"tasdiqlayman" O‘quv va tarbiyavuy ishlar

: Xarakter, temperament va qobiliyatlarning bilishning ahamiyati
Reja: 
.1. Xarakter haqida tushuncha. 
2. Temperament va uning tiplari. 
3. Qobiliyat va uning xuxusiyatlari. 
Xarakter-(yunoncha belgi, nishon, xislat degan manoni bildiradi.) – xarakter; 
ijtimoiy muhit ta’sirida tarkib topib, shaxsning atrofidagi voqealikka va o‘z - o‘ziga 
bo‘lgan munosabatda ifodalanadigan, uning muayyan sharoitlardagi xatti - harakatlarni 
belgilab beradigan barqaror individual psixik xususiyatlar yig‘indisidir.
Xarakter strukturasi – odam xarakterining strukturasi turli xususiyatlarning 
tasodifiy yig‘indisidan iborat emas. xarakterning ayrim xususiyatlari bir – biriga 
bog‘liq, bir – biriga tobe yaxlit organizmni hosil qiladi. mana shunday yaxlit organizmi 

---

234 
xarakter sistemasi deb ataladi. 
Temperament- lotincha ,,temperanium’’ so‘zidan olingan bo‘lib ,,aralashma’’ 
degan ma`noni bildiradi. Temperament ta’limotiga qadimgi grek shifokori gippakrat 
asos solgan. Gippakrat fikricha inson organizimida 4 xil suyuqlik mavjud deb o‘ylagan.
.Temperament- insonning turli vaziyatlarda narsa hodisa holatlar va insonlarning 
hatti harakatlariga nisbatan reaksiyasini tushintirib beruvchi xususiyat .hozirgi kunda 
temperament oliy nerv tizimi va uning xillari bilan bog‘liqligi asos qilinib 4 tipi borligi 
qabul qilingan. 
Flegmatik-organizmda shlimshiq moda flegma ,miqdori ko‘pligi bilan 
aniqlanadi.bu tipdagi odam tasurotni ma’lumotni sekin qabul qiladi shoshilmay 

---

235 
kirishadi lekin ishni puhta bajaradi oxiriga yetkazib bajarishga harakat qiladi. 
Qobiliyat-insonning individual salohiyati imkoniyatlari hisoblanadi qobiliyat 
bilimdan keskin farqlanadi qobiliyat shaxsning psixologik va fiziologik tuzilishining 
xususiyati sanaladi qobiliyatning yetakchi xususiyatlaridan biri narsa va hodisalar 
mohiyatini ijodiy tassavur qilishdir qobiliyat tabiiy manba zehnga asoslanadi . 
Qobiliyat-insonning individual salohiyati imkoniyatlari hisoblanadi qobiliyat bilimdan 
keskin farqlanadi qobiliyat shaxsning psixologik va fiziologik tuzilishining xususiyati 
sanaladi. Qobiliyatning yetakchi xususiyatlaridan biri narsa va hodisalar mohiyatini 
ijodiy tassavur qilishdir qobiliyat tabiiy manba zehnga asoslanadi . 
SAVOL VA TOPSHIRIQLAR 
1. Xarakter haqida gapirib bering. 
2. Temperament va uning turlarini sanab bering. 
3. Qobilyatga ta`rif bering. 
ADABIYOTLAR 
1. 
O‘zbekiston Respublikasining "Ta’lim to‘g‘risida"gi qonuni / Barkamol 
avlod- O‘zbekiston taraqqiyotining poydevori.-T.: "Sharq" nashriyot-matbaa konserni, 
1998. 
2. 
O‘zbekiston Respublikasining "Kadrlar tayyorlash milliy dasturi 
to‘g‘risida"gi qonuni / Barkamol avlod - O‘zbekiston taraqqiyotining poydevori.-T.: 
"Sharq" nashriyot-matbaa konserni, 1998 

---

236 
3. 
Pedagogika. Toxtaxodjayeva M.X. va boshqalar. – Toshkent, O‘zbekiston 
faylasuflari milliy jamiyati, 2010. 
4. 
Pedagogika nazariyasi va tarixi. R.Mavlonova va boshqalar. –Toshkent, 
fan va texnologiya. 2010 
5. 
Pedagogika. X.Ibragimov, Sh.Abdullayeva. –Toshkent, 2007. 
6. 
Karimov I.A. Barkamol avlod – O‘zbekiston taraqqiyotining poydevori. – 
Toshkent, Sharq nashriyot-matbaa konserni, 1997. 
10-Mavzu: