Upanishadlar’in hint kutsal metinleri arasindaki yeri ve önemi
Yüklə 1,03 Mb. Pdf görüntüsü
|
38 suretiyle kuşaktan kuşağa nakledilmiştir. Smriti grubuna dâhil edilen ünlü Hint destanlarının da aynı şekilde teşekkül ettiğine inanılır. Yani bu tür kutsal kabul edilen metinlerin de ezberlenerek, o dönemin bir takım halk şairleri ve ozanları tarafından topluluklar önünde okunması sonucunda oluştuğu ve bu yolla zaman içerisinde naklinin gerçekleştiği ifade edilir. 82 Hindular, çeşitli kutsal metinlerin doğaüstü varlıklarla veya Tanrı ile ilgisi olduğuna ve Tanrı’dan kaynaklandığına inanır. Bu hakikatleri tanrıdan vahiy yolu ile alan kimseler Rishi adı verilen din bilginleridir. Bu tür aziz veya bilge kişiler herhangi bir insanüstü güç tarafından seçilmiş değildir. Hakikati keşfeden fertler, İlahi varlık ile insan arasında aracılık vazifesi gören imtiyaz sahibi kişiler olarak anlaşılmamalıdır. Bu hal “kazanılan” bir olgudur. Yani pek çok doğum-ölüm döngüsünden geçen, oldukça yaşlı ve deneyimli, çok daha üst seviyede olan az sayıda ruhun, Tanrı ile çeşitli şekillerde iletişime geçerek, vahyi/gizli bilgileri/Tanrısal hakikatleri alabileceği öne sürülür. 83 Konumuzla ilgili temel kaynaklardan hareketle bu durumu biraz daha açacak olursak, Hint kutsal kitap anlayışı ve geleneğine göre özellikle şruti grubunda yer alan metinler, insanlar tarafından ortaya konulan bir ürün olmayıp, ebedidirler. Bunlara alelade bir seziyle, çıkarımla veya güçlü muhakemeyle ulaşılmamıştır. Bu kutsal ifadeler, bilge kişilerin (rishi) yaşadıkları tecrübeler esnasında sezinledikleri bilgilerin sunumudur. Ancak burada dikkat edilmesi gereken ince bir nokta vardır. O da, ilhama mazhar olmuş bilge (rishi) kişilerin, bu bilgileri kendilerinin keşfetmediği bilakis kutsal bilgilerin kendilerine nakledildiği inancıdır. Bu yönüyle bilge kimselerin yaşadıkları ve yansıttıkları deneyimlerin, tanrının vahyinden başka bir şey 82 Kemal Çağdaş, Eski Hint Çağ Kültür Tarihine Giriş, AÜDTCFD Yay., Ankara-1974 , s. 12-13. 83 John Dowson, A Classical Dictionary of Hindu Mythology and Religion, s. 278; P.T.Raju, Asya Dinleri, İnkilâp Yay., İstanbul-2002, s. 24. 39 olmadığı kabul edilir. 84 Hinduizmde kutsal metinlerin kendisine aktarıldığına inanılan bilge kişilere (Rishi) ve onların bıraktığı mirası gelecek kuşaklara aktarmakla yükümlü olan ve bir nevi bilge kişilerin vazifesini yüklenen öğreticilere ayrı bir değer verilir. Bu yönüyle iyi bir öğretmenin icra ettiği iki önemli fonksiyondan söz edilir. Bunlardan biri, öğretmenin kutsal kitap açıklayıcısı olmasıdır. Diğeri ise en az bunun kadar önemli olan, öğretmenin beyanları ile eylemlerinin tutarlı olmasıdır. Kutsal kitap öğreticisinin yaşantısı, gündelik hayatı, sözleri ve hatta sessizliğiyle bile örnek teşkil etmelidir. Bununla birlikte bu kişi her haliyle bir şeyler öğretme arzusu içerisinde bulunmalıdır. Bilgileri öğrenmeye talip olan öğrenci de sadece hizmet vermek amacıyla hocasının yanında olmalıdır. Böylece o, derin saygı ve tevazu içerisinde öğretmenine itaat etmek suretiyle ruhunun olgunlaşmasını hızlandırır. Çünkü anlayışa göre kutsal kitap çalışmalarının amacı, sadece zihni bilgilendirmek değil, bunun yanı sıra asıl hedefi olan ruhu arındırmak ve zenginleştirmektir. Bu nedenle öğrenci ve öğretici bu düşünceler içerisinde vazifelerini hakkıyla ifa etmelidirler. 