214
çağında bəlkə də, belə süslü-sırmalı meşəliyi tək buralarda
görmək olar! Bir azdan isveç dili kursuna getməliydik. Burada
insanlıq üçün düşünülən hər bir imkan var idi. Gələnlərə qarşı çox
gözəl davranırdılar. Özəlliklə, gənclərin eyitimi üçün çoxlu
zaman qoyulurdu. Mənim kimi yaşa dolmuşlara çox
yüklənmirdilər. Yaşadığımız kampda bir çox afriqalı, asiyalı hətta
avropalı var idi! Burda bir-birini tanımayan insanların qarşılıqlı
sayğısı inanılmaz idi. Ən azından, bizə belə gəlirdi. Bütün çeşidli
dilləri, kültürləri, rəngləri bir araya gətirərək insanlığı yaşadan bir
ölkə görüntüsü var idi burda! Düşünürəm ki, İran adlanan yerə
qaçan olarsa, xomeyniçilərin bu insanlara qarşı davranışı necə
olardı? Bu isveçlilərin bizi qorumaqda dərdləri nədir? Səlimə
görə, bu isveçlilərin işçi qüvvəsinə ehtiyacları olduğu üçündür!
Buna görə, gələnləri belə rahat qəbul edirdilər! Məncə, bu doğru
deyildir. Ən azından tam belə düşünmək doğru deyildi. Doğru
olsa belə, insan üçün işdən gərəkli nə var ki? İnsan yaşamaq üçün
işləməlidirsə, burada iş var, demək ki, yaşam vardır! Insanlar, 60
dan sonra burada əməkli olabilirlər. Belədirsə, Səlimi qəbul edər,
məni etməzidilər. Mənim bu devlətə nə xeyrim ola bilər? Xəstə-
yorğun canımı alıb bura qaçmışam. Dil öyrənməm çətin,
uyğunlaşmam çətin, işləməm ondan da çətindir! Bundan sonra
mənə qalan yaşamaq, İsveç dövlətinə qalan isə yaşatmaqdır!
215
Burda olduğumuz altı ay su kimi axar keçdi. Günlər saat kimi,
aylar günlər kimi keçdi. İşimiz ancaq və ancaq bəslənmək idi!
Günümüzün yarısı məktəbdə, yarısı da dincəlməklə keçirdi.
1980-ci ilin sonlara doğru Yöteburqun bütün mərkəzi kücələri
işıq içində yanırdı. Şəhərin içində kiçik bir ev tutduğumuza görə,
axşamlar mərkəzdə dolaşırdıq. Dövlətdən verilən maddi yardımın
yarısıyla rahatca yaşayırdıq. Səlimi praktik olaraq şəhərin
mərkəzi kitabxanasına almışdırlar. Mən, sadəcə dil kursuna
gedirdim. Səlim, isveçcəni gündən-günə çözürdü. O, dil kursunun
birinci aşamasını keçərək, çox tez bir zamanda dili qavramağa
başlamışdı. Səlim Təbrizdə üniversiteni bitirmişdi. Bu üzdən
onun yolu çox açıq görünürdü! Səlimlə ata-bala kimi dolanırdıq.
O, 30 yaşlı dəliqanlı bir igid türk idi. Buna baxmayaraq, biz iki
arxadaş kimi hər dərdimizi qarşılıqlı paylaşırdıq. Həmin günlərin
birində Səlim mənə söylədi:
-
Cəvanşir əmi, mən bir qız arxadaş tapmışam! Türkiyəli qızdır,
İstanbuldan gəlib. Burada bilimyurdu bitirmək üzrədir. Adı
Benizdir. Ümid edirəm ki, sən də bəyənərsən. Görmək
istəyirsənmi?
-
Nə gözəl! Bundan xoş xəbər ola bilməz. Həmən görmək istərəm.
216
İndi hardadır? Nədən özünlə gətirmədin ki?
-
Əslində, yataqxanada yaşayır. Ancaq gələn aydan ordan çıxması
gərəkdir. Çünki ünivesiteti bitirmək üzrədir.
-
Nə zamandır tanışırsınız?
-
Artıq altı ay olur!
-
Altı ay içində də, bundan mənim xəbərim yoxdur!
Səlimlə Beniz başqa bir evə daşınmışdırlar. Mən olduğum evdə
qalırdım. Artıq Səlimlə Benizi beş-on gündən bir görürdüm.
Günümün çoxunu yaşlılar dərnəyində keçirirdim. Yavaş-yavaş
isveç dilində danışmağa başlamışdım! Öz yaşıdlarımla dostluq
edir, oturub-durmağa alışırdım! Çətinliklə də olsa, İsveç dili
kursunun 1-ci bölümünü bitirmiş oldum.
Artıq 1985-ci ili də yola salırdım. Səlimlə Beniz evlənmiş və bir
gözəl oğulları dünyaya gəlmişdi. Ata-anasının istəyilə adı Umud
qoyulmuşdu. Bizdən keçdi, barı övladlarımızın umudu
baltalanmasın! Bu illərdə İrandan qaçaq çoxlu qaçqın qəbul
olunmuşdu. İraq-İran savaşı üzündən ölkədən qaçanların sayı hər
gün artırdı. Təbii ki, Yöteburqa gələnlərin sayı da az deyildi.
İnqilabdan sonra gələnlərin bir çoxu gənc insanlar olsa da, son
217
gələnlərin çoxunu yaşlılar oluşdururdr.
Benizlə Səlim Yöteburq bilimyurdunda işə alınmışdılar. Onların
işə alınmasıyla Umud bütün günü uşaq baxcasında olurdu.
Zaman-zaman onu almaq üçün mən də baxçaya gedirdim. Bu
gediş-gəliş əsnasında İrandan gələn əslən türk bir qadınla tanış
olmuşdum. Onun adı Bəyim, yaşı isə hardasa 55 idi! O İsfəhanın
Fəridən şəhərindən idi. Öz dediyinə görə, Qaşqay türklərindən
idi. O, praktik kimi baxcanın mətbəxində çalışırdı. Bəzi axşamlar
Ümidi almaq üçün getdiyimdə, onun da işinin bitməsini
gözləyirdim. O da işdən çıxınca birlikdə parka gedərək zaman
keçirir, sonra isə, yemək üçün onun və ya mənim evimə gedirdik.
Bəyim xanım da mənim kimi yalnız yaşayırdı. Onun iki qızı
Stockholmda dərs oxuyurdular. Mənim kimi o da ortaboy, incə
bədən, az gülən və əsmər idi. Bəlkə də, bizi uzaqdan görən
arxadaş deyil, bacı-qardaş sanardı. O, çox sevimli, duyğulu və
yüksək anlayışlı bir xanım əfəndi idi. Mənim öykümü dərin
mətanətlə dinləyir və nota alırdı. Nə zaman yorulduğumu hiss
edərsə, qarşıma bir şəkərsiz qəhvə, ya da şokolatla çay qoyurdu.
Zaman-zaman düşünürdüm ki, Bəyim həmən-həmən Olqadır.
Olqa da burda, yanımda olsaydı, yəqin ki, Bəyim kimi məni
qoxlar-qoruyardı! Ancaq Olqa olsaydı, mənim keçmişimi Bəyim
Dostları ilə paylaş: |