43
döyüş bölgələrində yaşayır.
Nəticədə, hər il milyonlarla
uşaq həyatını itirir və ya
şikəst qalır, qalanları isə
həyatını əzab-əziyyət və
bədbəxtlik içində keçirir.
Bu günə qədər aclıq,
xəstəlik, baxımsızlıq
səbəbi ilə ölən uşaqların
sayı milyon-larladır.
Uşaq əsgərlər
Bu gün dünyada
350-400 minə yaxın
uşaq əsgər var.
T ə k c ə 9 0 - c ı
illərdəki silahlı
münaqişələrdə
2 milyondan çox
uşaq ölüb, 6 mil-
yondan çox uşaq
ağır yaralanıb və
ya şikəst qalıb. Hər
il 8-10 min uşaq minaya
düşərək ölür və ya şikəst
qalır.
Müharibədə işti-rak etməyə
məcbur edilən uşaq əsgərlər
qeyri-kafi qidalanmadan yaranan
xəstəliklərə görə həyatını itirir.
Vitamin çatışmazlığından yaranan
xəstəliklər, vəba, malyariya ən geniş
yayılmış xəstəliklərdəndir.
Somali, Myanma, Cənubi Sudan da daxil
olmaqla, 8 ölkədə uşaqlar zorla əsgər edilir.
ABŞ, İngiltərə, Avstraliya və Kanadada isə
18 yaşdan aşağı uşaqları əsgərə aparmaq
sərbəstdir. 23 döyüş bölgəsində 50-dən
çox terror təşkilatı uşaqları döyüşməyə
məcbur edir. Qəbilə adət-ənənələri, vətəndaş
müharibəsi və yoxsulluq uşaqların əsgər
edilməsində başlıca amillərdir.
Uşaq əsgərlərdən istifadə edən bölgələrin
başında Afrika gəlir. Afrika qitəsindəki bütün
döyüş bölgələrində uşaqlar döyüşməyə
məcbur edilir.
Konqo Demokratik Respublikası bu sahədə
ən pis ölkədir. 90-cı illərdə Konqoda baş vermiş
vətəndaş müharibəsində 100 mindən
çox əsgər uşaq həyatını itirib. Liberiya
vətəndaş müharibəsində də 50 minə
yaxın uşaq əsgər həlak olub. Kot-d`İvuar
Respublikasında vətəndaş müharibəsində
keçmiş prezidentin tərəfində vuruşan 200
uşaq həlak olub.
Uqanda Müqavimət Ordusunda 10 minə
yaxın uşaq əsgər var. Cənubi Sudandakı
vətəndaş müharibələrində həm hökumət, həm
də müxalifət uşaq əsgərlərdən istifadə edir.
Mərkəzi Afrika Respublikasında 6000, Seleka
qruplaşmasında 2000 uşaq əsgər var. Anti-
Balaka yaraqlıları də uşaq əsgərlərdən istifadə
edir. Syerra-leonedə vətəndaş müharibəsində
1000 uşaqdan əsgər kimi istifadə edilmişdi.
İnsan Haqları Müşahidə Təşkilatına əsasən,
Boko Haram hərəkatında istifadə edilmək
məqsədilə uşaq əsgər yetişdirilir. Müxtəlif
şəbəkələr də Qərbi Afrikada vətəndaş
müharibələrində istifadə etmək məqsədilə
terror təşkilatları üçün uşaq əsgərlər satır. Bu
uşaqlardan eyni zamanda ucuz işçi qüvvəsi
kimi də istifadə edilir. Məsələn, minlərlə uşaq
almaz mədənlərində işlədilib.
Yaxın Şərqdəki müharibə və döyüşlər
ən çox uşaqlara təsir edir
İraq, Suriya, Fələstin, Əfqanıstan kimi
ölkələrdə illərdir davam edən müharibə və
qarşıdurmalarda ən böyük zərəri yenə uşaqlar
çəkir. Suriya vətəndaş müharibəsinin uşaqlara
təsir etməsi bir mənbədə belə bildirilir:
“İnsan Haqları Müşahidə Təşkilatının
(Human Rights Watch) 23 iyun 2014-cü il tarixli
hesabatına əsasən, Azad Suriya Ordusu, Nüsra
cəbhəsi, İslami Cəbhə kimi təşkilatlar Suriya
hökumətinə qarşı uşaq döyüşçülərdən istifadə
edir. İŞİD kimi təşkilatlar da uşaqlara silahlı
təlim keçir və onlardan intihar hücumlarında
istifadə edir.
