Sumqayıt Dövlət Universiteti Azərbaycan dili və dilçilik kafedrası Folklorşünaslıq Elmi-Tədqiqat laboratoriyası

Cıdar  (is.)  -  Atın  qabaq  ayaqlanna  bağlanan  ip,  qayış  və  s.  -  
Cıdar atmayaxlarmı yaralıyıf.
1.  Cınqır (is.) -  səs. nəfəs. -  O heş cınqırmı çıxartmadı.
2.  Cınqır (is.) -  qulpu  olan  qab  (vedrə).  -  N ənənin bulağmnan
2 c-mqır su gətirdim kin, paltar yüyəm.
Belə bir sayacı sözündə cmqır kəlməsi də xatırlamr:
Örüş yolu qırqıra,
Südü sağdım cmqıra.
Öynədə səhəng daşır,
Kefim çalır dmqıra.
“Azərbaycan  dilinin  dialektoloji  iüğəti”ndə  cınqır  sczü  səhv 
olaraq qazança kimi açıqlanıb.  Halbuki cmqır təqlidi  sözdür.
Cimcix//cimdix  (is.)  -   ıki  əl  barmağı  ilə  ərklə  birisinin 
bədəninin  bir  yerinin  sıxılması.  -   Uşağm  yanağmnan  bir  cimcix 
götürdü nənəsi.
Cımbata  çəkilməx' (f.)  -   itib-batmaq.  -   Qulunun  oğlu  bir  ildi 
cımbata  çəkilif, görünmür.
Cincilim  (is.)  -   yabanı  və  yeməli  bitki.  -   Cincilim  sucax 
yerrəri səvir.
Cında  (is.)  -   köhnə  əski.  -   Əllinci  illərdə  kəndə  haravaynan 
cmda yığan gəiərdi.  Cmdanm  əvəzində  uşaxlara şar,  muncuq,  qəiəm, 
dəftər, çemil verərdi.
Cınaayığan  (f.)  -   köhnə-külüçə  marağı  olan  adam.  -  
Cmdayığan  Bəysafa  görürdün  kin,  Gümrüdən  köhnə-külüş  gətirif 
satır.
Cinni  (sif.)  -   dəlisov,  əsəbi.  -   Cinni  adamuı  başmda  ağac 
pitmir ha, gələndə tamyasan.
Cırbıt  (is.)  -   gözün  kirpiklsrinə  yığılan  çirk.  -   Uşağm  gözü 
cırbıtdıyanda çaynan yüməx'' xeyirridi.
Cırbıtdı  ('sif)  -   gözüçirkii.  -   Cırbıtdıgöz  Qasım  gənə  nə 
buralarda hərrənirdi.
Cırdaxan  (sif.)  -   böyük-kiçik  tamnmayan  yer  (məhəllə).  -  
Aşağı məhliyə  cırdahamıı dellər.
Cırı  (sif.)  -  çoxyeym.  -  Toyda,  vayda  cm   kimi  yeən  adamlan 
el də  sevməz.
Cırım- (n.s)-0,25.h. yer. Naprarrarda bir cınm yerimiz vanydı.
Cırım-cınm  (z.)  -   parça-parça.  -   Əynindəki  geyməni  uşax 
hikkssindən cırım -cınm  cırdı.
Cınmağız  (sif.)  -   ağzı  yekə  adam.  -   Eldə,  obada  yekə-yekə 
söyüşnən,  lağarmynan danışan adama cınmağtz dellər.
Cırbız (sif) -  hər şeyə bır qulp qoyan adam. -  Cırbız adam iıər 
şeyi əyri görür,  çünkim onuıı özü əyridir.
Cırtqoz  (sif)  -  lovğa.  -  Uşax kin,  cırtqoz oldu,  onnan, iıeş  şey 
çıxmıyacax.
Cır (s.)  -  vabam.  -  Pazı  əkilən yerdə  çoxlu cır ot qaxıf,  pazıyi 
da basıf.
Cılxa  (sif)  -   təmiz,  saf.  -   Oyunnərim  bir-iki  kiloy  ət  aldım, 
cıixa sümüyüydü.
Cırcıra  (is.)  -   uşaqlann  hellətdikləri  halqa.  -  Yaz  oldumu  bu 
uşaxlann cırcırasmm  səssinnən qulax tutulur.
1.  Cırmax  (məs.)  -   qaçmaq.  Qoruxçu  birqadiri  göröl'  ordan 
cırdı.
2.  Cırmax  (məs.)  -   parçalamaq.  -   Usda  Daşdəmir  taxdıyı 
paznan cırdı.
Cırbağa  (s.)  —  balaca,  dəcəl  uçaq.  -   Əyə,  məni  bezdirdi  bu 
gədənin cırbağaları.
Cırhacır  (f.)  -   isti  vaxt.  -   Yayın  cırhacırında  işdəməx'  olmur 
ha,  tər tökürsən.
Cırnatmax  (f.)  -   acrtmaq.  -   Dınqılı  uşaxlan  çox  c-ırnatsan 
söəcəklər saqa.
1.  Cız (is.) -  xətt. -  Yazı taxtasmı məllim cız çəx’di.
2.  Cız (is.) -3ək.  Əvin dalına üş cız kartol əx’dim.
Cızıxlamax  (f.)  -   xətt  çəkmək.  -   Y anm hextarran  cızıxladılar
kin, bir-birinə qanşmasm.
Cızçəkən  (is.)  -  xətkeş.  -   Köhnə  adamiar  elə  xətkeşə  cızkəsən
dellər.
Cızdax  (is.)  -  əridilmiş  qaz piyi  və ya qoyun quyruğunun qalan 
hissəsi. -  Cırzdağı  da xəngəi p işirif üstünə töküllər,
Cızdağı çıxmax  (f.) -  anqlamaq. -  Safamn oğiunu tutmuşdular, 
qalada laf cızdağı  çıxif.

