Tarmoq xavfsizligi tushunchasi va uning mohiyati

OSI modeli 
TCP/IP modeli 
TCP/IP protokollari 
Ilova 
Ilova 
Telnet, SMTP, FTP, 
NNTP, HTTP, SNMP, 
DNS, SSH, … 
Taqdimot 
Seans 
Transport 
Transport 
TCP, UDP 
Tarmoq 
Internet 
IP, ICMP, ARP, DHCP 
Kanal 
Tarmoqga kirish 
Ethernet, PPP, ADSL 
Fizik 
TCP/IP protokollari to’plami 1980 yilda xavfsizlik jihatlariga minimal e’tibor 
qaratgan holda internetda ishlashda yechim sifatida yaratilgan. 
U cheklangan, ishonchli tarmoq orqali aloqa o’rnatishga mo’ljallangan. 
Ammo vaqt o’tishi bilan ushbu protokol Internet-aloqa uchun standart bo’ldi. 
TCP/IP xavfsizligining keng tarqalgan ba’zi zaifliklari: 

---

• HTTP - bu veb-serverlardan veb-sahifalarni tashkil etuvchi, fayllarni uzatish 
uchun ishlatiladigan TCP/IP to’plamidagi protokol. Ushbu uzatishlar oddiy matnda 
amalga oshiriladi va buzg’unchi, server va mijoz o’rtasida almashinadigan 
ma’lumotlar paketini osongina o’qiy oladi; 
• HTTP-ning yana bir zaifligi - seansni boshlash paytida mijoz va veb-server 
o’rtasida zaif autentifikatsiya. Ushbu zaiflik seansni o’g’irlash hujumiga olib 
kelishi mumkin, bu yerda buzg’unchi qonuniy foydalanuvchining HTTP 
sessiyasini o’g’irlaydi; 
• TCP protokolining zaifligi - bu ulanishni o’rnatish uchun uch tomonlama 
kelishish. Buzg’unchi ushbu zaiflikdan foydalanish uchun xizmatdan voz kechish 
hujumini uyushtirishi mumkin. U aloqani o’rnatishni tugatmasdan ko’plab yarim 
ochiq seanslarni o’rnatadi. Bu serverning haddan tashqari yuklanishiga va oxir-
oqibat ishdan chiqishiga olib keladi; 
• IP-sath ko’plab zaifliklarga duch keladi. IP-sarlavhasini o’zgartirib, 
buzg’unchi sohta-IP hujumini boshlashi mumkin. 
Yuqoridagilardan tashqari, TCP/IP protokollar oilasida loyihalashda ham, 
amalga oshirishda ham ko’plab zaifliklar mavjud. 
TCP/IP asosidagi tarmoqlarda, agar bir sath buzilgan bo’lsa, boshqa sathlar 
buzilishdan xabardor bo’lmaydi va butun aloqa buziladi. Shuning uchun, kuchli 
himoyani 
ta’minlash 
uchun 
har 
bir 
sathda 
xavfsizlik 
boshqaruvidan 
foydalanishingiz kerak.