T c ankara üNİversitesi sosyal biLİmler enstiTÜSÜ Sİyaset biLMİ

 
 
67 
Shah  Geelani  ve  Halkın  Konferansı  lideri  Abdul  Gani  Lone’ydi.  İki  isim  yabancı 
askerlerin  mücadele  içerisindeki  rolü  ve  krizin  statüsü  üzerine  anlaşmazlık 
halindeydiler, Abdul Gani Lone bunu siyasi bir mesele olarak adlandırırken Syed Ali 
Geelani  dini  bir  mesele  olarak  görüyoedu.  Dahası,  Hurriyat  Partisi  aynı  zamanda 
Devlet  Yasama  Meclisi  için  Eylül-Ekim  2002  seçimlerinden  önce  kendi  seçim 
stratejisini tekrar gözden geçirmeye çalışıyordu. Yürütme Konseyi Farroq Abdullah 
veya oğlu ile görünürdeki halefi olan Omar Abdullah’ın resmi görevini sürdürmesini 
engellemek  adına  seçimlere  girmeyi  savunanlar  ile  eyaletin  Hindistan  Birliğine 
katılımını  tanımak  zorunda  kalmaktan  dolayı  bunu  halen  reddedenler  arasında 
ayrılmıştı (Schofield, 2004, p.239). 
Parti  her  ne  kadar  katılmasa  da,  merkeziyetçi  lider  Abdul  Gani  Lone’nin 
partisi  (Halkın  Konferansı)  2002  meclis  seçimleri  sırasında  Kuzey  Kaşmir’de 
Kupwara Langate Bileşeni’nden bağımsız aday olarak kendisine  yakın Sofi Ghulan 
Moi-u-din’I  gösterince  bir  diğer  sıkıntıya  yol  açtı.  Bununla  birlikte,  Halkın 
Konferansı  suçlamaları  reddetti  ve  bunu  Sofi’nin  kendi  başına  yaptığı  bir  eylem 
olarak  gördüğünü  söyledi  ve  bu  nedenle  de  kendisi  Halkın  Konferansı’ndan  atıldı. 
Hurriyat  Partisi’nin  Halkın  Konferansı’na  karşı  giriştiği  hareketin  başarısızlığı  ve 
2002 seçimlerini ılımlı bir şekilde ve gönülsüzce boykot etmesi yapı içerisindeki bir 
çok  unsuru  kızdırdı  (Swami,  2007,  s.  215).  Syed  Ali  Geelani  hapisten  salındıktan 
sonra,  Hurriyat  Partisi’nin  meclis  seçimlerini  etkisiz  bir  şekilde  boykot  ettiğinden 
yakınmıştı.  Dahası,  kendisi seçimi  kazandıktan sonra koalisyon hükümetine katılan 
bir  vekili  aday  gösterdiği  için  Halkın  Konferansı’nın  temsilcisinin  Yürütme 
Konseyi’nden  atılmaması  yönündeki  parti  kararından  menun  değildi.  Geelani  28 
Haziran  2002  tarihinde  Srinagar’daki  bir  toplantıda  saldırılarına  başladı,  Hurriyat 

---

 
 
