Toshkent farmasevtika instituti tillar kafedrasi farmatsevtik terminologiya


-§. Quyidagi tez-tez takrorlanadigan bo‘laklarni



Yüklə 4,73 Mb.
səhifə14/29
tarix26.03.2018
ölçüsü4,73 Mb.
#34364
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   29

64-§. Quyidagi tez-tez takrorlanadigan bo‘laklarni

yod oling!


Tez-tez takror-lanadigan bolak

Manosi

Misollar

-allerg-

allergiyaga qarshi

Allergol

-verm-

-helm-

gijjaga qarshi

Univerm,

Helmintin

-lax-

surgi

Acetolax

-stress-

-tranqu-

-ze (a,i) pam-

psixosedativ trankvilizatorlar, antidepressantlar

Tranquipanum,

Phenazepamum




-chol-

-bil-

o‘t haydovchi


Cholosasum,

Bilergen

-trast-

-gnos-

-graf-

diagnostik, rentgenokontrast

Choletrast,

Bilignostum,

Cardiografin


-ur-

siydik haydovchi

Diurometan

-flog-,-phlog-

yallig‘lanishga qarshi

Flogodin

-vom-

-emet-

qusishga qarshi

Vomidrine

nas-

r(h)in-

burun kasalliklarni davolash uchun

Nasonex,

Rhinil

oc-, ok-, oc(u)-

opht(h)alm-

opht(h)-

oft-

opt(ic)-

ko‘z kasalliklarini davolash uchun

Octilia, Okacin, Ocupress, Ophthalmaseptonex,

Digophton,



Oftensin, Betoptic

-abol

anabolik steroidlar (organizmda oqsil sintezini stimullashtiradi)

Sterabol

-oestr

estrogen preparatlar (ayollar jinsiy gormonlarining preparatlari)

Aethyloestradiolum



Mashqlar
1. Tez – tez takrorlanadigan bo‘laklarni ajrating va ularning ahamiyatini

yozing.

Pentalgin, Algopyrin, Betoxicainum, Quinalgen, Allergan, Bilignostum, Aethyotrastum, Bicolax, Laxin, Cardiotoxin, Apressinum, Cardiovalenum, Diuretinum,Urofinil, Urolesan, Allocholum, Methioninum, Carbenicillinum, Corvalolum, Azaphenum, Laboestrin, Bisalax, Aprophenum, Trimecainum, Diabil, Erythromycinum, Flogistin, Avermex, Biliminum, Urotrast, Salurin, Sulfacylum–natrium,Vipraxinum, Furadoninum, Ferroceronum, Fercovenum, Nozepamum, Vomidrine, Tranquipanum, Dormital, Rinza, Nasivin, Sedamyl, Cholan, Anastress, Allergol, Vermox, Verophen, Tetracor, Cholevid, Sedalginum, Bilignostum.




65-§. Quyidagi dorivor preparatlar nomlarini

yod oling!
Phenobarbitalum, i, n – fenobarbital

Bromisovalum, i, n – bromizoval

Noxyron, i, n – noksiron

Protargolum, i, n – protargol

Collargolum, i, n – kollargol

Ichthyolum, i, n – ixtiol

Hexamidinum, i, n – geksamidin

Resorcinum, i, n – rezorsin

Pepsinum, i, n – pepsin

Amidopyrinum, i, n – amidopirin

Antipyrinum, i, n – antipirin

Thecodinum, i, n – tekodin

Themisalum, i, n – temizal

Anaesthesinum, i, n – anestezin


Mashqlar

2. Retseptlarni ozbek tiliga tarjima qiling.

1. Recipe: Cordigiti 0,0008

Da.

Signa: Kuniga 2 marta 1 ta tabletkadan qabul qilinsin.



2. Recipe: Unguenti Penicillini 10,0

Da.


Signa: Terining zararlangan joyiga surtish uchun.

3. Recipe: Dragee Diazolini 0,05

Da tales doses numero 20.

Signa: Kuniga 3 marta ovqatdan keyin 1 ta drajedan qabul

qilinsin.

4. Recipe: Methionini 0,6

Dentur tales doses numero 12 in oblatis

Signetur: Kuniga 3 marta ovqatdan 1 soat oldin qabul qilinsin.

