Türk bayrağini üRƏKLƏRİNDƏ
Yüklə 1,69 Mb. Pdf görüntüsü
|
231 sonucu nələri göstərmiş oldu: 1) Mir Qəmbər ağanın əminliyi işə yaramamışdı! İçimizdə bir deyil, bir neçə rus adamı var idi! 2) Nə qiymətinə olursa-olsun, Rus Dövlətinin “Sovet Azərbaycan” projesi Quzeydə olduğu kimi, Güneydə də antitürk ideoloji məktəbinə çevrilməlidir. 3) Güneydə də, Quzey kimi Türkçü öncüllərin terroru geniş alanlı bir eyləmə çevrilməlidir. 4) Yoxetmədən öncə, susdurma siyasəti irəli götürülməli idi. Ancaq, Güneydə olduqca yumşaq olması gərəkir. Çünki, yerli kadra ehtiyac vardır hələlik. 5) Bir neçə gün sonra mənin doğranmış cəsədimi xayin kimi deyil, Sovet dostu kimi göstərəcəklər! Sonuc: Hardasa yüzün üzərində üyəsi olan qurum ləğv olundu! Rusların dostluq əli sevə-sevə qəbul olundu!!! Yaranacaq bundan sonraki Azərbaycan Partiyasına qaçaraq üzv olunacaq! Mən, Bakıya yolanılacaq dəstə içində olacağam!... Bir neçə gün sonra konsulluğa yenidən çağırıldım. Həmin rus 232 məmuru mənim əlimi sıxaraq: - Cabbar yoldaş, sizi çox ağıllı davranışınız üçün alqışlayıram! İnanın ki, həyatınızın ən doğru qərarını verdiniz! Bu arada, məni Asif yoldaş səsləyə bilərsiniz. Asif, Asif! - Asif yoldaş, siz bu bilgiləri hardan almısınız? Mən ki, hələ sizə bilgi verməmişəm! - Biz hər şeyi bilirik. Sizin qarşınızda bir dövlət dayanıbdir, yaldaş Cabbar! Sizin içinizdə olan is,ə mən özüm idim! Başqasını axtarmayın. Bundan sonra nə fərq edər ki, bir-birimizlə dost deyilikmi? Getməyin, bir çay için, sonra sizi özüm yola salacağam! Sonuc: Cabbar əmi, sənin də güvəndiyin dağlara qar yağdı!!! (Nəhavən-Bədiabad Cabbar ... Əlyazma No 20, 1947...) Təbrizdən önəmli bir məmuriyyət üçün Firqənin Ərdəbil qərargahında bir toplantımız oldu. Toplantının hədəfində Firqənin təbliğat uyğulaması dayanmışdı! Belə ki, Firqənin təbliğat sistemi Azərbaycanın bütün bölgələrində vahid şəkil tapmalıdır. Bu üzdən Firqənin üzvü olan dənəyimli öyrətmənləri hazırlayır və bölgələrə yollayırdılar. Mən, bu toplantıda alışqanlıq üzündən, beş-on kərə türk sözünü ağzıma aldım. Təbrizə dönər- 233 döməz Sovet konsulluğuna çağırıldım! Türk sözünü işlətdiyimə görə, çox ağır qınandım! İki gündən sonra Firqə üzvlüyümü dondurdular. Ancaq, izlənim altında Firqədə çalışmağıma izn verdilər! Firqənin iş başına gəlməsilə, bağışlanaraq üzvlüyüm özümə qaytarıldı. Təbii ki, bir kiçik şərtlə! Bundan sonra diqqətli olmalıyam, termin və adların işlədilməsində yalnışlığa yol verməməliyəm. Rus yoldaşları önəmsiz problemlərə çəkməməliyəm! Heç yerdə problem yaratmamalıyam! Bir sözlə, gözlər üzərimdə olacaq! (Nəhavən-Bədiabad, Cabbar ... Əlyazma No 25, 1947...) Ə.Qəvam ömrümdə gördüyün ən usta fars siyasətçidir. O, Rza şahdan üzübəri farsçı siyasətin ən ustalarından sayılırdı. Antitürk olması, Qəvamın başqa özəlliyidi! O, siyasətdə ən böyük oyunları seçərək riskə girməyi sevən birisidir. Ruslarla rus, ingilizlərlə ingilis, amerikalılarla amerikalı, şahla