Umum ped na amal-O`um 13-14

Ta‘lim jarayoni- 
ma‘lumot mazmuni hamda unga oid faoliyat usullarini o‘quvchilarning o‘zlashtirishi uchun
o‘qitish va o‘qish faoliyatlarining real aloqalashuvi, sababiyatli bog‘lanishi, bir-biriga muvofiqlashuvi asosida 
ta‘limning aktlar, zvenolar, sikllar shaklida makon va zamonda harakatlanadigan maqsadga muvofiq shirkat 
faoliyatidir
2
.
1
Jeff Halstead . Navigating the new pedagogy. R and Education, 2011.128-b. 
2
Розиқов О. Р. ва бошқалар. Дидактика.Тошкент.: «Фан», 1997. 111- бетлар. 
 

---

UZLIKSIZ TA‘LIM PEDAGOGIKASI 
21 
Ta‘limning asosiy vazifalari shaxsni ilmiy bilimlar, ko‘nikma va malakalar bilan qurollantirishdan iborat. Ta‘lim 
inson bilish faoliyatining bir turi sifatida bir necha ma‘noni bildiradi, ya‘ni ta‘lim oluvchilarda bilim, ko‘nikma va 
malakalar hosil qilish, ularda dunyoqarash, fikr va e‘tiqodlarni shakllantirish hamda ularning qobiliyatlarini o‘stirishdir. 
Ta‘lim orqali yosh avlodga insoniyat tajribasi orqali to‘plangan bilimlar beriladi, zaruriy ko‘nikma va malakalar 
hamda e‘tiqodlar shakllantiriladi. Ta‘lim o‘qituvchi va o‘quvchilarning birgalikdagi faoliyati bo‘lib, u ikki tomonlama 
xarakterga ega, ya‘ni unda ikki tomon o‘qituvchi va o‘quvchi faol ishtirok etadi. O‘qituvchi aniq maqsadni ko‘zlab,
reja va dastur asosida bilim, ko‘nikma va malakalarni singdiradi, o‘quvchi esa uni faol o‘zlashtirib oladi. Bildirish, 
bilish murakkab, qiyin, ziddiyatli jarayondir. Bu jarayonda inson psixikasiga tegishli sezgi, idrok tassavvur va tafakkur 
kabi jarayonlar faol ishtirok etadi va muhim rol o‘ynaydi. Ta‘lim berish, yoshlarga bilim berish, ularda ko‘nikma va 
malakalarni hosil qilish, ya‘ni haqiqatlarni ocha olishga qodir bo‘lgan jiddiy mantiqiy tafakkurni tarbiyalashdir. 
O‘qituvchi, o‘quvchi va talabalardagi fikrlash jarayonni to‘g‘ri yo‘lga solish uchun amaliyot har qanday bilishning 
negizidir, degan qoidani hisobga olish zarur. Ta‘limda o‘qituvchi bilim berish bilan cheklanmaydi, u o‘quvchilarning 
fikrlash faoliyatiga ham rahbarlik qiladi, o‘quvchilarda ishdagi mustaqillik, ijodkorlik qobiliyatlarini o‘stiradi va shu 
tariqa o‘rganilayotgan narsaning ongli ravishda o‘zlashtirib olishga erishiladi, materialni idrok qilishlari va tushunib 
olishlari bilan birga, uni puxta esda saqlab qolishlari to‘g‘risida ham g‘amxo‘rlik qiladi.