Toziholmasael
Yüklə 4,66 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- TƏHARƏTİN HÖKMLƏRİ MÜTLƏQ VƏ MÜZAF SU Məsələ 15
- Məsələ 18
- Məsələ 23
İzahlı şəriət hökmləri 33
bilər. Əgər hökmün dəyişdiyinə ehtimal versə, axtarış aparmaq lazım deyil. Məsələ 7: Ələm müctəhidin fətva verdiyi bir məsələdə, o müctəhidin müqəllidi, yəni ona təqlid edən şəxs başqa müctəhidin fətvasına əməl edə bilməz. Amma fətva verməsə və ehtiyat bu şəkildə əməl etməkdir deyərsə, məsələn; ehtiyat budur ki, namazın birinci və ikinci rəkətində Həmdi oxuduqdan sonra şəxs bir surə oxumalıdır, müqəllid ya ehtiyat-vacib deyilən bu ehtiyata əməl etməlidir, yaxud təqlid edilməsi icazəli olan başqa bir müctəhidin fətvasına əməl etməlidir. Əgər o müctəhid təkcə Həmdi kifayət bilirsə, buna əsasən o, surəni tərk edə bilər. Həmçinin ələm müctəhid bir məsələnin üzərində düşünülməli və ya iradlı olduğunu deyərsə, bu da eyni hökmdədir.
sonra və ya fətva verməzdən əvvəl, o məsələdə ehtiyat edərsə, məsələn: nəcis bir qab kürr suda bir dəfə yuyularsa, pakdır, amma ehtiyat budur ki, üç dəfə yuyulsun deyirsə, onun müqəllidi bu ehtiyatı tərk edə bilər. Buna ehtiyat-müstəhəb deyilir.
dəyişsə, onun təqlidində qalması caizdir. Əgər o, diri müctəhidlərdən ələm olarsa, onun təqlidində qalması vacibdir. İstər o məsələ yadında olsun və ya olmasın istər o məsələyə əməl etsin və yaxud etməsin. Əlbəttə ölü müctəhid ölməzdən qabaq təqlidə aid olan şərtləri əldən verməsin. Deməli müctəhid ölməzdən qabaq unutqanlıq xəstəliyi tutarsa təqlid batil olur və o müctəhidin təqlidində qalmaq düzgün deyil. Məsələ 10: Əgər bir məsələdə bir müçəhidin göstərişinə əməl etsə o, öldükdən sonra həmən məsələdə diri müçtəhidin göstərişinə əməl etsə yenidən ölü müçtəhidin fətvasına uyğun əməl edə bilməz. Məsələ 11: İnsanın, çox vaxt ehtiyacı olan məsələləri öyrənməsi vacibdir. 34 TƏQLİDİN HÖKMLƏRİ
qarşılaşarsa, ehtiyata əməl etməlidir, ya da müctəhidlik şərtlərini özündə toplayan müctəhidə təqlid etməlidir. Əgər qeyri ələmlə ələm arasında fətva fərqinin olduğuna ehtimal versə, əməli yerinə yetirməyi təxirə salmaq və ehtiyata əməl etmək mümkün olmasa yaxud çətin olarsa və daha elimli müctəhidin fətvasını öyrənmək imkanı yoxdursa, növbəti mərhələdə ələmliyə, riayət etməklə qeyri-ələmə təqlid etməyi icazəlidir. Məsələ 13: Əgər bir şəxs bir müctəhidin fətvasını başqa bir şəxsə desə, sonra müctəhidin fətvası dəyişsə, ona fətvanın dəyişməsini xəbər verməsi lazım deyil. Amma fətvanı dedikdən sonra səhv etdiyini başa düşsə, gərək mümkün olan halda o səhvini düzəltsin.