sağçı, kommunistlərlə kommunist olurdu. Halbuki, onun öz maraq alanı feodalizm idi. O, farsçı siyasətçilər içində ən iri malikanələrə, xanlıqlara, torpaq ərazisinə sahib idi. Sözsüz ki, bu böyüklükdə var-kar və kənd nüfuzu onu toplumsal yerini bəlli edirdi. Ancaq, bunlara rəğmən 234 o, güclü oyunbaz olduğundan, hər kəsi yalnışlığa sürükləyirdi! Bunun tərsinə, Firqənin içində buna bənzər siyasətçi yox idi! Bu isə, ilk başdan müzakirə masasında yenilgimizi bəlli edirdi! Biz türklərin ən bariz və dəyişməz özəlliyidir. Yəni içimizlə eşiyimizin eynliyidir! Firqənin Qəvamla olan danışıqları üst qaydalara tam uyurdu! Firqə, Qəvamın bir tülki siyasətçi olduğunu desə də, zaman-zaman bu tülkiyə inanmaqla, bizi də çaşbaş salırdı. Gözümüz görə-görə, Qəvam Firqəni arxasınca çəkirdi! Firqə başçılığı, ona inanmasa da hər görüşdən sonra çaş- baş qalırdı! Qəvam bir yandan Azərbaycanın başını qataraq zaman qazanır, o biri yandan isə ruslarla saxta bazarlığa gedirdi! Moskva yolçuluğu da bu diplomatik oyunlardan biri idi! O, İngiltərə, Amerika və hətta mən deyərdim ki, Rusiya himayəsinə arxalanaraq, Moskvaya yollandı! Stalin Sovet Azərbaycanında Mir Cəfər Bağırovun arzularını xoş qarşılamırdı. O, Qafqazdan Zaqroslara çəkilən güclü və iri Azərbaycan istəmirdi. Hətta Azərbaycan Sovet olarsa belə, kontrolu mümkünsüz görünürdü! Stalin, öz əlində olan əmin sınırlar istəyirdi. Moskva milyonlarca insan bahasına, ölçüsüz xarabalıq qalıntısına bədəl olmuş savaş qalibiyyətini başıbəlalı bir fakta qurban verməzdi. Bunu, Azərbaycandan çıxan gün, bar-bar bağıraraq car çəkmiş oldu! Ruslar Firqəni də, Azərbaycan Demokrat Hakimiyyətini də 235 buraxmışdı. Keşkə buraxmış olsaydı! Açığını demək gərəkdirsə, satmışdı. Qəvamən Moskvaya gedişi, sadəcə bu ssenariyaya son bir səhnə artırılması idi! Qəvam, Tehran siyasətinin diplomatik qolu olaraq, bu oyunun önəmli parçası sayılırdı. Məncə, işin təməl qaynağını ört-basdır etməklə, Azərbaycan türklərinin gözünü bulandırmaq Qəvamın payına düşən önəmli rol sayılırdı. Bir neçə fikirdaşımla mərkəzdə, rusların Firqəni pis duruma saldığı haqda danışırdıq! Ruslar gedərkən, Firqənin əlində olan məşrutədən qalmış paslı Berno və Beşatanları belə, fədailərin əlindən almışdırlar. Yəni Firqənin Tehran hücumu qarşısında rəsmi olaraq, bir beşatanı belə yox idi! Baxmayaraq ki, mərkəzdən uzaqda olan fədai dəstələri tam da Təbriz kimi silahlarını təslim etməmişdilər. Ancaq, ona da mərmi gərəkdirsə!? Bəzi atəşin firqəçi “yoldaş”lar tərəfindən pantürkist adlanan mənim kimilərin ruslara qarşı tutumunun doğru olduğu üzə çıxandan sonra, ümidsizlik o boşuna inanan dostların arasında daha çox görünürdü! Həmin görüşdə o dostların ikisi də var idi: Yoldaş Mərdan Q.: Bəylər, bundan sonra kimə inanmalıyıq? Rus yoldaşlar bizi üzü aşağı qoyub getdilər! Bizim onlara olan sədaqətimiz tam idi, amma onların Amerikanın atom bombası Yüklə 1,69 Mb. Dostları ilə paylaş:
|