Tarmoq xavfsizligi tushunchasi va uning mohiyati

1.2.
 
Zaifliklar va hujumlar. 
 
Simli va simsiz tarmoqlarda keng tarqalgan zaiflik - bu tarmoqqa “ruxsatsiz 
kirish”. Buzg’unchi o’z qurilmasini xavfsizligi ta’minlanmagan kommutator porti 
orqali tarmoqga ulashi mumkin. Shu sababli simsiz tarmoq simli tarmoqdan 
kamroq xavfsizligi ta’minlangan hisoblanadi, chunki simsiz tarmoqga hech qanday 
fizik ulanishsiz osonlikcha kirish mumkin. 
Kirish huquqini qo’lga kiritgandan so’ng, buzg’unchi ushbu zaiflikdan 
foydalanib quyidagi hujumlarni amalga oshirishi mumkin: 
-
qimmatli ma’lumotlarni o’g’irlash uchun sniffing (hidlash). 
-
tarmoqdagi qonuniy foydalanuvchilarga xizmat ko’rsatishni rad etish, 
tarmoq ommaviy axborot vositalarini yolg’on paketlar bilan to’ldirish (DDoS). 
-
qonuniy hostlarning fizik identifikatorlarini (manzillarini) (MAC) 
soxtalashtirish, so’ngra ma’lumotlarni o’g’irlash yoki “o’rtada odam” hujumini 
boshlash. 
 
1.3.
 
Tarmoq protokoli 
 
Tarmoq protokoli - bu tarmoqqa ulangan qurilmalar o’rtasidagi aloqani 
tartibga soluvchi qoidalar to’plami. Ularga ulanishlarni yaratish mexanizmlari, 
shuningdek yuborilgan va qabul qilingan xabarlar uchun ma’lumotlarni qadoqlash 
formatlash qoidalari kiradi. 

---

Kompyuter tarmog’ining bir nechta protokollari ishlab chiqilgan, ularning har 
biri ma’lum maqsadlar uchun mo’ljallangan. Ommabop va keng qo’llaniladigan 
protokollar TCP/IP bo’lib, ular bilan bog’liq yuqori va quyi qatlam protokollari 
mavjud. 
1.3.1.
 
TCP/IP protokoli 
 
Transmission Control Protocol (TCP) va Internet Protocol (IP) - bu asosan 
birgalikda ishlatiladigan ikki xil tarmoq protokollari. Ommabopligi va keng 
qo’llanilishi tufayli ular tarmoq qurilmalarining barcha operatsion tizimlarida 
o’rnatilgan. 
IP ochiq tizimlarning modelidagi (OSI) tarmoq sathiga (OSI modelining 3-
sathi) to’g’ri keladi, TCP esa transport sathiga (OSI modelining 4-sathi) to’g’ri 
keladi. 
1.3.1-jadval.
OSI va TCP/IP modellarining sathlari taqqoslanishi