Ta’lim tugrisida

Qonunga kiritilgan alohida normalar:
Birinchidan, ta'lim olish shakllarining tasnifi kengaytirildi:

• ishlab chiqarishdan ajralgan (kunduzgi) va ajralmagan holda (sirtqi, kechki, masofaviy);

  
  

• nazariy - ta'lim tashkiloti negizida, amaliy - ta'lim oluvchining ish joyida birga olib boriladigan dual ta'lim;

  
  

Dual ta’lim nima?
2-bob. 17-modda:Dual ta’limDual ta’lim ta’lim oluvchilar tomonidan zarur bilim, malaka va ko‘nikmalarni olishga qaratilgan bo‘lib, ularning nazariy qismi ta’lim tashkiloti negizida, amaliy qismi esa ta’lim oluvchining ish joyida amalga oshiriladi.

• jismoniy, aqliy, sensor (sezgi) yoki ruhiy nuqsonlari bo‘lgan bolalar (shaxslar) uchun inklyuziv ta'lim;“Inklyuziv ta’lim — barcha o‘quvchilar uchun maxsus ta’lim ehtiyojlari va individual imkoniyatlarning farqliligini inobatga olgan holda ta’lim muassasalarida ilm olishda teng huquqlilikni ta’minlashdir”.

  
  

• 
  
  eksternat tartibidagi ta'lim - o‘quv dasturlarini mustaqil ravishda o‘zlashtirishni o‘z ichiga olib, uning yakunlari bo‘yicha ta'lim oluvchilardan davlat ta'lim muassasalarida yakuniy va davlat attestatsiyalaridan o‘tish;
  

2.Ijtimoiy muhitning shaxs rivojlanishiga ta’siri.
Odam shaxs bo'lishi uchun psixik jihatdan rivojlanishi, o'ziriyaxlit inson sifatida his etishi, o‘z xususiyatlari va sifatlari bila boshqalardan farq qilmog‘i kerak.
Odamning ijtimoiy mavjudot sifatid shaxsga aylanishi uchun ijtimoiy muhit sharoitlari va tarbiya kerakbo‘ladi. Ana shular ta’sirida odam inson sifatida rivojlanib boradi vashaxsga aylanadi. Bola shaxsining rivojlanishi inson ijtimoiy mavjudotdir degan falsafiy ta’limotga asoslanadi. Ayni vaqtda inson tirik, biologic mavjudot hamdir. Demak, uning rivojlanishida tabiat rivojlanishining qonuniyatlari ham muhim ahamiyatga ega. Muhit deganda odam yashaydigan sharoitdagi barcha tashqi ta’sir tushuniladi. Shu nuqtai nazardan tarbiya tufayli bolani o'ziyashaydigan ijtimoiy sharoitga moslashtirish mumkin, degan xulosakelib chiqadi.Ular ijtiomiy muhitning rolini hal qiluvchi omil deb hisoblaydilar.Demak, odam bolasining shaxs sifatida rivojlanib, taraqqiyetib borishi, uning shaxs boiib kamolga yetishida nasi (biologic omil), ijtimoiy muhit (bola yashaydigan sharoit), shuningdek,maqsadga muvofiq amalga oshadigan tarbiya ham birdekahamiyatga ega. Bu omillaming ta’sirini aniqlashda ilg'or pedagogik
olimlar, psixolog va faylasuflar ta’limotiga suyaniladi.Falsafada shaxsni jamiyat bilan bog'liq bo'lgan ijtimoiyhayotdagi murakkab voqelik deb qaraladi. Ular individningma’naviy boyligi uning munosabatlariga bog'liq, deb hisoblaydilar,Shaxsga ijtimoiy muhitning ta’siri ham muhim. Bu tarbiya
orqali amalga oshiriladi.Birinchidan, tarbiya ta’sirida muhit bera olmagan bilim,ma’lumot egallanadi, mehnat va texnik faoliyat bilan bog‘liqko‘nikma va malakalar hosil bo‘ladi.Ikkinchidan, tarbiya tufayli tug‘ma kamchiliklar hamo‘zgartirilib, shaxs kamolga etadi.Uchinchidan, tarbiya yordamida muhitning salbiy ta’sirini hamyo‘qotish mumkin.To‘rtinc-hidan, tarbiya kelajakka qaratilgan maqsadni belgilaydi.
Demak, tarbiya bilan rivojlanish bir-biriga ta’sir etadi, bu tarbiyadoimiy va uzluksizdir.Shunday qilib, bola shaxsining rivojlanishida tarbiya hamyetakchi o‘ringa ega bo'lib, tarbiya tufayli nasl-nasabi, oila muhiti,ijtimoiy muhit ta’sirida har tomonlama rivojlanishga qodir, deganxulosani chiqarish mumkin.