88
DƏSTƏMAZ
rütubət xaric olsa, onun sidik və ya başqa şey olmasını bilməsə,
dəstəmazı batildir.
Məsələ 307: Dəstəmaz alıb-almamasında şəkk edən şəxs
gərək dəstəmaz alsın.
Məsələ 308: Əgər bir şəxs dəstəmaz aldığını və ondan hədəs
baş verdiyini; məsələn: sidik etməsini bilsə, amma hansının
qabaq və hansının sonra olduğunu bilməsə, əgər namazdan
qabaqdırsa, gərək dəstəmaz alsın. Əgər namaz əsnasındadırsa,
namazı pozub dəstəmaz alsın; əgər namazdan sonra olsa, qıldığı
namazı səhihdir. Sonrakı namazlar üçün gərək dəstəmaz alsın.
Məsələ 309: Əgər dəstəmaz aldıqdan sonra və ya dəstəmaz
aldığı zaman dəstəmaz üzvlərinin bəzi yerlərini yumadığını və ya
məsh etmədiyini yəqin edərsə, əgər çox vaxt keçdiyindən o
yerdən öncə olan yerlərin rütubəti qurumuşsa, gərək yenidən
dəstəmaz alsın. Amma qurumamışsa və ya havanın isti olması və
buna bənzər bir səbəb üzündən qurumuşsa, yadından çıxardığı
yeri və ondan sonrakı yerləri yumalı və məsh etməlidir.
Dəstəmaz aldığı zaman bir yerin yuyulmasında və ya məsh
edilməsində şəkk edərsə, yenə də bu qaydaya əməl etməlidir.
Məsələ 310: Əgər namazdan sonra, dəstəmaz alıb-
almamasında şəkk etsə, namaza başlayan zaman ona diqqət
etdiyinə ehtimal veribsə namazı səhihdir, amma sonrakı
namazlar üçün dəstəmaz almalıdır.
Məsələ 311: Əgər namaz əsnasında dəstəmaz alıb-
almamasında şəkk etsə, namazı batildir və gərək dəstəmaz alıb,
namazı yenidən qılsın.
Məsələ 312: Namazdan sonra, dəstəmazının batil olduğunu
bilərsə, amma namazdan qabaq və ya sonra batil olduğunda şəkk
edərsə, qıldığı namaz səhihdir.
Məsələ 313: İnsanda yaranan bir xəstəlik üzündən ondan
damla-damla bövl gəlirsə və ya ğaitinin çıxmasının qarşısını ala
bilmirsə, bu halda əgər namaz vaxtının əvvəlindən sonuna qədər
İzahlı şəriət hökmləri
89
olan müddət ərzində dəstəmaz alıb namaz qıla biləcək miqdarda
fürsət tapacağına yəqini varsa, namazı fürsət tapacağı vaxtda
qılmalıdır. Əgər fürsəti yalnız namazın vacibinə yetəcək qədər
olsa, fürsət tapan kimi namazın yalnız vaciblərini yerinə
yetirməli, azan, iqamə və qunut kimi, müstəhəb olan əməlləri
tərk etməlidir.
Məsələ 314: Əgər dəstəmaz və namaz miqdarında vaxt
tapmasa, belə ki, namaz əsnasında ondan bir neçə dəfə sidik və
ya qait xaric olsa, onun hər dəfəsində dəstəmaz ala bilərsə və bu
iş onun üçün çətin olmazsa, onda gərək öz yanında bir qabda su
qoysun ki, hər vaxt sidik və ya qait ondan xaric olsa, dərhal
dəstəmaz alıb namazın qalan hissəsini qılsın. Zahir budur, o
namazı bir dəstəmaz ilə qılmaq kifayət edir.
Məsələ 315: Qaiti ya sidiyi ardıcıl şəkildə xaric olan və hər
dəfədən sonra, onun üçün dəstəmaz almaq çətin olan bir şəxs,
namazının müəyyən miqdarını dəstəmaz ilə qıla bilsə, gərək hər
namaz üçün bir dəstəmaz alsın.