5. Recipe: Cyclobarbitali 0,2

Da in tabulettis numero 10.

Signa: Kechasiga yarim tabletkadan qabul qilinsin.
3. Retseptlarni lotin tiliga tarjima qiling.

1. Ol: Anestezin surtmasi 5% li 10,0

Ber.

Belgila: Sirtdan ishlatish uchun.



2. Ol: Furatsilin 0,1

20 (son)ta tabletkalarda ber.

Belgila: Kuniga 4 marta 1 ta tabletkadan qabul qilinsin.

3. Ol: Sulfapiridazin 0,5

Shunday dozalarda 10 (son)ta tabletkalarda ber.

Belgila: Birinchi kun 1 marta 2-4 ta tabletkadan va qolgan kunlari

1ta tabletkadan qabul qilinsin.

4. Ol: Tetratsiklin surtmasi 0,2%

Ber.

Belgila: Surtma.



5. Ol: Tifen drajesi 0,03 25 ta

Ber.


Belgila: Kuniga 2-3 marta 1 ta drajedan qabul qilinsin.
15-AMALIY MASHG`ULOT:Murakkab dorivor preparatlarning nomlanishi

66-§. Murakkab dorivor preparatlarning

nomlanishi
Murakkab dorivor preparatlar ikki yoki undan ortiq dorivor moddalardan iborat bo‘ladi va ma’lum dori shaklida (tabletkalar, shamcha, surtma) ishlab chiqariladi.

Murakkab preparatlarning nomi abbreviaturadan iborat bo‘lib, hamma yoki ba’zi ingrediyentlarning nomidan ixtiyoriy ajratib olingan bo‘laklardan tashkil topadi.



Masalan: Pyrcophenum” abbreviaturasi pyr+co+phen(um) bo‘laklardan tashkil topgan. Bu bo‘laklar Amidopyrinum, Coffeinum, Phenacetinum kabi preparatlar nomidan ajratib olingan.

Odatda bunday shartli nom dori shaklining ma’lum ko‘rinishiga biriktirib qo‘yiladi va qo‘shtirnoq ichiga Nominativus Singularisda yoziladi: tabulettae “Pyrcophenum”, suppositoria “Bethiolum”, dragees “Undevitum”.

Murakkab tarkibli tabletkalar va shamchalardagi «tabletkalar» va «shamchalar» so‘zlari retseptda Accusativus Pluralisda yoziladi:

Masalan: Recipe: Tabulettas “Pyrcophenum” numero 10.

Recipe: Suppositoria “Anusolum” numero 20.

Tabletkalar bitta ta‘sir etuvchi moddadan iborat bo‘lsa, dori shaklidan keyin qaratqich kelishigida yoziladi:

Masalan: Recipe: Tabulettae Cordigiti 0,0008

Shamchalar bitta ta‘sir etuvchi moddadan iborat bo‘lsa uning nomi dori shakliga cum predlogi bilan Ablativusda yoziladi.



Masalan: Recipe: Suppositoria cum Cordigito 0,0012.
67- §. Quyidagi tez-tez takrorlanadigan bo‘laklarni

yod oling!


Tez-tez takror-lanadigan bolak


Manosi


Misollar

-test-

-andr-

-vir-

androgen steroidlar (erkaklar jinsiy gormonlarining preparatlari)

Testobolin,

Androtin,

Testoviron

-thyr-

qalqonsimon bezni va qalqonsimon bez yonidagi bezlarni davolash yoki tekshirish uchun preparatlar

Thyrotropinum

-cort-

-cortic-

kortikosteroidlar (buyrak usti bezi po‘stlog‘i ishlab chiqaradigan

gormonlarning preparatlari)



Cortigen

-t(h) romb-

1.antitrombotiklar (trombga qarshi) 2.antikoagulyantlar (qon ivishiga qarshi)

Antithrombinum

spasm-

mushaklar qisqarishini davolash uchun

Spasmex

fem-

gyn-

ginekologik kasalliklarni davolash uchun

Femodon,

Gynipral

-orex-

ishtaha kamaytiradigan

Anorex


Mashqlar
1. O‘zbek tiliga tarjima qiling.

