www.vivo-book.com
574
VI
ĠFADƏ ÇALARLARI
Onların ən ali iĢi – xalqların gündəlik həyatının
xırdalıqlarını laqeydcəsinə müzakirə etməkdir. BoĢ
səbəblərə və ya ağızdan-ağıza keçərək inanılmaz dərəcədə
təhrif olunan hadisələrə görə alovlanan qəzəb atəĢinin
qarĢısını öz müdriklikləriylə almaq da onların boynuna
düĢür.
Horatsi
Adam arasına təzəcə çıxmıĢ və qüruruna sığıĢdırmayıb
çox sual verməyən bir gəlmə olduğu nəzərə alınsa, Jülyen o
qədər də çox səhvə yol verməmiĢdi. Bir dəfə necə oldusa
Sent-Onore tərəfindəki bir kafedə gözlənilməz hadisəylə
qarĢılaĢdı. Ġri bədənli, qalın mahud gödəkcəli bir adam bir
www.vivo-book.com
575
vaxtlar Bezansonlu gözəl Amandanın məĢuqu sayağı oğlana
sərt baxıĢlarla baxdı.
Jülyen ilk dəfə rastlaĢdığı kobudluğu cəzasız
buraxdığına görə özünü o qədər danlamıĢdı ki, indi
ikincisinə dözməyə halı yox idi. O, izah tələb elədi, amma
mahud gödəkcəli adam küçə söyüĢləriylə cavab verdi:
kafedə hamı onların baĢına yığıĢdı, qapının ağzına xeyli
adam toplaĢdı. Bütün əyalət adamları kimi, Jülyen ehtiyat
üçün özüylə bir balaca tapança gəzdirirdi – indi cibindəki
silahı bərk-bərk sıxmıĢdı. Amma o özünü saxlayıb, hər
dəqiqədən bir kiĢiyə deyirdi:
– Ünvanınızı deyin, cənab! Mən sizə nifrət eləyirəm.
Belə inadkarcasına təkrar elədiyi sözlər axır ki,
baĢlarına yığıĢan dəstəyə də təsir elədi:
– Doğrudan da, qoy, bu özündən çıxan adam oğlana öz
ünvanını versin!
Dəfələrlə inadkarcasına təkrar olunan bu sözləri eĢidən
mahud gödəkcəli adam Jülyenin sifətinə bir dəstə vizit kartı
çırpdı. XoĢbəxtlikdən bu kartların heç biri onun sifətinə
dəymədi. Jülyen özünə söz verdi ki, adam ona toxunmadığı
www.vivo-book.com
576
müddətə qədər silaha əl atmasın. Rəqibi çıxıb getdi, amma
gedərkən bir neçə dəfə geri dönüb Jülyeni əl-qol
hərəkətləriylə hədələyə-hədələyə söydü.
Jülyeni tər basmıĢdı.
– Deməli, hər bir avara məni özümdən çıxara bilər! –
Hirsindən partlayırdı. – Bu alçaldıcı həssaslığa necə qalib
gəlim axı?!
Əgər bacarsaydı, o adamı düĢünmədən duelə çağırardı.
Onu dayandıran bircə Ģey vardı: bu yad Parisdə sekundantı
necə tapsın? Onun dostları yox idi. Oğlan bir-iki adamla
tanıĢ olmuĢdu, amma aradan bir-iki həftə keçəndən sonra
həmin adamlar Jülyendən uzaqlaĢmıĢdı.
– Mən ünsiyyətcil deyiləm, – oğlan düĢünürdü. – Buna
görə belə qəddarcasına cəzalanıram.
Axır ki, ağlına gəldi ki, 96-cı Lyeven alayının istefada
olan leytenantını, hərdən qılıncoynatma dərsində birlikdə
məĢq elədiyi fağır oğlanı sekundant çağırsın. Jülyen hər Ģeyi
ona açıq danıĢdı.
– Mən sizin sekundantınız olmağa hazıram, – Lyeven
dedi, – amma bircə Ģərtim var. Əgər sizi təhqir edən adamı
www.vivo-book.com
577
yaralamasanız, yerinizdən tərpənmədən mənimlə vuruĢmalı
olacaqsınız.
– Razıyam! – Jülyen heyranlıqla dedi.
Oğlanlar cənab ġ. de Bovuazini axtarmağa baĢladılar.
Vizit kartlarındakı ünvan Sen-Jermen tərəflərdə olmalıydı.
Səhər saat yeddiydi. Artıq evə çatıb, xidmətçidən ev
sahibinə onların gəldiklərini bildirməsini xahiĢ edəndən
sonra Jülyenin ağlına gəldi ki, bu adam xanım Renalın
Roma, ya da Neapolitan səfirliyində müĢavir iĢləyən, o
vaxtlar senyor Jeronimoya rəy məktubu verən qohumu ola
bilər.
Jülyen ciddi sifətli xidmətçiyə bu günlərdə üzünə
çırpılan vizit vərəqələrindən birini verdi.
Onlara gözləmələrini tapĢırdılar – Jülyenlə sekundantı
düz iyirmi dəqiqə gözləməli oldular. Sonra onları xüsusi
zövqlə bəzənmiĢ zala apardılar. Orada oğlanları gəlinlik
kimi bəzənib-düzənmiĢ cavan bir adam qarĢıladı: onun üz
cizgiləri olduqca mütənasib idi, üzündə də əsl yunan
gözəlliyinin soyuq ifadəsizliyi vardı. Ġnanılmaz dərəcədə
nazik baĢı gözəl saçların piramidasıyla bəzədilmiĢdi. Saçlar
www.vivo-book.com
578
elə gözəl burulmuĢdu ki, bir buruq o birisindən zərrəcə
fərqlənmirdi.
96-cı alayın leytenantı düĢündü:
“Deməli, bu lənətə gəlmiĢ cənab bizi bu buruqlara görə
gözlədirmiĢ”.
Gözəl Ģlafrok, səhər dizliyi, tikməli ayaqqabılar –
hamısı ev sahibinin gözəl zövqündən xəbər verirdi. Onun
alicənab və tamamilə boĢ sifəti son dərəcə ədəbli və nadir
fikirləri ifadə edirdi.
96-cı alayın leytenantı Jülyenə izah elədi ki, üzünə vizit
kartı çırpdığın adamı bu qədər gözlətmək ikinci təhqirdir,
odur ki, otağa girəndə Jülyen düĢməninə daha qətiyyətlə
baxdı. Oğlan eyni anda həm düĢmənçiliyini göstərmək, həm
də yaxĢı ədəb-ərkan nümayiĢ etdirmək istəyirdi.
Amma o cənab de Bovuazinin təmkinliliyindən, vacib
və özünə arxayın görünüĢündən, evin zövqlü təmtərağından
elə təsirlənmiĢdi ki, düĢmənçilik nümayiĢ etdirmək istəyi
tezcə yoxa çıxdı. Bu, Jülyenin bir neçə gün əvvəl qarĢısında
gördüyü adam deyildi. Oğlan ogünkü kobud adamın yerinə
qarĢısında elə zərif bir Ģəxs gördü ki, bircə kəlmə də danıĢa
Dostları ilə paylaş: |