---

Cıynaxlı//caynaxlı  (sif.)  -   bacarıqlı,  sözükeçən  adam.  -  
Məkkəmənin  icraçısı  Qaracənteyli  Koroğlu  çox  cıynaxlı  kişiydi, 
errnəniyə də sözünü deyirdi, m usurm ana da.
Cıvrax  (sif)  -   cəld,  çevik.  -   Çox  cıvraxdı  Nağımn  oğlu,  hara 
göndərsən güllə kimi gedif gəlir.
Cıvnxlam ax  (f.)  -   dərisini  çıxarmaq.  --  Quzuyu  kəsif dərisinə 
cıvxıxladı, Cavan Həmzə
1.  Cıvıx//cuyux  (sif)  -   duru.  -   Xamır  cıvıx  oluf,  təndirdə 
durmor (G.)
2.  Cıvıx  (sif)  -   ağızdanboş.  -   Cıvıx  adamm  yanmda  bir  söz 
deməx' xatadı.
CıvıtmcQc  (f.) -  ağzm dan  qaçıraıaq,  xəbərçilix  etmək.  -  Ə,  mən 
bunu Vəlinin yanında demişdim, o cıvdıf.
Cıvılmax (f.) -  yumşalmax. -  Kərə yağ istidən cıvıiıf.
Cinsufat (sif.) -  anqüz. -  Cinsıfat Əsli də gəlmişdi iclasa.
Cidirrəngi  ('sif.)   —  oyun  havası.  --  Cıdır  vaxtı,  at  sürəyə 
qoyulanda zum a ilə cidirəngi çalmardı.
Cidəşməx  (f.)  -   bir-birinin  iistünə  düşmək.  -   Noluf,  işdən 
ötərin nəə cidəşirsiniz?
C icihm əx'  (f.)  -  əzizləmək.  -   Eləsi  də  var  paltannı  ciciliyir, 
geymir də.
Cicibici (s.)  -  bəzəkli-düzəkli.  — Bizim  uşax  da  qonşa kətdən 
məhtəvə gələn b ir cici-bici qıza vuruluf, mən də qalmışam mətəl.
C icix'  (is.)  - bəzəkli qab-qacağın qınntısı. -Uşaxvaxtım dmqıh 
uşaxlar cicix-cicix' oynürdular.
Cix 'vurm ax (f.) -  birdən peyda olmaq. -  Elə bil kin, cıx' vurup 
yerdən çıxdı.
Cil (is.)  — uzun çayır otu.  -  On  qoma cildən bir həsir toxumax 
olor (Q., G.).
C iim ə x 'd .)  -  oğurlamaq.  -  Gözümüz  görə-görə  Tapdığın  oğlu 
Musa qonşunun qapısmnan cömcə belini çildi.
C ıy a m   (sif.)  -   qoçaq,  igid.  -   Çox  naxartana  desən  cıyam  
adamdı Aqa M ehrah uzun müddət öysü zdə sədir işdədi.
Coh  verməx'  (f.)  -   qızışdırmax.  -   Uşaxlara  coh  versən, 
dünüyvü dağıdallar.
Comarv/comərd  (sif.)  -   mərd  adam.  -   Comartdıxda  ad 
qazanan kişilərdən biri də Quzukətdi Hesafdar Məsimiydi.
Cocux (is.) -  uşaq. -  Bir sürü cocuğu var Uğurrunun.
Culku  (is.)  -   corab.  -   Lellakanda  (Gümru)  çulku  fabriki 
vanydı,  ermənilər indi  onu söküf xaricə satıflar..
Cudam  (s.)  -   ağılsız,  bacanqsız.  -   Cudam  oğlumu  göndərdim 
mal  doxdurunun dahncax, hələ gəlmiyif.
Culamax  (f.)  -   bağlamaq.  -   Dedim,  a  bala,  gəl  məni  bu  işə 
culama, marıa qulağ asmadı..
Culux  (s.)  -   boş-boşuna  haray-həşir  salan  adam.  -   Bir  iş  görə 
bilmir,  culuxlux edir əmə.  Belə bir bayatı -  atmaca da var:
Su gəlir burux-burux,
Suya vurma yumrux.
Səvdin ala bilmədin,
Get culux oğlu, culux.
Bu  sözdə  söz  önündə  ş  >  c  əvəzlənməsi  ilə  şuiux  sözü  culux 
kimi devilir.
Cummax  (f.)  -   üstünə  yüyürmək.  -   Boran  əsirdi,  gedirdim 
əmimgilə,  eşik qapıyı aşdım, it cumdu üstümə, tez qaptyı  örtdüm.
Cana  (is.) ~ tənzıf.  -  Əvvəllərim kətdə qoca arvatdar başdanna 
cuna örtərdilər kin,  sərin  olsun.
Curum  (sif)  -  bacanqsız,  əlindən iş gəlməyən.  -  Cıırum  adam 
heç bir mıxı da calammır taxtıya.
Cücükləmax'  (f.) -  otun  cücərməsi. -Quşəppəyi cucux'Iüyüf  -  
(cücərif).
Cücülü  (sif.)  ~  ağılsız,  yüngül  xasiyyətli.  -   Cücülü  adam  hər 
deyTlənə inanır.
Cülüh  (sif)  -   avara,  dələduz.  -   Müxdərin  bir  cülüh  oğlu 
varıydı, yalançımn biriydi.
Cürdəx '(is.) -  saxsı,  su qabı. -  Cürdəx' sərin saxlıyır suyu.
Cürəfə  (is.)  -   boy-buxun.  ~  Cürəfədən  zəif olannan  nə  əsgər 
olacax, bizə.

---