1) Tabulettae Bromcamphorae 5) Suppositoria “Anusolum”

2) Tabulettae “Camphotalum” 6) Tabulettae “Pyraphenum”

3) Suppositoria “Cefeconum” 7) Guttae “Denta”

4) Unguentum Heliomycini 8) Unguentum “Antipsoriaticum”

2. Lotin tiliga tarjima qiling.

1.«Dekamevit» tabletkalari 6. «Apilak» shamchalari

2.«Ankofen» tabletkalari 7. «Anuzol» shamchalari

3.«Sefekon» shamchalari 8. «Betiol» shamchalari

4.«Psoriazin» surtmasi 9. «Askofen» tabletkalari

5 «Sitramon» tabletkalari 10.«Denta» tomchilari



3. Tez-tez takrorlanadigan bo‘laklarni ajrating va ularning ahamiyatini

ko‘rsating.

Neodicumarinum, Anabolin, Trombolysan, Gynaegin, Syncumar, Cholan, Cardiovalenum, Flucort, Catapresan, Trombophen, Cardiotoxin, Hexavitum, Ribonucleasum, Danabol, Locacorten, Oestronum, Testosteronum, Agovirin, Corticotropinum, Sterandryl, Androral, Methylandrostendiolum, Primotest, Thyrotropinum, Methyltestosteronum, Testoral, Diiodthyrosinum, Thyrotan, Octoestrolum, Bionabol, Decorton, Ronidasum, Oestradiolum, Thyranon, Cortisonum, Desoxyribonucleasum, Trombostop, Tetravitum, Phthorocort, dragees “Decamevitum”, Cloforex, Normopressan, Intencordin, Femara.



68- §. Quyidagi dorivor preparatlar nomlarini

yod oling!
Nitroglycerinum, i, n – nitroglitserin

Chloraminum, i, n – xloramin

Prednisolonum, i, n – prednizolon

Dermatolum, i, n – dermatol

Streptocidum, i, n – streptotsid

Urodanum, i, n – urodan

Riboflavinum, i, n – riboflavin

Tannalbinum, i, n – tanalbin

Platyphyllinum, i, n – platifillin

Euphyllinum, i, n – eufillin

Plantaglucidum, i, n – plantaglyutsid

Vikasolum, i, n – vikasol

Allocholum, i, n – alloxol

Mashqlar
4. Retseptlarni ozbek tiliga tarjima qiling.

1. Recipe: Ronidasi 5,0

Da.

Signa: Yara uchun sepki.



2. Recipe: Tabulettas “Decamevitum” 1 numero 40.

Da.


Signa: Kuniga 2 marta ovqatdan keyin 1 ta tabletkadan

qabul qilinsin.

3. Recipe: Aristocorti 0,002

Da numero 20 in tabulettis.

Signa: Kuniga 3-4 marta 1-2 ta tabletkadan qabul qilinsin.

4. Recipe: Tabulettas Oxaphenamidi 0,25 numero 50.

Da.

Signa: Kuniga 3 marta ovqatdan oldin 1 ta tabletkadan



qabul qilinsin.

5. Recipe: Tabulettas Methylandrostendioli 0,025 numero 30.

Da.

Signa: Kuniga 2 marta til ostiga 1 ta tabletka qo‘yilsin.



4. Retseptlarni lotin tiliga tarjima qiling.

1. Ol: Tifen drajesi 0,03 25 (son)ta

Ber.

Belgila: Kuniga 3 marta 1 ta drajedan qabul qilinsin.



2. Ol: Fenolftalein tabletkalari 0,1 24 (son)ta

Ber.


Belgila: Kuniga 2 marta 1 ta tabletkadan qabul qilinsin.

3. Ol: Etinilestradiol tabletkalari 0,0001 10 (son)ta

Ber.

Belgila: Kuniga 1-2 marta 1 ta tabletkadan qabul qilinsin.



4. Ol: Tireoidin tabletkalari 0,1 50 (son) ta

Ber.


Belgila: Kuniga 2-3 marta 1 ta tabletkadan qabul qilinsin.

5. Ol: Diazolin drajesi 0,05 50 (son) ta

Ber.

Belgila: Kuniga 2 marta ovqatdan keyin 1 ta drajedan qabul qilinsin.



6. Ol: A vitamini drajesi 0,05 20 (son) ta

Ber.


Belgila: Kuniga 3-4 marta 1 ta drajedan qabul qilinsin.

