T. C. Kara harp okulu savunma bġLĠmlerġ enstġTÜSÜ GÜvenlġk bġLĠmlerġ anabġLĠm dali

 
27 
Tablo-2: 
ABD‟nin Yıllar Ġçinde ÇeĢitli Ülkelere Yaptığı Yardım 
 
                      
Miktarları (Devamı)
 
 
ÜLKELER
 
2000 
 
Milyon 
Dolar 
2004 
 
Milyon 
Dolar
 
2005 
 
Milyon 
Dolar
 
2006 
 
Milyon 
Dolar
 
2007 
 
Milyon 
Dolar
 
Liberya 
22 
138 
148 
152 
260 
Makedonya 
63 
50 
48 
45 
38 
Madagaskar 
27 
47 
155 
55 
67 
Malavi 
44 
53 
85 
74 
107 
Mali 
44 
58 
54 
64 
535 
MarĢal Adaları
 
41 
42 
44 
51 
48 
Meksika 
44 
94 
98 
184 
88 
Mikronezya 
(Fed. Devletler) 
81 
95 
94 
100 
100 
Fas 
51 
35 
55 
53 
88 
Mozambik 
88 
114 
127 
161 
261 
Namibya 
16 
31 
50 
64 
89 
Nepal 
23 
55 
72 
60 
81 
Nikaragua 
34 
62 
95 
248 
58 
Nijerya 
113 
133 
151 
188 
338 
Pakistan 
24 
441 
757 
957 
977 
Peru 
204 
273 
191 
338 
165 
Filipinler 
82 
238 
167 
213 
168 
Polonya 
85 
37 
93 
34 
32 
Romanya 
46 
49 
63 
53 
38 
Rusya 
709 
941 
1.584 
1.529 
1.594 
Randa 
39 
59 
83 
103 
120 
Senegal 
37 
53 
48 
67 
70 
Sırbistan ve 
Mont. 
424 
172 
133 
4 
- 
Güney Afrika
 
57 
130 
187 
263 
393 
Sri Lanka 
11 
39 
160 
49 
44 
Sudan 
51 
482 
1.043 
908 
1.180 
Tacikistan 
37 
50 
64 
48 
34 
Tanzanya 
44 
100 
137 
187 
253 
Türkiye
 
5 
50 
54 
23 
30 
Uganda 
76 
219 
291 
280 
370 
Ukrayna 
199 
132 
149 
154 
167 
Özbekistan
 
34 
43 
42 
45 
17 
West 
Bank/Gaza 
122 
139 
350 
274 
165 
Zambiya 
35 
103 
144 
197 
201 
Zimbabwe 
21 
33 
61 
30 
140 
TOPLAM 
13.317 
24.547 
26.851 
30.836 
31.255 

---

 
28 
Sonuçta  George  W.  Bush  dönemine  kadar  ABD
-
Ġsrail  iliĢkilerine  dair 
genel  bir  değerlendirme  yapmak  gerekirse;  ABD‟nin  özellikle  2.  Dünya 
SavaĢı  sonrasında  Orta  Doğu‟ya  ve  özellikle  de  Ġsrail‟e  olan  ilgisinin  arttığı; 
bu  dönem  öncesinde  dıĢ  politikada  Ġsrail‟e  yönelik  kayda  değer  bir  politika 
oluĢturmadığı ifade edilebilecektir. ABD 1948‟de Ġsrail‟i ilk tanıyan ülke olmuĢ 
ve bu tarihten sonra Ġsrail‟e ve Orta Doğu‟ya yönelik aktif bir siyaset izlemeye 
çalıĢmıĢtır. 
 
Soğuk SavaĢ döneminde, Arap ülkeleri ile yakın iliĢkiler içinde olan ve 
bu  doğrultuda  bölgede  etkisini  artırmaya  çalıĢan  SSCB‟ye  karĢı,
  Orta 
Doğu‟da müttefik arayan ABD‟nin, Ġsrail‟i potansiyel bir ortak olarak gördüğü; 
bu  doğrultuda  süreç  içinde  bazı  gerginlikler  yaĢansa  da  genelde  Ġsrail‟i 
destekleyen  bir  politika  içinde  olduğu  ifade  edilebilecektir.  ABD,  bölgeye 
yönelik silah satıĢlarında denge gözetmeye çalıĢsa da Ġsrail‟in teknolojik silah 
taleplerini  belli  tavizler  karĢılığında  genellikle  olumlu  karĢılamıĢ;  bu  durum 
Ġsrail‟e  bölgede  üstünlük  sağlamıĢtır.  Soğuk  SavaĢ  sonrası  dönemde  de 
SSCB‟nin Orta Doğu‟daki etkisinin kaybolması sonucunda ABD‟nin tek aktör 
olarak,  çıkarları  doğrultusunda  hareket  ettiği;  bu  amaçla    bölgede  istikrar 
oluĢturulması  ve  ülkeler  arasında  çatıĢmaların  engellenmesine  dair  
politikalar  ürettiğini  ifade  etmek  mümkündür.  Bu  dönemde  ABD‟nin  Ġsrail
-
Filistin  sorunun
un çözümüne yoğunlaĢtığı ve Arap ülkeleri ile Ġsrail arasında 
bir çatıĢmanın yaĢanmamasının hedeflendiği söylenebilecektir 
 