Məsələ 316: Sidiyi və ya qaiti ardıcıl olaraq xaric olan bir
şəxs, əgər namazın heç bir miqdarını dəstəmazla qıla biləmsə
ehtiyat-vacib budur ki, hər namaz üçün bir dəstamaz alsın.
Məsələ 317: Əgər bir şəxs xəstəlik səbəbi ilə yel çıxmasının
qarşısını ala bilməsə, sidik və ya qaitin çölə gəlməsinin qabağını
ala biməyən şəxslər kimi əməl etməlidir.
Məsələ 318: Səcdə və unudulmuş təşəhhüd namazın digər
üzvlərinin hökmündədir. Lakin ehtiyat namazı, müstəqil namazın
hökmündədir. Hər birində 314, 315 və 316-cı məsələlərə uyğun
əməl etməlidir.
Məsələ 319: Əgər bir şəxsdən damcı-damcı sidik xaric olursa,
namaz üçün, pambıq və başqa şey olan, bövlun və bədəninin
başqa yerlərinə dəyməsinin qarşısını alan bir kisənin vasitəsi ilə,
özünü qorumalıdır. Ehtiyat-vacib budur ki, hər namazdan qabaq,
bövlun nəcis olmuş məxrəcini suya çəksin, amma kisəni suya
90
DƏSTƏMAZ
çəkmək vacib deyil. Həmçinin qaitin çölə gəlməsinin qarşısını
ala bilməyən şəxs, imkan daxilində, namaz qıldığı müddətdə
qaitin başqa yerlərə sirayət etməsinin qarşısını almalıdır. Ehtiyat-
vacib budur ki, çətinlik olmayan halda hər namaz üçün qaitin
məxrəcini suya çəksin.
Məsələ 320: Əgər bir şəxs sidik və qaitin çölə çıxmasının
qarşısını ala bilmirsə, mümkün olan halda gərək namaz qıldığı
müddətdə, hətta xərci də olsa, sidik və qaitin çıxmasının qarşısını
alsın. Ehtiyat-vacibə əsasən onun xəstəliyi asan yolla müalicə
olunarsa gərək özünü müalicə etsin.
Məsələ 321: Sidik və qaitin xaric olmasının qarşısını ala
bilməyən şəxsin xəstəliyi sağalandan sonra, xəstəlik halında öz
vəzifəsinə uyğun olaraq qıldığı namazları qəza etməsi lazım
deyil. Amma namaz əsnasında xəstəliyi sağalsa, gərək həmin
namazı yenidən qılsın.
DƏSTƏMAZ ALINMASI VACİB OLAN ƏMƏLLƏR
Məsələ 322: Altı şey üçün dəstəmaz almaq vacibdir:
1-Meyyit namazından başqa sair vacib namazlar üçün.
2-Unudulmuş təşəhhüd və səcdə üçün; əgər onlar ilə qıldığı
namaz arasında hədəs (sidik kimi) baş vermiş olarsa. Ehtiyat-
müstəhəbbə əsasən səcdeyi-səhv üçün də dəstamaz alınsın.
3-Allah evinin (Kəbənin) vacibi təvafı üçün.
4-Dəstəmaz alması üçün Allah ilə əhd bağlasa, and içsə və ya
nəzr etsə.
5-Əgər bədənin hər hansı yerini Quranın yazılarına vurmağı
nəzr etmişsə.
6-Nəcis olmuş Quranı suya çəkmək, yaxud onu tualet və. s
kimi yerlərə düşdüyü halda çıxardılan zaman, əgər əli və
bədəninin başqa yerlərini, Quranın yazılarına vurmağa məcbur
olsa. Amma dəstəmaz almaq miqdarındaki fasilədə, Qurana
Dostları ilə paylaş: |