TÖVHİD – Allahın Qulları Üzərində Olan Haqqı 79
kəsin əhvalatını bilmirsənmi? İbrahim: "Mənim Rəbbim həm dirildir, həm də
öldürür!"– dedikdə padşah: "Mən də həm dirildir, həm də öldürürəm!"–
demişdi. İbrahim: "Allah günəşi məşriqdən gətirir. Sən də onu məğribdən
gətir!"– dedikdə, o kafir çaşıb qalmışdı. Allah zalım qövmü doğru yola
yönəltməz”. (əl-Bəqərə 258). Bu insan artıq özünü öldürməkdə və diriltməkdə
Allaha şərik qoşmuşdur. Onda İbrahim onu başqa bir dəlillə bağlayır. Artıq
kafir susdu və bağlandı. Həmçinin də bura ulduzları, bürcləri şərik qoşanlar
daxildir. Məs; oğlaq, buğa və s. bürclər. Onları bu aləmdə işləri düzüb-qoşan
Rəblər qəbul etmişlər. Həmçinin günəşə, oda ibadət edənlərin də şirki bura
daxildir.
DUADA ŞİRK
Xəstəliklərdən şəfa, müsibətdən qorunmaq, ruzinin genişliyi, övlad
diləməkdə və s. kimi ancaq Allahın qadir olduğu xüsuslarda istər peyğəmbər
olsun, istər alim olsun, istər övliya olsun, istər saleh bir qul olsun (ya filankəsin
cəddi, ya filankəsin ruhu) deyərək məxluqdan istəmək və Allaha edilən duada
onları vasitəçi etmək duada şirk sayılır. Dua da ibadət olduğu üçün digər
ibadətlər kimi yalnız Allaha edilməlidir. Allaha ibadətdə heç bir şey, heç bir
kimsə şərik olunmaz.
Şeyx Useymin "Kəşfuş-Şubuhət" kitabının şərhində deyir: “Dua iki
növdür:
1. Savabı ümüd edərək, cəzasından qorxaraq dua edilənə ibadət niyyətilə
edilən ibadət duası. İbadət duası isə qulun dua etdiyi zatın savabını istəyərək
və onun cəzasından qorxaraq dua ilə ibadətə yönəlməsi deməkdir. Bunun
Allahdan qeyrisinə edilməsi doğru deyildir. Allahdan qeyrisinə edilməsi
dindən çıxardan böyük bir şirkdir; “Mənə dua edin, Mən də sizə cavab verim.
Həqiqətən, Mənə ibadət etməyə təkəbbür göstərənlər Cəhənnəmə zəlil olaraq
girəcəklər". (əl-Mumin 60). Rəsulullah buyurdu: "Dua ibadətdir".
157
Rəsulullah buyurdu: "Allaha dua edin və əmin olun ki, O sizə cavab
verəcəkdir".
158
Rəsulullah buyurdu: "Allah Ondan istəməyənə
qəzəblənir".
159
2. İstək duası – Bu da istək və ya ehtiyacların qarşılanması üçün edilən
duadır. Bu da üç qismdir. 1) Uca Allaha dua etmək. Bu uca Allaha olan bir
ibadətdir. Allahdan başqa heç bir kimsənin yerinə yetirməyə gücü çatmadığı
hər hansı bir şeyi Allahdan başqasına dua edərək istəyən bir kimsə, dua etdiyi
157
əl-Buxari "Ədəbul Mufrad" 714. əl-Albani səhih deyib.
158
ət-Tirmizi 3474.
159
əl-Buxari "Ədəbul Mufrad" 658, ət-Tirmizi 3770, İbn Məcə 3827. əl-Albani həsən deyib.