85 Hindu inanışa göre kutsal metinler herkes tarafından öğretilemez ve her insana da açık bir biçimde aktarılamaz. Bu tür metinlerin güvenilirliği ve yeterliliği tam olarak denenmemiş kimselerden gizli tutulmasını gerektirir. Özellikle anlaşılması güç olan ve derin felsefi öğretiler içeren Upanishadlar’ın ancak nefsanî duygularını aşarak bir takım vasıfları haiz olan kişilere nakledilmesi gerektiği bizzat bu metinlerde işlenir. Vedalar’ın sonundaki (Vedanta) en yüce giz olan Upanishad’ın sükûna ermemiş kimselere, bir oğul veya bir öğrencisi olmayanlara verilmemesi ve 84 Kurt Friedrichs, The Encyclopedia of Eastern Philosophy and Riligion, s. 291; Radhakrishnan, The Prenciple Upanishads, Georges Allen & Unvin Ltd. London-1953, s.22. 85 Swami Prabhavananda and Prederick Manchester, The Wisdom of the Hindu Mystich The Upanishds, USA-1975, 11. 40 öğretilmemesi gerektiği belirtilir. 86 Hinduizmin kendine münhasır dini, ahlaki ve felsefi kaidelerinin kaynağı kutsal metinleridir. Sözü edilen dine mensup kişilerin kutsal kabul ettikleri pek çok dini kitap bulunmaktadır. Bu yönüyle Hinduizm, oldukça geniş bir kutsal kitap literatürüne sahip ender dinlerden biridir. Hindu kutsal metin anlayışında, bu tür kutsal metinlerin teşekkülü, aktarımı, öğrenimi ve öğretimi kadar tasnifi de önemlidir. Konuyla ilgili temel kaynaklar incelendiğinde Hindu kutsal kitap anlayışının temel olarak Şruti ve Smriti olmak üzere iki başlık altında değerlendirildiği görülür. Bu kategorilerden ilkine dâhil olan metinlerin vahiy yoluyla bilge kişilere aktarıldığına inanılır. Bunların başında ilk Hindu kutsal metinlerini oluşturan Vedalar gelir. Vedalar denilince “rig, sama, yajur ve atharva” olmak üzere dört veda anlaşılır. Bunlardan sonra Brahmanalar, Aranyakalar ve Upanishadlar Hindu kutsal metin anlayışında şruti grubunu oluşturan diğer dini metinlerdir. Bu son üçünün bir nevi Vedalar’ın tefsiri mahiyetinde oldukları kabul edilir. “Vedik Literatür” deyimi, daha geniş anlamda yukarıda adı geçen bağımsız ve münferit kitapların hepsini birden kapsar. 87 Bu eserler Hindular için son derece kutsaldır. İçerisinde çeşitli ilahi güçlere sunulan dualar, şarkılar ve değişik deyişler bulunur. Gerçekte bu adakları sunan rahiplerin bir kısmı bilinirken pek çoğu da bilinmemektedir. Bu eserler, rahiplerin ve bilge kişilerin söylediği çeşitli dualardan müteşekkil bir külliyat mahiyetindedir. Bununla birlikte söz konusu dinin inanırlarının kutsal kitap mefhumundan anladıkları ve bunlara yükledikleri manalar değişiklik göstermektedir. Hindular, yukarıda ifade edildiği üzere şruti metinlerindeki deyişleri rahiplerin/rishilerin vahiy yoluyla aldıklarına inanırlar. Bu şekilde vahiy ile metin arasında doğrudan bir ilişki 86 Şvetaşvatara Upanishad, VI.22. 87 Klaus Klostermaier, A Survey of Hinduism, State University of New York Press, Albany-1989, s. 67. Yüklə 1,03 Mb. Dostları ilə paylaş:
|