ABD  1948‟den  itibaren  Ġsrail‟e,  askeri  ve  ekonomik  yardımda 
bulunmuĢ;  bu  yardım  özellikle  1967  Arap
-
Ġsrail  SavaĢıyla  birlikte  artara
k 
devam  etmiĢtir.  Zaman  içinde  Ġsrail,  ABD‟den  en  çok  yardım  alan  devlet 
konumuna  gelmiĢ;  bu  durum  yakın  dönemde  dek  sürmüĢtür.  Halen  Ġsrail 
ABD‟den en fazla yardım alan ülkeler içinde yer almaktadır. 
 

---

 
29 
b.  
George W. Bush Döneminde ĠliĢkiler (2001
-2009) 
       
George  W.  Bush  döneminin  baĢlangıcında,  Bush  ve  Ġsrail 
BaĢbakanı Ariel Sharon arasındaki terörle mücadele, ekonomik yardımlar gibi 
hususlarda paralel giden politikalar, Ġsrail‟in Gazze‟de yeni yerleĢimleri, iĢgal 
edilen  bölgelerden  çekilme  ve  teröre  karıĢtığı  iddia  edilen  Filistinlilere 
suikastlar  düzenlenmesi  konularında,  yerini  anlaĢmazlığa  bırakmıĢtır  (Mark, 
2004:  4).  Bu  durumda  da  Ġsrail  iç  politikasının  etkili  olduğunu  ifade  etmek 
mümkündür. Zira Ġsrail‟de halkın önemli bir kısmı, iĢgal edilen bölg
elerin tarihi 
Ġsrail‟in bir kısmı olduğunu düĢünmektedir. GeçmiĢte bu bölgelerden çekilme 
hususundaki  çabalar,  Ġsrailliler  arasında  yoğun  tepkilere  neden  olmuĢtur  ve 
hâlihazırda da olmaktadır. Bu durum, Ġsrail‟in iĢgal ettiği bölgelerden çekilme 
gibi konul
arda Ġsrail hükümetini zor durumda bırakmaktadır.  
 
Bush‟un  baĢkanlığı  öncesinde  gerçekleĢen  El  Aksa  Ġntifadası,  Ġsrail‟e 
yönelik terörist faaliyetlerde önemli bir artıĢa neden olmuĢ ve bunun üzerine 
Ġsrail daha sert güvenlik politikaları oluĢturmuĢtur. Bu
 
dönemde Ġsrail‟in teröre 
karıĢtığını  iddia  ettiği  Filistinlilere  ani  suikastlar  düzenlemesi,  tüm  dünyada 
tepkilere neden olmuĢ; bu durum Ġsrail
-
ABD iliĢkilerinde de sorun yaratmıĢtır. 
 
11 Eylül saldırıları sonrasında  ABD‟nin Orta Doğu politikaları, daha 
da 
belirginleĢmiĢ ve ABD bölgede daha aktif bir dıĢ politika izlemeye baĢlamıĢtır. 
Bu  dönemde  ABD‟nin  Ġsrail  Filistin  sorununun  çözümüne  yönelik  baĢlattığı 
çalıĢmalar da bu nedenle sekteye uğramıĢtır. Zira Ġsrail‟de terörist faaliyetler 
artmıĢ;  Yaser  Arafat‟ın  terörle  iliĢkili  olduğuna  dair  görüĢlerin  etkisiyle,  ABD 
Filistin‟e verdiği desteği durdurmuĢtur. Ardından Afganistan ve Irak SavaĢları 
süresince  ABD‟nin  bölgede  destek  arayıĢları  Filistin
-
Ġsrail  barıĢ  çabalarında 
ABD‟nin rolünü azaltmıĢtır (Freedman,
 
2005: 1). Bu dönemde ABD‟nin önce 
Afganistan;  ardından  Irak‟la  uğraĢması  ile  oluĢan  süreç,  Ġsrail‟e  daha  rahat 
hareket  edebileceği  bir  ortam  sağlamıĢtır.  Ġsrail  bu  dönemde  terörle 

---