68 
Partisi’ne  ya  gittiği  yolu  düzeltmesi  veya  bir  mücadeleye  hazırlanması  çağrısında 
bulundu.  “Top  şimdi  Hurriyat  mahkemeseinin  elinde”  dedi  Geelani,  “ve  bu  esnada 
Halkın Konferansı’nı partiden ihraç ederse biz desteğimizi güçlü bir şekilde sunmaya 
devam  ederiz”  (Swami,  2003,  pp.32-33).  Lakin  Parti  mevzuyu  tekrar  masaya 
yatırmayı  reddetti.  Hurriyat  Konferansı  içerisindeki  bu  gibi  çatlaklar,  Geelani’nin 
aniden  Hurriyat  Partisi  Genel  Konseyi’nin  23  üyesinden  13’ünün  sonradan  Genel 
Sekreter  olacak  olan  Molvi  Abbas  Ansari’ye  güvensizlik  kararı  verdiğini  ve  ara 
dönemdeki  yeni  lider  olarak  Müslümanların  Birliği’nden  Masrat  Alam’ı  seçtiğini 
duyurmasıyla 7 Eylül 2003’de resmi bir ayrılıkla noktalandı (The Hindu, 2003).  8 
Eylül 2003’den itibaren Hurriyat  Partisi iki hizibe bölünmüş durumdadır, bir hizibi 
Kaşmir’in  önemli  dini  makamlarından  birisi  olarak  kutsal  bir  unvana  sahip  olan 
Mirwaiz’ın  (baş  imam)  halefi  konumundaki  Mirwiz  Umar  Farooq  yönetirken, 
diğerine eski bir Amir olan Syed Ali Shah Geelani (Jammat-i-İslami üyesi) önderlik 
etmektedir.  Eski  Srinagar  şehri  Mirwaiz  Umar  Farooq’un  kalesi  olarak  görülürken, 
Baramulla bölgesi Syed  Ali  Geelani’nin  kalesidir (Sidhu, 2006, s. 22). Bunun  yanı 
sıra  JKLF’den  Yasin  Malik  Kaşmir’deki  militan  harekete  katılan  ilk  gençlik 
gruplarından  olan,  Hurriyat  Partisi’nin  bu  iki  kanadı  ile  de  işbirliği  yapmayı 
reddetmiştir (The Hindu, 2003). 
Böylelikle,  Hurriyat  Partisi  çok  ciddi  bir  sorunla  karşı  karşıyadır.  Partinin 
herhangi bir mutlak siyasi duruşu yoktur. İç çatışmalardan sıkıntı çekmekte ve Azadi 
(Bağımsızlık)  yönünde  müzakerelerle  alınmış  çeşitli  kararlar  arasında  gidip 
gelmektedir.  Bileşenleri  kadar  sayıda  lidere  sahiptir  ve  bunlar  arasında  birbirlerini 
yakınlaştıracak  kuvvetli  bağlar  mevcut  değildir.  Partinin  örgütsel  yapısı  oldukça 
zayıftır. İlçe teşkilatları bile yoktur. 

---

 
 
69 
Birleşme Çabaları 
 
1947  öncesi  dönemdeki  Hindistan  Ulusal  Kongresi’ne  benzer  şekilde 
Hurriyat  Partisi  de  Ilımlılar  ve  Aşırılar  arasında  uzun  zamandır  iki  bölünmüş 
durumdadır.  Bu iki hizip  arasında  ideolojik olduğu kadar,  yöntemsel  farklılıklar da 
vardır. Bununla birlikte, iki hizip  de Hurriyat  Partisi’nin Mirwaiz kanadı Hindistan 
Hükümeti’yle  kendini  diyalog  sürecine  adamış  olsa  da  bağımsız  bir  şekilde 
çalışmaya başladı (Ather, 2005). Geelani Hurriyat Partisi’nin anayasasında iki taraflı 
görüşmeler  için  bir  yer  yoktur  demektedir.  Kendisine  göre  Hurriyat  Partisi’nin 
anayasası  içlerinde  Hindistan,  Pakistan  ve  Kaşmir  halkının  dileklerinin  asıl 
temsilcilerinin  yer  aldığı  üçlü  görüşmelere  müsaade  eder  (Syed  Ali  Shah  Geelani, 
Tehreek-i-Hurriyat  Jammu  ve  Kaşmir  ve  Hurriyat  Partisi  (G)  Genel  Sekreteri, 
Jamaat-i-İslami Eski Üyesi, ile kişisel görüşme, Haiderpora, Srinagar). 
Eski  Pakistan  Başkanı  olan  General  Müşerref’in  ayrı  ayrı  gerçekleştirdiği 
görüşmelerde  Hurriyat  liderlerine  verdiği  tavsiyelerin  Geelani  üzerinde  bir  etkisi 
olmuş gibi durmaktadır. Her iki hizbin liderlerinin de birleşmek isteğinde olduklarına 
dair  işaretler  mevcuttur.  Tekrar  bir  araya  gelmek  için  yapılacak  düzenlemeler 
üzerinde çalışmak üzere bir Koordinasyon Komitesi kurmak yönünde Syed Ali Shah 
Geelani tarafından yapılan öneriler pozitif bir gelişme olarak görülmektedir. İki hizbi 
biraraya  getirmek  için  Kaşmir  Barolar  Birliği  başkanı  olan  Mian  Abdul  Qayoom 
etkin bir rol oynamıştır. Kendisi üst düzey avukatlardan oluşan bir dört kişilik ekip 
kurmuş  ve  Hurriyat’ın  ayrılmış  kanatlarını  bir  araya  getirmek  görevini  bu  ekibe 
vermişti.  Bununla  birlikte,  söz  konusu  ekibin  altı  aylık  çabası  başarıya  ulaşamadı 
(Muhammad,  2007  ss.  139-140).  2004  yılında  yenilenmiş  stratejisinin  bir  parçası 

---