"tasdiqlayman" O‘quv va tarbiyavuy ishlar

O‘spirinlik va yetuklik davrlarining ong taraqqiyotiga ta’siri
Reja: 
1. O‘smirlik davrida psixik rivojlanish.
2. Ilk o‘spirinlik yoshining psixologik xususiyatlari
3. O‘spirinlarni oilaviy hayotga psixologik tayyorlash. 
O‘smirlik davrida psixik rivojlanish. 
O‘smirlik davridagi psixik rivojlanishning umumiy tavsifi (o‘smirlikda jismoniy 
o‘sish xususiyatlari, jinsiy etilish jarayoni, uning psixik rivojlanishga ta’siri haqida 
umumiy tushuncha). o‘smirlik davri inqirozi va uning psixologik, psixofiziologik 
sabablari. o‘smirlik davrida intellektual va emosional rivojlanish xususiyatlari. 
o‘smirlik davrida motivasion sohadagi rivojlanish xususiyatlari (tengdoshlar bilan 
muloqot qilish motivasiyasi, o‘quv faoliyati motivasiyasi, jinoiy xulq-atvor motivlari). 
o‘smirlik davrida shaxsning rivojlanish xususiyatlari (shaxs tug‘ilishining 2-davri – 
A.N.Leontev). O‘smirlik davrida o‘z-o‘ziga baho berish tizimining rivojlanish 
xususiyatlari. O‘smirlik davrida xarakter aksentuasiyasi muammosi borasidagi 
tasavvurlarni hosil qilish. O‘smirlik davrining ijtimoiypsixologik muammolari. 
O‘smirlik davrida ota-ona bilan munosabat xususiyatlari. O‘smirlarning pedagoglar 
bilan munosabatlari uchun xos xususiyatlar. O‘smirlik davrida tengdoshlar bilan o‘zaro 
munosabat muammosi.
Ilk o‘spirinlik yoshining psixologik xususiyatlari
Ilk o‘spirinlik davri psixologiyasiga Umumiy tavsif (psixofiziologik rivojlanish 
xususiyatlari, o‘quv faoliyati xususiyatlari, ijtimoiy xulq-atvordagi Umumiy 
o‘zgarishlar). Ilk o‘spirinlik davrida intellektual va emosional rivojlanish xususiyatlari. 
Ilk o‘spirinlik davrida do‘stlashish muammosining psixologik xususiyatlari. Ilk 
o‘spirinlik davrida muhabbat. Ilk o‘spirinlik davrida o‘zini-o‘zi anglashning 
rivojlanishi (o‘zini-o‘zi baholash, hurmat qilish, shaxsiy va ijtimoiy identifikasiya 

---

237 
muammolari). Ilk o‘spirinlik davrida o‘quv-kasbiy faoliyatning etakchi faoliyatga 
aylanishi va kasb tanlash muammosi. Ilk o‘spirinlikda kasbga yo‘naltirishning 
psixologik muammolari yo‘zasidan nazariy bilimlarni mustaxkamlab, amaliyotga 
yo‘naltirish. Ilk o‘spirinlik davrining ijtimoiypsixologik muammolari. Shaxslararo 
munosabatlar. Ilk o‘spirinlikda ota-ona bilan munosabat xususiatlari. Ilk o‘spirinlik 
davrida o‘quvchi–pedagog munosabatlari xususiatlari. Ilk o‘spirinlik davrida 
tengdoshlar bilan munosabat muammosi. 
O‘spirinlarni oilaviy hayotga psixologik tayyorlash. 
Oylaviy hayotga psixologik tayorlik tushunchasi. Oilaviy hayotga 
tayyorlashning turli jihatlari. Yoshlarni oylaviy hayotga tayorlashda psixologik 
bilimlarning ahamiyati. Oylaviy hayotga psixologik tayorlikning me’zonlari va 
ko‘rsatkchlari. Yoshlarni oylaviy hayotga psixologik tayorlash sohasidagi amaliy 
ishning samaradorligini oshirish omillari. Guruh rahbari va fan o‘qituvchisining 
oylaviy hayotga psixologik tayorlashdagi faoliyati mazmunini anglab yetish va ulardan 
o‘z hayoti va pedagogik faoliyatida foydalanish ko‘nikma malakalarini shakllantirish. 
Ilk o‘spirinlik davrining ijtimoiy- psixologik muammolari Ilk o‘spirinlikda ota-ona 
bilan muosabat xususiyatlari. Ilk o‘spirinlik davrida talabapedagog munosabatlari 
xususiyatlari. Ilk o‘spirinlik davrida tengdoshlar bilan munosabat muammosi. 
 Yoshlarning psixologik xususiyatlari. 
Yoshlik davri psixologiyasiga Umumiy tavsif (psixofiziologik rivojlanish 
xususiyatlari. Yoshlar kamolotiga ta’sir etuvchi psixologik omillar. Yoshlarning 

