Termiz davlat universiteti

7-mavzu. JAMIYAT VA INSON FALSAFASI
Jamiyatning vujudga kelishi. Tabiatning jamiyat vujudga kelishi va taraqqiyotidagi ahamiyati. Geografik determenizm. Nufus qonuni. “Birinchi tabiat” va “ikkinchi tabiat”. Tabiiy va ijtimoiy omillarning o’zaro aloqasi va ta’siri. Noosfera nazariyasi.
Jamiyat falsafiy tahlil ob’ekti sifatida. Jamiyatni diniy, idealistik, vulgar-sotsiologik, dialektik-materialistik talqin etishlar. Ijtimoiy bilishning boshqa fanlar bilan aloqalari va o’ziga xos xususiyatlari. Jamiyat taraqqiyotiga monistik va plyuralistik yondashuvlar.
Jamiyatning asosiy sohalari (jabhalari). Jamiyatning iqtisodiy sohasi. Mustaqil O’zbekistonda iqtisodiy islohotlarning o’ziga xos xususiyatlari. Jamiyatning ijtimoiy sohasi. Jamiyat ijtimoiy strukturasining tiplari. Mustaqil O’zbekiston ijtimoiy tizimidagi o’zgarishlar. Jamiyatning siyosiy sohasi. Mustaqillik davrida O’zbekistonda demokratiya va yangi siyosiy tizim taraqqiyotinig xususiyatlari. Jamiyatning ma’naviy sohasi. Mustaqil O’zbekistonda ma’naviyat va milliy mafkuraning ahamiyati. Jamiyat sohalarining o’zaro birligi va aloqasi.
Inson falsafasi (falsafiy antropologiya). Odam va uning vujudga kelishi to’g’risidagi diniy, idealistik va tabiiy-tarixiy nazariyalar. Hozirgi zamon fani antropogonez to’g’risida. Inson falsafiy tahlil ob’ekti sifatida. Falsafiy fikr tarixida inson muammosi talqini. Konkret fanlar va falsafada inson masalasi. Insonning bioijtimoiy mohiyati. Odam, odamzod, inson, insoniyat, sub’ekt, sub’ektivlik, shaxs, individ, individuallik tushunchalari. Shaxs tiplari. Ijtimoiylashish jarayoni va uning bosqichlari. Inson hayotining maqsadi va mazmuni. Insonning vazifasi. Erkinlik va zaruriyat. Yangi O’zbekiston taraqqiyotida inson va shaxs rolining oshib borishi.
8-mavzu. MADANIYAT, SIVILIZATSIYA
VA QADRIYAT FALSAFASI
Madaniyat falsafasi. Madaniyatning mohiyati. Moddiy va ma’naviy madaniyatlar. Madaniyatning funktsiyalari. Madaniyat taraqqiyoti qonuniyatlari. “Ommaviy madaniyat”. Madaniyatda milliylik va umuminsoniylik dialektikasi.