Телман Оруъов
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
7 məğlubiyyətlərini, uduzmalarını, qazandıqları qalibiyyət və uduşun şəkildəyişməsi kimi qələmə verməyə cəhd edir, hər şeyə özlərinə məxsus olan dəyərlər şkalasından baxırlar. Hansısa məqsəd qarşıya qoyulanda ona çatmaq yolları və vəsitələri də tapılır. Özünü şöhrətləndirməyin ən asan və ucuz yolu televiziya ekranında görünmək, həyatın, keçmişin barədə təsəvvürlərə əl gəzdirmək üçün memuar və ya bir kitab nəşr etdirməkdir. Çap məhsullarından birincisi çox vaxt muzdla tutulmuş adamlar tərəfindən yazılır, çünki müəllif imzasını qoyan nə bir savada, nə də elə bir dünyagörüşə malikdir. Özünü ucuz reklamın digər cəhdi, üzərində iri portreti təsvir olunan kitabda həmin şəxsin fəaliyyətinin, keçdiyi yolun sabun köpüyü kimi üfürülüb şişirdilməsidir. Burada həmin adamın şəxsiyyəti, yalnız çəhrayı rəngdə nümayiş etdirilir. Böyük rəssam Pablo Pikasso çəhrayı rəngin belə hörmətdən düşəcəyini bilsəydi, yəqin ki, öz yaradıcılıq dövrlərindən birini bu rənglə rəmzləndirməzdi. Kitab həmin adım haqqında yazılan xatirələrin məcmuudur. Xatirə söyləyənlərin özləri də bazarda mal alıb satmağa, sadəcə alver etməyə gələnlər kimi rəngarəngdir, olduqca müxtəlif tərkiblidir. Burada pul naminə istənilən panegirik yazmağa hazır olan elm xadimləri də, keçmiş vəzifə sahibləri də, zəhətkeşlərin məşhur nümayəndələri də vardır. Axırıncılar əsasən Sosialist Əməyi Qəhrəmanı adını daşıdıqlarına görə nüfuz sahibi kimi təqdim olunurlar. Rəy mənbəyi olanların hamısı mükəlləfiyyət xarakteri daşıyan xidməti yerinə yetirməli - bu əlahiddə fəaliyyət sahibi barədə ən tərifli sözlər söyləməlidir. Bu memuarların və kitabların kütləvi oxucusu isə payladıqları qohum-əqrəba, dost-tanışdır. Belə kitablar keçən əsrin ortalarında yaxın adamlara verilən və üstündə «yadigar üçün» və digər standart sözlər yazılan fotoşəkilləri əvəz edir. Bütün bunları araşdıranda çalışıram ki, həyatdakı hadisələrə daha yüksək nöqteyi-nəzərdən baxım, onların görünən səthi ilə kifayətlənməyib mahiyyətinə nüfuz edə bilim. Ona görə də səmimi etiraf xarakteri daşıyan məhrəmanə söhbətə üstünlük verməklə, birinci növbədə bunu qəbul etmək iqtidarında olan insanlara ünvanlayıram. Axı tənhalığa öyrəşmiş olanlar öz dərdlərini ən yaxın saydıqları, etibar etdikləri adamlara bildirirlər, bu barədə heç vaxt aləmə car çəkmək üsulundan istifadə etmirlər. Həyatda aldığın ən ağır zərbəni isə yalnız səmimiyyətinə şübhə etmədiyin adama bildirirsən. Yəqin ki, çoxları şərlə sirayətlənmiş cəmiyyəti təhlil etməyə çalışır və bunun köklərini dərk etməyə, onlara qarşı mübarizə vasitələri tapmağa cəhd edir. Mən də kimsəsiz adada yaşamıram, canlı insanlarla 8 əhatə olunmuşam, lakin artıq heç kəsi özümə dərd həmdəmi, sirdaş hesab etmədiyimdən tənhalığa sığınmışam, az qala guşənişin həyatı keçirirəm. Tarixçilər yazırlar ki, erkən xristian rahiblər şəhvət azdırmalarından, tselibatı pozmaq təhlükəsindən uzaq olmaq üçün qaçıb səhralarda, dağlardakı mağaralarda yaşamağa üz tuturdular ki, ümumiyyətlə qadın cinsindən olan məxluqu görməsinlər. Mən heç yerə qaçmamışam, adamların əhatəsindəyəm, lakin elə bil ki, hamı mənə yaddır, bəlkə də mən hamıya yadam, çünki onlardan fərqli olduğumu hiss edirəm. Başıma gələn hadisə, üzləşdiyim ağır itki məni belə həyat tərzini qəbul etməyə, ona dözməyə məcbur etmişdir. Ətrafdakılar isə mənim halıma laqeyddir, biganədir, belə münasibət isə məni tənhalığa daha möhkəm bağlayır. Bu vəziyyətdə olanlar üçün insanın dəyərini və ləyaqətini dürüst dərk etmək ehtiyacı yaranır. Heç kəs güman etməsin ki, mövcud həyat tərzimə, ətrafdan təcrid olunmağımla öyünürəm, saxta məğrurluq hissi keçirirəm, yaxud da müstəsnalıq kompleksindən əziyyət çəkirəm. Burada hansısa qeyri-adilik nümayiş etdirmək istəyindən də heç bir əsər-əlamət yoxdur, sadəcə olaraq bu başıma gələn faciənin məntiqi nəticəsidir. Həmin dərdə dözməyin ağırlığını da təkcə çəkirəm. Bircə təsəlli halı ondadır ki, bundan heç kəsə ziyan dəymir, başaqlarına qarşı paxıllıq və ya kin hiss etmirəm. Onu da yaddan çıxarmaq olmaz ki, bir dərdin faciəsi təkcə onun özündə, tam təcrid olunmuş qaydada meydana gəlmir, müxtəlif hadisələrin, talelərin çuğlaşmasından yaranır. Yazda ilan balaları yumurtadan çıxanda bir-birinə elə dolaşırlar ki, başlarını, quyruqlarını ayırd edə bilmirsən. Talelərin bir-birinə çuğlaşmasında da səbəbi və nəticəni bir-birindən ayırmaq çətin olur. İnsanların tale cığırları da bir- birilə daim kəsişir, başqalarına aid olana sən də reaksiya verməli olursan, kənarda qala bilmirsən, lkin bu heç nəyi dəyişə bilmir. Bəzən həyatdan bezdiyimdən, cana doyduğumdan hər şeyə birdəfəlik son qoymaq barədə də düşünmüşəm, bu «Qordi düyününü» birdəfəlik kəsib atmaq istəmişəm. Hər kəsin öz dünyası olduğu kimi, mənim də öz ayrıca ərazisi olan aləmim var və son vaxtlar onu daim qəm, kədər dumanı əhatə edir. Lakin ondan imtina da edə bilmərəm, heç Gülüstani-İrəmə ya Arkadiyaya bənzəməsə də. Bəlkə də mən diri ola-ola Dante cəhənnəminin dövrələrindən birində məskunlaşmışam. Heç nə edə bilmərəm, öz mövcud olduğum məkanı və zamanı dəyişə bilmərəm, kinofilm qəhrəmanı deyiləm ki, kadr dəyişən kimi nəinki özümü, hətta yaşadığım ərazini və dövrü Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|