7. Ol: Gidrocortizon surtmasi 0,5% 5,0

Ber.

Belgila: Koz uchun surtma.


16- AMALIY MASHG`ULOT: Sifat. I -II turlanishdagi sifatlar. Moslashgan aniqlovchi. I -II turlanishdagi sifatlarning I, II turlanishdagi otlar bilan moslashuvi

69 -§. Sifat
Predmetning belgisini bildirib, qanday? qanaqa? savollariga javob bo‘lgan so‘z turkimiga sifat deyiladi.Lotin tilida sifatlar ikki guruhga bo‘linadi:

I guruh – I - II turlanishdagi sifatlar

II guruh – III turlanishdagi sifatlar.

70 -§. I -II turlanishdagi sifatlar
I-II turlanishdagi sifatlarga mujskoy rodda -us yoki -er, jenskiy rodda -a va sredniy rodda -um qo‘shimchasiga ega bo‘lgan sifatlar kiradi.

Masalan: albus, alba, album- oq

Lug‘atda sifatlar mujskoy rod shaklida yoziladi va so‘zning yonida jenskiy hamda sredniy rodlar qo‘shimchasi ko‘rsatiladi.

Masalan: albus, a, um-oq

niger, gra, grum- qora.



-er qo‘shimchasi bilan tamomlanadigan ba’zi sifatlar jenskiy va sredniy rodlarni hosil qilishda - e harfini yo‘qotadi, ba’zilari esa saqlab qoladi.

Masalan: niger, nigra, nigrum – qora

somnifer, somnifera, somniferum – uxlatadigan.


71-§. Sifatlarning kelishiklar bo‘yicha

turlanishi

Mujskoy roddagi sifatlar II turlanish mujskoy roddagi otlar singari, jenskiy roddagi sifatlar I turlanishdagi otlar singari, sredniy roddagi sifatlar II turlanish sredniy roddagi otlar singari turlanadi.



Turlanish namunasi


Casus

Singularis

Pluralis

m

f

n

m

f

n

Nom.

аlbus

аlba

аlbum

аlbi

аlbae

аlba

Gen.

аlbi

аlbae

аlbi

аlborum

аlbarum

аlborum

Dat.

аlbo

аlbae

аlbo

аlbis

аlbis

аlbis

Acc.

аlbum

аlbam

аlbum

аlbos

аlbas

аlba

Abl.

аlbo

аlba

аlbo

аlbis

аlbis

аlbis




Casus

Singularis

Pluralis

m

f

n

m

f

n

Nom.

niger

nigra

nigrum

nigri

nigrae

nigra

Gen.

nigri

nigrae

nigri

nigrorum

nigrarum

nigrorum

Dat.

nigro

nigrae

nigro

nigris

nigris

nigris

Acc.

nigrum

nigram

nigrum

nigros

nigras

nigra

Abl.

nigro

nigra

nigro

nigris

nigris

nigris


72-§ . Moslashgan aniqlovchi
Lotin tilida sifat otdan keyin turadi va u bilan rod, son va kelishikda moslashadi. Moslashgan aniqlovchili atamani lotin tiliga tarjima qilishda avval uning shartli tasvirini tuzamiz.

qanaqa?


аchchiq nastoyka

S O

O S (Nom.)
Atamani quyidagicha tarjima qilamiz.

1. Otni topib, uning rodini aniqlaymiz:

tinctura , ae , f – jenskiy rod

2. Sifatning lug‘at shaklini aytamiz va otga mos rodini tanlaymiz:

amarus, a, um; amara – jenskiy rod

Atamaning tarjimasini Nom. va Gen. da yozamiz:



Nom. tinctura amara

Gen. tincturae amarae.
73 -§. I -II turlanishdagi sifatlarning I, II turlanishdagi otlar

bilan moslashuvi

Esda tuting! Ot+sifat= kelishik, rod, son6.

gutta pura – toza tomchi


Casus

Sing.

Plur.

Nom.

gutta pura

gutt-ae pur-ae

Gen.

gutt-ae pur-ae

gutt-arum pur-arum

Dat.

gutt-ae pur-ae

gutt-is pur-is

Acc.

gutt-am pur-am

gutt-as pur-as

Abl.

gutt-a pur-a

gutt-is pur-is

Yüklə 4,73 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   29




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə