İzahlı şəriət hökmləri
513
Məsələ 2528: Əgər qadın, ərinin öldüyünə yəqin etsə, vəfat
iddəsi saxladıqdan sonra başqasıyla evlənərsə, daha sonra
əvvəlki ərinin, ikinci əri ilə evliliyi zamanında öldüyü bilinsə və
vəfat iddəsi bu evlilik içində olduğu məlum olarsa, ikinci ərindən
ayrılmalıdır. Əgər ikinci ərindən hamilə də qalmışsa, (doğana
qədər) ikinci əri üçün təlaq bəhsində müddəti bildirilən təlaq
iddəsi; sonra da birinci əri üçün vəfat iddəsi saxlamalıdır. Əgər
hamilə deyilsə, əvvəlcə birinci əri üçün vəfat iddəsi, sonra isə
ikinci əri üçün təlaq iddəsi saxlamalıdır.
Məsələ 2529: Vəfat iddəsinin başlanğıcı, qadının ərinin
ölümündən xəbərdar olduğu vaxtan başlanır.
Məsələ 2530: Əgər qadın “iddəm tamam olmuşdur” desə,
onun bu sözü iki şərtlə qəbul edilir:
1-Töhmət etmək mövqeyində olmasın;
2-Təlaqdan, yaxud ərinin ölməsindən sonra iddənin müddətdə
tamam olması mümkün olacaq qədər vaxt keçsin.
BAİN VƏ RİCİ TƏLAQ
Məsələ 2531: Bain təlaqı budur ki, təlaqdan sonra kişinin öz
arvadına qayıtmaq haqqı olmasın. Yəni, əqd oxunmadan onu
arvad kimi qəbul edə bilməz. Bu beş qismdir:
1-Doqquz yaşı tamam olmayan qadının təlaqı;
2-Yaisə olan qadının təlaqı;
3-Ərinin əqddən sonra yaxınlıq etmədiyi qadının təlaqı;
4-Üç dəfə təlaq verilən qadının üçüncü təlaqı;
5-Xül və mübarat təlaqı (Bunların hökmləri sonradan
deyiləcək).
Bunlardan başqa yerdə qalanları rici təlaqdır ki, təlaqdan
sonra, qadın iddədə olduğu vaxta qədər kişi, ona qayıda bilər .
Məsələ 2532: Arvadına rici təlaq verən bir şəxsin, onu təlaq
verilən vaxtda olduğu evdən çölə çıxartması haramdır. Amma
bəzi vaxtlar onu çölə çıxartmağın eybi yoxdur, o cümlədən;
514
TƏLAQIN HÖKMLƏRİ
fahişəlik və ya əcnəbilərlə gediş-gəlişi olarsa. Həmçinin, lazım
olmayan işlər üçün evdən çölə çıxarması da haramdır.
QAYITMAĞIN HÖKMLƏRİ
Məsələ 2533: Rici təlaqda kişi öz qadınına iki cür qayıda
bilər:
1-İkinci dəfə onu özünə arvad etməsi mənasını daşıyan bir söz
desin;
2-Elə bir iş görsün ki, onun qayıtması başa düşülsün; Yaxınlıq
etməklə qayıtmaq gerçəkləşir, hərçənd qayıtmaq məqsədi olmasa
da
Məsələ 2534: Rücu etməkdə kişinin şahid tutması, yaxud
qadına xəbər verməsi lazım deyil. Hətta, əgər bir şəxs bilmədən
“arvadıma rücu etdim” (yəni, təlaq verdiyim yoldaşımı ozümə
ailəliyə qaytardım) desə, səhihdir.
Məsələ 2535: Əgər kişi öz arvadına rici təlaq verib, ona
qayıtmamaq üçün ondan bir mal alaraq onunla razılaşsa,
razılaşma səhihdir və vacibdir kişi qayitmasın. Əgər qayıtsa ər-
arvadlıq öz yerini tutur, ehtiyat budur ki, ərindən aldığını ona
qaytarsın.
Məsələ 2536: Əgər kişi, arvadına iki dəfə təlaq verib sonra
rücu etsə, yaxud iki dəfə təlaq verib hər təlaqdan sonra əqdinə
keçirsə, üçüncü təlaqdan sonra qadın ona haramdır. Amma
üçüncü təlaqdan sonra başqa ərə getsə, dörd şərtlə birinci ərinə
halal olur (yəni, birinci əri onu, ikinci ərindən boşanandan sonra,
yenidən ala bilər):
1-İkinci ərinin əqdi daimi olsun; deməli; məsələn: bir aylıq,
bir illik siyğə etsə, ondan ayrılandan sonra birinci əri, onu öz
əqdinə keçirə bilməz;
2-İkinci əri onunla cinsi əlaqədə olsun;
3-İkinci əri ona təlaq versin, yaxud ölsün;
4-İkinci ərinin təlaq, yaxud vəfat iddəsi tamam olsun.
İzahlı şəriət hökmləri
515
XÜL TƏLAQI
Məsələ 2537: Ərinə meyli olmayan qadının mehriyəsini və ya
özünə aid olan başqa malını boşanması üçün ərinə bağışlayarsa,
buna, xül təlaqı deyilir.
Məsələ 2538: Əgər ər, təlaq siyğəsini oxumaq istəsə və
qadının adı; məsələn: Fatimə olsa, desin:
َ
اط
َ
ى ّه
ْ
ت
َ
ل
َ
ذ
َ
با
َ
م ى
َ
ل
َ
ع ا
َ
ه
ُ
ت
ْ
ع
َ
لا
َ
خ
ُ
ة
َ
م ّطا
َ
ف ى ّت
َ
ج
ْ
و
َ
ز
ق ّل
Yəni, arvadım Fatiməyə verdiyi şeylər müqabilində xül təlaqı
verdim və o boşandı.Yaxud belə desin:
Məsələ 2539: Əgər qadın, bir şəxsi mehriyyəsini ərinə
vermək üçün, əri də həmin şəxsi, arvadına təlaq vermək üçün
vəkil etsə, bu halda; məsələn: ərin adı Mühəmməd, arvadın adı
Fatimə olarsa, vəkil təlaq siyğəsini belə oxumalıdır:
ْ
ن
َ
ع
ْ
ت
ْ
ل
َ
ذ
َ
ب
َ
ة
َ
م ّطا
َ
ف ي ّت
َ
ل
ِّ
ك
َ
و
ُ
م
ُ
م ّل ا
َ
ه
َ
ر
ْ
ه
َ
م
ى ّل
ِّ
ك
َ
و
َ
ح
ُ
م
ٍد
َّ
م
ّه
ْي
َ
ل
َ
عا
َ
ه
َ
ع
َ
ل
ْ
خ َي ّل
ondan sonra dərhal deməlidir:
ُ
ة
َ
ج
ْ
و
َ
ز
َ
ي ّه
ْ
ت
َ
ل
َ
ذ
َ
با
َ
م ى
َ
ل
َ
ع ا
َ
ه
ُ
ت
ْ
ع
َ
لا
َ
خ ى ّل
ِّ
ك
َ
و
ُ
م
ا
َ
ط
ق ّل
Əgər qadın, bir kişini, ərinə mehriyyədən başqa bir şey
bağışlayıb ona təlaq verməsini vəkil etsə, gərək vəkil, məhrəha
kəlməsinin yerinə onun verdiyi şeyi desin; məsələn: əgər 100
tümən vermiş olsa, gərək desin:
نا
َ
مو
ُ
ت
َ
ة
َ
ئا ّم
ْ
ت
َ
ل
َ
ذ
َ
ب
MÜBARAT TƏLAQI
Məsələ 2540: Əgər ər-arvad bir-biri ilə yaşamaq istəməsələr
və qadın bir malı kişiyə, təlaq versin deyə, bağışlasa, belə təlaqa
mübarat təlaqı deyilir.
Dostları ilə paylaş: |