www.vivo-book.com
322
– Bu da bütün o axmaq haqq-hesabın axırı – arvadına
dedi.
Bir saatdan sonra Jülyen elanlar yapıĢdıran adamın
gəlib bu böyük bağlamanı apardığını gördü. Oğlan tez özünü
bu adamın arxasınca atdı.
– Bu dəqiqə mən bu sirri öyrənəcəm!
O dayanıb, elan yapıĢdıran adamın elanın tərs tərəfini
qalın fırçayla yapıĢqanlamağını səbirsizliklə gözlədi. O elanı
yapıĢdırar-yapıĢdırmaz, maraqdan alıĢıb yanan Jülyen elana
baxdı. Elan neçə gündür ki, ər-arvad arasında söhbəti gedən
evin satıĢı barədəydi.
SatıĢ sabah saat ikidə, Ģəhər ratuĢasının yanında baĢ
tutmalıydı. ĠĢtirak üçüncü Ģam sönənə qədər mümkün idi.
Jülyen bərk məyus olmuĢdu, bununla belə, elanın niyə
hərrac baĢlayana yaxın yapıĢdırılmağı ona çox maraqlıydı.
Axı hərracda iĢtirak etmək istəyənlər bundan necə xəbər
tutacaqdılar?
Bir də ki, iki həftə bundan əvvəl yazılmıĢ elan ona heç
nə demədi. Oğlan sözügedən evə baxmağa yollandı. Jülyeni
www.vivo-book.com
323
görməyən dalandar qonĢuluqda yaĢayanlardan birinə sirli-
sirli deyirdi:
– Eh, boĢ Ģeydi! Nahaq özünü yorur. Cənab Malon ona
söz verib ki, bu evi üç yüz franka alacaq. Mer də tərsliyinə
salıb – indi onu yepiskopluğa çağırıblar, böyük vikariy
Frilerin yanına.
Jülyenin gəliĢi dostları bərk pərt elədi, onlar daha bir
kəlmə də kəsmədilər.
Jülyen özünü hərraca baxmaqdan saxlaya bilmədi. Güc-
bəlayla iĢıqlandırılmıĢ zalda izdiham vardı, hamı da bir-
birinə qəribə nəzərlərlə baxırdı.
Sonra bütün nəzərlər masaya cəmləndi – Jülyen taxta
boĢqabda üç balaca, yanmıĢ Ģam qalığı gördü.
Məhkəmə pristavı qıĢqırdı:
– Üç yüz frank, cənablar!
Adamlardan biri yanındakına yavaĢca:
– Üç yüz frank! Bunların baĢı xarab olub! – dedi.
Təsadüfən Jülyen onların arasındaydı.
– Axı bu evin qiyməti səkkiz yüzdən artıqdı! Gəlsənə,
mən qiyməti qaldırım.
www.vivo-book.com
324
– Axı sənin nəyinə lazımdı? Cənab Malonun, cənab
Valnonun, yepiskopun, hələ bu böyük vikariy Frilerin, bütün
bu dəstənin qəzəbinə keçmək xoĢuna gəlir?
Dostu:
– Üç yüz iyirmi! – deyə qıĢqırdı.
– Axmaq! – yanındakı onu danladı – Görmürsən, merin
casusu da burdadı? – o bunu deyib, baĢıyla Jülyeni göstərdi.
Jülyen tez geri qanrıldı ki, onlarla haqq-hesabını
çürütsün, amma iki dost daha ona tərəf baxmırdılar. Onların
soyuqqanlılığı oğlana da təsir elədi. Bu an axırıncı Ģam da
söndü və məhkəmə pristavının sözləri uzadan səsi hamıya
elan elədi ki, ev doqquzillik müddətə, üç yüz otuz franka
bələdiyyə dəftərxanasının müdiri cənab Sen-Jiroya verilir.
Mer zaldan çıxan kimi, söz-söhbət baĢladı.
Biri deyirdi:
– Qrojonun axmaqlığı ucbatından Ģəhər xəzinəsi otuz
frank da qazandı.
– Amma cənab Sen-Jiro Qrojonun baĢına ağıl qoyar, –
kimsə ona cavab verdi. – O, bu otuz frankı onun yadına
salar!
www.vivo-book.com
325
Jülyenin sol tərəfindəki gonbul kiĢi:
– Alçaqlığa bax! – dedi. – Mən bu evə səkkiz yüz də
sayardım, fabrik eləyərdim, kalan da pul qazanardım.
Liberallardan olan cavan bir fabrik sahibi ona dedi:
– Siz nə gözləyirdiniz ki? Axı Sen-Jiro – konqreqasiya
üzvüdü. Dörd uĢağı var – hamısı da təqaüd alır. Fağırın
biridi! Odur ki, ona beĢ yüz franklıq güzəĢt elədilər.
Vəssalam.
Üçüncüsü:
– ĠĢə baxın ki, – dedi, – bu məsələdə heç merin özü də
heç nə eləyə bilmədi. – Özü də royalistin biridi, bircə
oğurluq eləməyi çatmır.
– O oğurluq eləmir? – biri də o yandan dilləndi. –
Bunun kimisi əlini vurmur eee, elə havadaca qapır! Bunların
kisəsi eynidi, il uzunu ora yığırlar, ilin axırında da
böləcəklər. Baxın, Sorelin oğlu da burdadı, dinməzcə əkilək
burdan.
Jülyen evə qanı qara gəldi. Xanım Renal da çox qəmgin
oturmuĢdu.
– Hərracdan gəlirsiniz? – o soruĢdu.
www.vivo-book.com
326
– Bəli, xanım, özü də məni orda merin casusu bildilər.
– Ah, kaĢ ki o mənə qulaq asıb, bir müddətliyə harasa
gedəydi!
Bu vaxt üzü tutqunlaĢmıĢ cənab Renal içəri girdi. Nahar
vaxtı heç kim kəlmə də kəsmədi. Cənab Renal Jülyenə əmr
elədi ki, uĢaqları Verjiyə qədər ötürsün; hamının qanı
qaraydı. Xanım Renal ərinə təskinlik verirdi:
– Dostum, məncə sən buna yavaĢ-yavaĢ öyrəĢməlisən.
AxĢam hamı dinməz-söyləməz buxarının yanında
oturmuĢdu. Ortadakı sükutu ancaq qaraçöhrə yarpaqlarının
xıĢıltısı pozurdu. Bəzən elə olur ki, ən mehriban ailələrin
darıxdırıcı anları baĢlayır. Birdən oğlanlardan biri sevinclə
qıĢqırdı:
– Zəng! Zəng çalınır!
Cənab Renal:
– Lənət Ģeytana! Əgər cənab Sen-Jiro təĢəkkür adıyla
məni bezdirməyə gəlibsə, ona ağzıma gələni deyəcəm! Bu
lap ağ oldu ki! Ona bu yaxĢılığı cənab Valno eləyib, mənisə
ancaq oyuna çəkiblər. Birdən o lənətə gəlmiĢ yakobinçi
Dostları ilə paylaş: |