---

238 
intellektual va emosional rivojlanishi. Yetakchi faoliyat. Yoshlarning faoliyati 
xususiyatlari, ijtimoiy xulq-atvordagi Umumiy o‘zgarishlar. Yoshlarning o‘zinio‘zi 
anglashning rivojlanishi. Yoshlik davrida shaxslararo munosabatlar. Oiladagi 
shaxslararo munosabatlar. Yoshlarning ijtimoiy ongi, ularning ijtimoiy hayotda 
qatnashuvi. 
Yetuklik davrining psixologik xususiyatlari. 
Kattalar psixologiyasiga Umumiy tavsif (psixofiziologik rivojlanish 
xususiyatlari). Yetuklik davrining bosqichlari. Kattalarning bilish jarayonlari va 
emosional rivojlanishi xususiyatlari. Yetakchi faoliyat. Yetuklik davrida faoliyati 
xususiyatlari,ijtimoiy xulq-atvordagi Umumiy o‘zgarishlar. Kattalarning o‘zinio‘zi 
anglashining xususiyatlari. Yetuklik davrida inqiroz. Yetuklik davrida motiv va 
motivasiya. Yetuklik davrida shaxslararo munosabatlar.
SAVOL VA TOPSHIRIQLAR 
1. O‘smirlik davrida psixik rivojlanishda nimalarga e`tibor berish kerak?
2. Ilk o‘spirinlik yoshining psixologik xususiyatlari haqida gapirib bering.
3. O‘spirinlarni oilaviy hayotga psixologik tayyorlash va ular o`rtasidagi 
muammolarga qanday yechim topish mumkin?
ADABIYOTLAR 
1. 
O‘zbekiston Respublikasining "Ta’lim to‘g‘risida"gi qonuni / Barkamol 
avlod- O‘zbekiston taraqqiyotining poydevori.-T.: "Sharq" nashriyot-matbaa konserni, 
1998. 
2. 
O‘zbekiston Respublikasining "Kadrlar tayyorlash milliy dasturi 
to‘g‘risida"gi qonuni / Barkamol avlod - O‘zbekiston taraqqiyotining poydevori.-T.: 
"Sharq" nashriyot-matbaa konserni, 1998 
3. 
Pedagogika. Toxtaxodjayeva M.X. va boshqalar. – Toshkent, O‘zbekiston 
faylasuflari milliy jamiyati, 2010. 
4. 
Pedagogika nazariyasi va tarixi. R.Mavlonova va boshqalar. –Toshkent, 
fan va texnologiya. 2010 
5. 
Pedagogika. X.Ibragimov, Sh.Abdullayeva. –Toshkent, 2007. 
6. 
Karimov I.A. Barkamol avlod – O‘zbekiston taraqqiyotining poydevori. – 
Toshkent, Sharq nashriyot-matbaa konserni, 1997. 

---

239 
11-Mavzu: