Toziholmasael
Yüklə 4,66 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- TƏLAQIN MÜXTƏLİF MƏSƏLƏLƏRİ Məsələ 2545
- Məsələ 2549
- Məsələ 2557
516 TƏLAQIN HÖKMLƏRİ
arvadının adı; məsələn: Fatimə olsa, gərək desin: ى ّت َ
ْ و َ ز ُ ت ْ أ َ را َ ب
َ ة َ م ّطا َ ف
ْ ت َ ل َ ذ َ با َ م ى َ ل َ ع ّل َ اط
َ ى ّه
َ ف
ق
Yəni, mən və arvadım Fatimə, onun verdiyi şeyin müqabilində ayrıldıq, o azaddır. Əgər başqasını vəkil etsə, vəkil deməlidir:
َ ة َ م ّطا َ ف ى ّل
ِّ ك َ و ُ م َ ة َ ج ْ و َ ز ُ ت ْ أ َ را َ ب
ْ ت َ ل َ ذ َ با َ م ى َ ل َ ع
َ ف ط َ ى ّه
ق ّل َ ا Hər bir surətdə ت ل ذ با م ى ل ع kəlməsinin əvəzinə ب
ت ل ذ با م
desə eybi yoxdur. Məsələ 2542: Xül və mübarat siyğələri, ərəbcə səhih oxunmalıdır. Amma qadın öz malını ərinə bağışlaması üçün hər hansı dildə, “təlaq üçün filan şeyi sənə bağışladım” desə, eybi yoxdur.
Məsələ 2543: Əgər qadın, xül yaxud mübarat təlaqı əsnasında öz bağışladığı şeyi vermək fikrindən dönsə, əri qayıdıb (rücu edib) əqd oxunmadan yenidən onu özünə arvad edə bilər.
mehriyyədən çox olmamalıdır. Ancaq xül təlaqında çox olmasının eybi yoxdur.
olduğunu güman edərək yaxınlıq etsə; istər qadın onun əri olmadığını bilsin, istərsə də əri olduğunu güman etsin, iddə saxlamalıdır. Məsələ 2546: Əgər bir şəxs, öz arvadı olmadığını bildiyi bir qadınla zina edərsə, istər qadın onun öz əri olduğunu bilsin istərsədə güman etsin iddə saxlaması lazım deyildir.
İzahlı şəriət hökmləri 517
aldadıb onun ərindən təlaq alsa, o qadına verilən təlaq və əqd səhihdir. Amma hər ikisi böyük günah etmişlər.
onun altı aylıq xərcini verməsə, təlaqın ixtiyarının onun əlində olmasını qadın əri ilə şərt etsə, bu şərt batildir. Amma kişi, səfərə gedərsə və ya misal üçün; altı ayadək onun xərcini verməzsə, onun tərəfindən özünə təlaq vermək üçün vəkil olmasını şərt etsələr, səhihdir; qoyulan şərt baş verdiyi təqdirdə özünə təlaq verərsə təlaqı səhihdir.
istəyərsə, adil bir müctəhidin yanına gedib, onun göstərişinə əməl etməlidir.
arvadını boşaya bilərlər. Məsələ 2551: Əgər ata, yaxud (ata tərəfindən olan) baba, öz övladı (və ya nəvəsi) üçün bir qadını siyğə etsələr, hətta uşağın həddi-büluğa çatması zamanının bir miqdarı, siyğə müddətinin bir hissəsi olsa da; (məsələn: bir arvadı 14 yaşlı oğluna iki illiyə siyğə etsə) bu halda uşağ üçün məsləhətli olsa, onun vaxtını qadına bağışlaya bilərlər, lakin onun daimi arvadına təlaq verə bilməzlər.
əsasən, kişi, iki nəfəri adil bilərək onların yanında öz arvadına təlaq versə; başqa bir şəxs onların adil olmalarında şəkk etsə, o qadını özü, yaxud başqası üçün iddəsi tamam olandan sonra əqd edə bilər. Amma onların fasiq olduğunu bilsə, ehtiyat-vacibə görə onunla evlənməkdən çəkinsin və başqası üçün də onu əqd etməsin.
təlaq versə, bu halda onun xərclərini arvadı olan müddətdəki kimi vermiş olarsa; məsələn: bir ildən sonra “bir il bundan qabaq
518 TƏLAQIN HÖKMLƏRİ
sənə təlaq vermişəm” desə və şərən də bu işi sübuta yetsə, o müddətdə qadın üçün tədarük gördüyü, amma qadının sərf etmədiyi şeyləri ondan geri ala bilər. Lakin sərf etdiyi şeyləri ondan tələb edə bilməz.
İzahlı şəriət hökmləri 519
Qəsb odur ki, insan zülm ilə bir şəxsin malını, yaxud haqqını ələ keçirsin. Bu, böyük günahlardan biridir və bu işi edən şəxs qiyamət günüdə ağır əzaba düçar olacaq. Peyğəmbəri Əkrəmdən (səlləllahu ələyhi və alihi və səlləm) rəvayət olunub ki, “Hər kəs bir qarış torpağı başqasından qəsb etsə, Qiyamət günü o torpağı onun yeddi təbəqəsi ilə birlikdə boyunbağı kimi onun boynundan asacaqlar”. Məsələ 2554: Əgər insan məscid, mədrəsə, körpü və ümumi camaat üçün tikilmiş digər yerlərdən camaatın istifadə etməsini qoymazsa, onların haqqını qəsb etmiş olur. Həmçinin, məscidə özü üçün yer ayırıb və digərlərinin istifadə etməsinə maneə olan şəxsin əməli də qəsb sayılır.
qoyduğu şey onun yanında qalmalıdır ki, borc qaytarılmadığı təqdirdə borcunu onun vasitəsi ilə əldə etsin. Deməli, əgər o şeyi, borcunu verməmişdən qabaq razılıq olmadan ondan geri alsa, onun haqqını qəsb etmişdir.
başqası qəsb etsə, malın sahibi və borc sahibi o şeyi ondan tələb edə bilərlər. O şeyi ondan aldıqdan sonra, yenə də girovdur. Əgər o şey tələf olub aradan getsə və əvəzini alsalar o (əvəz alınan) şey də əvvəlki şeyin özü kimi girov sayılır.
sahibinə qaytarsın. Tələf olarsa, əvəzini sahibinə verməlidir. Məsələ 2558: Əgər qəsb etdiyi şeydən mənfəət əldə etsə; məsələn: qəsb etdiyi qoyun doğsa o, mal sahibinindir. Həmçinin, evi qəsb edən bir şəxs orada oturmasa belə, icarəsini verməlidir.
həmin şeyi vəlisinə verməlidirlər. Əgər tələf olarsa, əvəzini verməlidirlər.
Yüklə 4,66 Mb. Dostları ilə paylaş:
|