Bundan əlavə, uşaqlar snayperçi kimi
təlimləndirilir və cəbhələrə silah-sursat
daşıyırlar. Hesabatda kürd nəzarəti altındakı
bölgələrdə də uşaqların cəbhəyə göndərildiyi
bildirilir.
Düşünən İnsan, Dekabr 2014
Düşünən İnsan, Dekabr 2014
43
44
Suriyalı Zorakılığı Müşahidə Mərkəzi 2011-ci
ildən etibarən ölən döyüşçü oğlan uşaqlarının
sayının 194 olduğunu bildirmişdi. İraqda da eyni
mənzərə hakimdir. BMT-nin hesabatına əsasən,
5.5 milyon iraqlı uşaq əsas ehtiyaclarından
məhrumdur. ABŞ işğalından etibarən 6 milyon
uşaq yetim qalıb, minlərlə ailə uşaqlarını itirib.
“Iraq Body Count-IBC”nin faktlarına əsasən,
işğal müddətində 3.290.018 iraqlı uşaq şikəst
qalıb və ya həyatını itirib. Son 5 ayda ölən uşaq
və gənclərin sayı 700-ə çatır. Bundan əlavə,
İraqda hər il 35.000 körpə ölür və uşaqların
¼ -i qeyri-kafi qidalanmaya görə fiziki və əqli
cəhətdən inkişaf etmir.
UNICEF də İraqda 2008-2010-cu ilərdə 900-
ə yaxın uşağın gündəlik zorakılıq hadisələrində
öldüyünü, 3200 uşağın da yaralandığını açıqlayıb.
Son dövrdə İŞİD-in türkmənlər, yezidilər kimi bir
çox bölgə xalqına etdiyi hücumlar
uşaq ölümlərinin artmasına səbəb
olur.
Ölüm, yaralanma, şikəst qalmadan
başqa, İraqda uşaqları gözləyən digər
təhlükə də uşaq quldur dəstələridir.
Şəxsiyyət vəsiqələri dəyişdirilən
uşaqlar 400-10 min dollara satılır.
Bunların bir qismi uşaq porno
qruplarının əlinə düşür (mənbə: http://
sosyal.hurriyet.com.tr/Yazar/81/
Verda-ozer/41152/Turkiye-nin-vakti-
geldi )
İsrailin Qəzza əməliyyatında da ən
çox itki verən uşaqlar oldu. İki tərəfə
cəmi 8 milyard dollar ziyan vuran
əməliyyatlarda 467 fələstinli uşaq
həyatını itirdi, 3009 uşaq yaralandı.
Əfqanıstanda isə uşaqlar səfalət
içindədir. Hədsiz yoxsulluq və mənfi
iqlim şərtləri əfqanların aclıqdan
əziyyət çəkməsinə səbəb olur. Qida
çatışmazlığı ən çox kiçik uşaqların
inkişafında qalıcı zərərlərə səbəb
olur. Əfqan hökumətinin və BMT-nin
faktlarına əsasən, ölkədəki uşaqların
55%-i qeyri-kafi qidalanmaya görə
inkişafdan geri qalır və bərpa edilməz
zərərlər çəkir. Bu, eyni zamanda,
ölkənin gələcəyi üçün ciddi fəlakət
deməkdir.
Uşaqların dünyanın hər yerində
sevgi ilə böyüməsi üçün ictimai
şüurun formalaşmasına ehtiyac var. Dünya
səviyyəsində bir an əvvəl sevgi, sülh, qardaşlıq,
ədalət, mərhəmət, şəfqət yayılmalıdır.
Unutmayaq, müharibələrdə ölən uşaqlar,
əslində, bütün cəmiyyətin uşaqlarıdır. Hamımız
onların ataları, analarıyıq. Onların həsrətini çəkdiyi
sevgini, şəfqəti onlara hər kəs verə bilər. Onları
hər kəs öz uşaqları kimi sevə bilər. Maddi-
mənəvi bütün ehtiyaclarını təmin edə bilər. Bunun
üçün insan sadəcə vicdanının səsinə etinasız
yanaşmamalıdır.
Səmimi iman gətirənlər yardım gözləyən
insanların səsinə biganə qalmazlar
Allah`a iman gətirən və bütün həyatını Quran
əxlaqı ilə yaşayan insanlar üçün ətraflarında
Düşünən İnsan, Dekabr 2014
44
www.elmxeberleri.com