yerinə yetirsə və sonra bir müctəhiddən təqlid etsə, əgər müçtəhid onun keçmiş əməllərinin düzgün olmasına hökm etsə əməlləri düzgün əks halda isə batildir. İzahlı şəriət hökmləri 35
su bir şeydən alınan suya deyilir. Qarpız və gül suyu kimi, ya bir şeylə qarışan su, belə ki ona “su” deyilməyəcək şəkildə, palçıq və ona bənzər bir şeylə qarışmış olan suya deyilir. Bunlardan başqa qalan sular mütləq sudur. Mütləq su beş qismə ayrılır:
. Kürr suyu; 2 . Az su; 3 . Axar su; 4 . Yağış suyu; 5 . Quyu suyu; 1-KÜRR SUYU Məsələ 16: Uzunluğu, eni və dərinliyi hər biri üç qarış 1 olan
qabı dolduran miqdarda olan və ya çəkisi 384 kq olan suya kürr suyu deyilir. Məsələ 17: Əgər sidik, qan, kimi eyni nəcis, həmçinin nəcis olmuş paltar və nəcis olmuş bir şey kürr suya dəyərsə, o suyun iyi və ya rəngi, ya da dadı nəcasətin təsirindən dəyişərsə, kürr suyu nəcis olur; əgər dəyişməzsə nəcis olmaz. Məsələ 18: Əgər kürr suyun iyi, rəngi və ya dadı nəcasətdən başqa bir şeylə dəyişərsə, nəcis olmaz. Məsələ 19: Əgər kürr su miqdarından artıq olan suyun bir hissəsinin iyi, rəngi və ya dadı, qan kimi nəcisin dəyməsi ilə dəyişərsə və dəyişməyən hissəsi kürr miqdarından az olsa, o suyun hamısı nəcisdir. Amma dəyişməyən hissə, kürr
1 . Hər bir qarış təqribən iyirmi iki santi metirdir. 36 TƏHARƏTİN HÖKMLƏRİ
miqdarında və ya daha artıq olsa, yalnız iyi, rəng və ya dadı dəyişən hissə nəcis, qalan hissə isə pakdır. Məsələ 20: Fəvvarənin suyu, kürr suya birləşik olsa, nəcis bir suyu pak edər. Ancaq nəcis suyun üzərinə damla-damla tökülərsə, onu pak etməz. Lakin fəvvarənin üzərinə bir şey tutsalar və su, damla-damla olmazdan əvvəl nəcis suya qovuşarsa, onu pak edər.
nəcis bir şeydən tökülən su, əgər kürr suya birləşmiş olsa və nəcasətən iyi, rəng və ya dadını almamışdırsa və nəcasətin özü də onda olmazsa, pakdır. Məsələ 22: Əgər kürr suyun bir miqdarı buz bağlayarsa, qalan hissəsi də kürr miqdarında olmazsa və ona nəcasət dəyərsə, nəcis olur; buzdan əriyib su olan hissə də nəcisdir.
miqdardan azalıb-azalmadığına şəkk edilirsə, kürr su hökmündədir. Yəni nəcasəti pak edər və ona nəcasət dəydiyi vaxt (rəngi, dadı və iyi dəyişməsə,) nəcis olmaz. Kürr su miqdarından az olan bir suyun da, kürr miqdarına çatıb- çatmadığında insan şəkk edərsə, kürrdən az su hökmünü daşıyır. Məsələ 24: Suyun kürr olması iki yolla sübut olunur: 1. İnsanın özü bir suyun kürr olduğunu yəqin etsin. 2. İki adil kişi xəbər versin və ya etimad olunan bir nəfər adil kişi desin. Amma su ixtiyarında olan şəxs xəbər versə, məsələn hamamçı suyun kürr olduğunu desə ehtiyat-vacibə əsasən onun sözünə etibar etmək olmaz. 2 - AZ SU Məsələ 25: Kürr, axar, yağış və quyu suyu olmayan suya, “az su” deyilir. Məsələ 26: Az su nəcis bir şeyin üzərinə tökülərsə və ya onun üzərinə nəcis bir şey tökülsə nəcis olur. Amma təziq ilə hətta Yüklə 4,66 Mb. Dostları ilə paylaş:
|