Psixika və şüur.
Psixika anlayışı şüur anlayışına nisbətən daha geniş anlayışdır. Ona görə ki, psixika anlayışı özündə psixikanın aşağı həddlərini, yəni şüursuzluğu, şüuraltını, həm də şüuru birləşdirir.
Şüura bizə məlum olan, bizim bildiklərimiz aid edilir. Insanın bilikləri, bacarqları vərdişləri onun şüurunda mövcuddur.
Şüurun strukturu və əsas psixolji xassəsi.
Şüurun strukturuna bütün idrak prosesləri daxil edilir. Məs.duyğular,qavrayış və.s. İnsan idrak prosesinin köməyi ilə gerçəkliyi əks etdirir. Şüur psixi indikasın ən ali formasıdır. Hər hansı bir idrak prosesinin funksiyasının pozulması, bütövlükdə şüurun funksiyasının pozulmasına gətirib çıxarır.
Şüurun aşağıdakı əsas psixoloji xarakterlərə ayrılır.
1. Şüurun köməyi ilə insan ətraf aləmdən bilik ehtiyatı alır və bu bilikləri öz təcrübəsinə çevirir.
2. Şüurun köməyi ilə insan özünü məqsədyönlü fəaliyyətini tənzimləyir.
3. Şüurun köməyi ilə insan öz “mən”ni digər mənlərdən ayırır və dərk edir.
4. Şüurun köməyi ilə insan başqa insanlarla qarşılıqlı münasibətlərə girir.
Özünüqiymətləndirmə və mənlik şüurunun formalaşmasında onun rolu
Özünüqiymətləndirmə-dedikdə insanın öz potensial imkanlarını dərk edərək qiymətləndirilməsi başa düşülür. İnsanın özü haqqında təsəvvürlərinin formalaşması onun Özünüqiymətləndirməsi ilə bağlıdır. Özünüqiymətləndirmənin 3 səviyyəsi ayrılır.
Yüksək özünüqiymətləndirmə - olduğundan yüksək qiymətləndirmə.
Yəni belə insanlar özündən yuxarı qiymət verdiyi üçün belə olurlar.
Özünü düzgün qiymətləndirmə yaxud adekvat qiymətləndirmə- insanın özünün-özünə verdiyi qiymətlə ətrafdakıların ona verdiyi qiymət üst-üstə düşür.
Aşağı özünüqiymətləndirmə-belələri passiv olur özünə inam aşağı səviyyədə olur.
Özünüqiymətləndirmə və iddia səviyyəsi.
XIX əsrin sonunda yəni 1890-cı ildə məşhur Amerika psixoloqu Uilyam Ceyms şəxsiyyətin özünüqiymətləndirməsi ilə iddia səviyyəsi qarşılıqlı əlaqəni göstərmişdir. O bu əlaqəni aşağıdakı düstur vasitəsi ilə ifadə edirdi.
Dostları ilə paylaş: |
