.” 269 II. Dünya Savaşında Sovyetlerin Hitler Almanyası’na karşı mücadele de, Sovyet coğrafyasında yaşan halkların kardeşliğinin vurgulanması açı- sından uygun bir malzeme olmuştur. Tarih ders kitaplarında bu konulara yer verilirken “Sovyet halklarının büyük birliği” sıklıkla vurgulanmıştır. Savaşta dış düşmanlara karşı içerdeki bütünleşme şu şekilde aktarılmıştır: “Hitler Almanyası’nın Sovyetler Birliğine karşı savaş başlatmasından sonra çok uluslu Sovyet memleketi görünüşünün aksine ne kadar güçlü olduğunu gösterdi. Faşist güçlerin baskılarına rağmen Sovyet milletle- rinin siyasi, askeri ve ekonomik birliktelikleri güçlendi. Sovyetler Birliği içindeki farklı ulusların kahramanları bir an önce başarıya ulaşmak için Moskova dibinde Almanlara karşı ölümsüz bir mücadele verdiler. İsmi destanlaşan Pavlov evi savunmasında sadece Ruslar değil, Kazaklar, Tacikler, bütün halkların kahramanları bulunmaktaydı.” 270 Yeni Sovyet ulusunun inşası planlanırken, bu ulus içerisinde Rusların liderlik rolü de unutulmamıştır. 1945’de Stalin’in Kremlin’de Kızılordu komutanlarına yapmış olduğu konuşma, Sovyet çatısı altında Rus- lara yüklenen misyonu anlamamız açısından önemlidir. Stalin şöyle demektedir: “Rus insanının sağlığının şerefine içiyorum. Çünkü onlar bütün halklar içerisinde değişmeyen temeldir. Rus halkını kutlamak isti- yorum. Çünkü onlar bizim halkımız için rehber güç olmuşlardır.” Sovyet yöneticilerinin bu bakış açısı kültürel hayatın tamamında olduğu gibi tarih eğitiminde de kendine yer buldu. Tarih kitaplarına Sovyetlerin ana unsuru olan Rus halkına diğer milletlerin sevgisini artıracak, Rus milletinin liderlik rolünü ortaya çıkaracak, bölümler konulmuştur. Ta- rihçiler için hazırlanan metodolojik bir eserde bu düşüncenin şu şekilde vurgulanır: “Rus medeniyetinin, Sovyetler Birliği ve dünya üstündeki diğer milletlerin gelişimine etkisi ve yardımcı rolü büyüktür.” 271 Rusların Sovyet çatısı içerisindeki diğer milletlerden daha üstün olduğunu iddia eden Soyvet yönetiminin amacı, temelinde Rus kültür ve uygarlığı olan Sovyetler Birliği’ne bağlılığı artırmak olmuştur. Sovyet 269 Kazak SSR Tarıhı, VII/VIII. Klas, a.g.e., s. 63. 270 Kazak SSR Tarıhı, IX/X. Klas, a.g.e., s. 74. 271 Jana Tarıhta Metodolojik Kural, Almatı, 1955, s. 56. SOVYET TARİH YAZIMI VE 152 tarihçileri de Komünist Partisi’nin etkisinde kalarak yeni Sovyet tezini destekleyici çalışmalar yapmışlardır. Yeni tez, aynı zamanda orta eğitim kurumlarında tarih müfredatlarında da yerini almıştır. Sonuç Sonuç olarak şunu söyleyebiliriz ki, Komünist Partisi yöneticileri, inşa etmeyi planladıkları Sovyet kardeşliğinin mevcut tarihsel hafıza ile müm- kün olmayacağını anladıklarından dolayı amaçlarına ulaşmak için yeni tarihsel hafıza oluşturmaya çalışmışlardır. Bu amaçla Komünist Partisi, tüm Sovyet coğrafyasında olduğu gibi Kazakistan’da da tarih çalışmalarına müdahil olmuştur. Kazak tarihi yeniden ele alınarak Komünist Partisi’nin direktifleri doğrultusunda yeniden yazılmıştır. Yeni tarih tezi, orta öğre- tim programlarında da sistemli bir şekilde yer bulmuştur. İnşa edilmek istenilen yeni hafıza ile Sovyet ulusunun temelleri atılmaya çalışılmıştır. KAZAKİSTAN TARİHİNİN MESELELERİ 153 BİBLİYOGRAFYA Ağayev, Elnur, Sovyet İdeolojisi Çerçevesinde Türk Cumhuriyetlerinin Tarih Yazımı ve Tarih Eğitimi: Azerbaycan Örneği, (Yayınlanmamış Doktora Tezi), 2006. “Bolşaya zadaçi”, Voprosı İstorii, 1966, No: 6. Hacısalihoğlu, Fuat, “Azerbaycan’da Ulusal Tarih Yazımı”, History Stu- dies, Prof.Dr. Enver Konukçu Armağanı, 2012. Hayit, Baymirza, Sovyetler Birliğinde Türklüğün ve İslam’ın Bazı Mesele- leri, İstanbul, 1987. Hayit, Baymirza, Türkistan Devletlerinin Milli Mücadele Tarihi, Ankara, 1995. IV. Klas Kazak SSR Tarihi Materyaldarının Okutuv, Almatı,1970. IV. Klas Okuşularına Tarih Sabaktarı Jolımen Komunizm Terbiyesi Berüv, Al- matı, 1972. Jana Tarıhta Metodolojik Kural, Almatı, 1955. Jas Muallim, N.7, 1958. Kazak SRR Tarihı, IX/X. Klas, Almatı, 1980. Kazak SRR Tarihı, VII/VIII. Klas, Almatı, 1980. Özdemir, Emin, “Sovyetler Birliğinde İdeolojik Tarih Eğitimi”, Belgelerle Türk Tarihi Dergisi, Aralık,1999. Özdemir, Emin, “Rusya’nın Kazakistan’da Uyguladığı Kültür Siyasetine Örnek olarak ‘DalaVilayeti Gazetesi’”, Turkish Studies, Vol.4/3, 2009. Poppe N.N., “Harpten Sonraki Devirde Sovyetlerin Türkistan’daki İdeolo- jik Siyaseti”, Dergi, 5/17 Münih, 1959. Sabol, Steven, Russian Colonization and The Genesis of Kazak National Consciousnes, Newyork, 2003. Sekiz Jıldık Orta Mektep Programası, Almatı, 1976. Tillet, Lowell R., The Great Friendship Soviet Historians on the Non-Rus- sian Nationalities, N. Carolina, 1969. Urban, P., “Sovyet Milli Siyasetinin Bugünkü Eğilimleri”, Dergi, Sayı 34, Münih, 1964. Yüklə 4,04 Kb. Dostları ilə paylaş:
|