TÖVHİD – Allahın Qulları Üzərində Olan Haqqı 80
istər diri olsun, istər də ölü olsun müşrik və kafir olur. 2) Həyatda olan bir
kimsədən gücü çata biləcəyi şeyləri istəyərək dua etmək. Məs: “Ey filankəs
mənə su ver”- demək kimi. Fayda – Saleh olduğunu bildiyin bir insanın yanına
gedərək ondan sənin üçün Allaha dua etməsini istəməyində bir qəbahət
yoxdur. Bu doğrudur. Lakin bir kimsənin bunu adət halına gətirməməsi
lazımdır. Saleh bir kimsə gördüyü hər dəfə Mənim üçün Allaha dua et –
deməməlidir. Çünki belə etmək Sələfin adəti deyildir. Digər tərəfdən belə bir
hal başqasının duasına bel bağlamağa gətirib çıxarır. İnsan Rəbbinə dua
edəcək olarsa bu onun üçün daha xeyirlidir. O, özünü Allaha yaxınlaşdıracaq
bir ibadət etmiş olar. Həmçinin özü dua etdiyi zaman duanın əcrini də almış
olar. Həmçinin zərərin dəf edilməsində, xeyrin hasil olmasında da Allaha
güvənmiş olur. Lakin başqasından dua etməyi tələb edən kimsədə bu şeylər
olmur. Bəlkə də ona daha çox bağlanır, nəinki Allaha. Bu da təhlükəli bir
haldır
160
. 3) Ölü və hal-hazırda olmayan (qeybdə) olan bir kimsədən bu kimi
şeyləri istəmək. Bu da şirkdir. Çünki, ölü və qeybdə olan bir kimsənin bu kimi
şeyləri yerinə yetirmək imkanı yoxdur. Bu istəklə bir kimsəyə dua etməsi o,
varlığın kainatda hansısa bir gücə sahib olduğuna inandığını göstərir. Buna
görə də o kimsə müşrik birisidir.
İndi isə gəlin baxaq görək ki, Allah Ondan qeyrisinə dua edənlər haqqında
nə buyurur: “Allahdan savayı çağırdıqlarınız da sizin kimi qullardır. Əgər
doğru deyirsinizsə, çağırın onları, sizə cavab versinlər”. (əl-Əraf 194).
Subhənəllah! Allah bizə buyurur ki, Allahdan qeyri dua etdikləriniz də sizin
kimi insanlardır. Sizin kimi yeyirlər, içirlər, gəzirlər, evlənirlər, işləyirlər və
ölürlər. Onlar da ehtiyac vaxtı övlad dilədikdə, şəfa istədikdə, müsibət anında
əllərini göyə tərəf qaldıraraq Allaha dua edərirlər. Onlar da hər bir şeydə sizin
kimi Allaha möhtac idilər. Əgər möhtac olmasaydılar əvvəlcə özlərinə
xəstələnməmək və ölməmək üçün kömək edərdilər; “Ondan savayı
çağırdıqlarınız nə sizə yardım edə bilər, nə də özlərinə köməkçi ola bilərlər".
(əl-Əraf 197). Gördünüzmü! Sizin Allahdan qeyri dua etdikləriniz nə sizə, nə
də özlərinə kömək edə bilərlər; "Allahdan başqa sənə nə bir xeyir, nə də bir
zərər verə bilənə dua etmə. Əgər belə etsən özünə zülm edənlərdən olarsan".
(Yunus 105). “Haqq çağırış yalnız Onadır. Müşriklərin Ondan başqa
çağırdıqları isə, onlara heç bir şeylə cavab vermirlər. Onlar ağzına su çatsın
deyə uzaqdan iki ovcunu suya açan kimsəyə bənzəyirlər. Halbuki o kimsə suyu
ovuclayıb içməyincə su onun ağzına çatan deyildir. Doğrusu, kafirlərin duası
azğınlıqdan başqa bir şey deyildir”. (ər-Rəd 14). Allah bu ayədə istisna
qoymadı ki, siz peyğəmbərdən, seyyiddən, övliyadan və ya filankəsin cəddinə,
ruhuna və ya ağaca, daşa, pirə dua edərək kömək diləsəniz sizin duanıza
160
Şeyx Useymin “Kəşfu Şubuhət”.
Dostları ilə paylaş: |