Upanishadlar’in hint kutsal metinleri arasindaki yeri ve önemi
Yüklə 1,03 Mb. Pdf görüntüsü
|
29 çözülemediğinden toplumsal yapısı ve dinsel inançları konusunda kesin bir yargıya varma imkânı yoktur. Yine de bu konularda belli fikirleri verecek ipuçlarına rastlanmaktadır. Tanrılarını ve tanrıçalarını gösteren yontularda ve kabartmalarda sonraki dönemlerde kullanılan simgesel biçimlere benzeyen unsurlar bulunmaktadır. Bu doğrultuda kutsal metinlerde yerini alan Ana Tanrıçanın simgelediği bereket dininin, Tanrıça Kali’nin, dans eden Tanrı Şiva’nın, ağaca ve kamışa tapınmanın izleri bu uygarlıkta görülmektedir. Böyle benzerliklerden yola çıkılarak Hindu dininin pek çok öğesinin bu uygarlıktan gelmiş olabileceği ileri sürülmektedir. 66 Bu anlamda Veda öncesi bu halkların sahip olduğu pek çok kültür ve dini öğenin Vedalar’a yansıdığı ve bu dini metinleri beslediği kabul edilen bir gerçektir. Ayrıca onlara ait söz konusu inançların gerek Vedalar gerekse başka kanallarla bugünkü Hinduizme geçtiği anlaşılmaktadır. Vedalar’da bu yerli halkın şeklî özellikleri, yaşantı biçimleri, sosyal ve ekonomik durumları vs. ile alakalı pek çok bilgi bulunmaktadır. Ancak yerli halkın özelliklerini belirten bu bilgiler konumuzun sınırları dışındadır. Yukarıda da ifade edildiği gibi Vedalar’ı etkileyen kültürlerden hangisinin kime ait olduğunu kesin sınırlarla ayırmak mümkün değildir. Burada, yapılan kazılar sonucu, Vedalar öncesi yerli halkta görülen bazı kültürlerin Vedalar’a nasıl yansıdığına ve bu metinleri ne şekilde etkilediğine temas etmek gerekmektedir. Esasında çok tanrılı bir dine sahip olan Veda öncesi kültürlerde en bariz dini olaylardan birinin yaygın biçimde kabul gören fallus kültü ile dişi bir güce tapınma işlemi olduğu belirtilir. Söz konusu şehirlerde yapılan kazılarda çok sayıda ve oldukça iri boyutlarda erkek cinsiyet uzvu tasviri ele geçirilmiş olması böyle bir tezi desteklemektedir. Bu külte Vedalar’da da temas edilir. Bu metinlerde yerlilere 66 Geni bilgi için bkz., İlhan Güngören, Buda ve Öğretisi, Yol Yay., İstanbul-1994, s.18. 30 “fallusu ilah edinenler” adı verilmiştir. Fallus kültünün bereket kültü ile ilişkisi olduğu öne sürülür. Bugün Hindistan’da bulunan “Linga taşıyıcılar” mezhebinin hala erkek cinsiyet uzvuna taptıkları kaynaklarda dile getirilir. 67 Bu durum söz konusu etkinin ve sentezin günümüze kadar ne şekilde yansıdığının göstergesi durumundadır. İlah Vişnu’nun genellikle Hindistan’ın Arilerden evvelki kültürüne ait bir unsur olduğu kabul edilir. Bu durum Vedalar öncesi yerli halklardan olan Dravid kültürünün Vedalar’ın teşekkülündeki payını açıkça göstermektedir. Yine Rig Veda’da ve diğer Hint edebiyatında İndra ile diğer ilahların daima bir boğa ile mukayese edilmesinin Arilere mahsus bir ürün olmadığı ifade edilir. Boğa kültünün Ariler’den evvelki Hindistan kültürüne ait olması böyle bir kanaati uyandırmıştır. Verilen tüm bu bilgiler neticesinde Hintlilerin, Arilerin ve Hindu Avrupalıların en eski edebi abidesi olan Vedalar’ın tam manası ile saf bir eser olmadığı anlaşılmaktadır. 68 Kaynaklara bakıldığında Vedalar’ı besleyen ve bu metinlerin oluşumuna etki eden yerli halka ait bir diğer öğenin de Tanrıça Şiva kültü olduğu görülür. Tanrıça Şiva’nın adının Dravid menşeli olduğu ileri sürülür. Dravidlerle akraba olan bugünkü Tamillerin dilinde Sivan’ın “kırmızı” anlamına geldiği belirtilir. Bu durum Arilerce “mavi boğazlı kırmızı kişi”( nila lohita) olarak bilinen Şiva’nın daha evvelinde yaşayan Dravidlerce kullanılmış olduğuna delil olarak gösterilir. Hakeza Şiva’nın lakaplarından biri olan “sambha”nın Tamilçe’de “sembu” şeklinde telaffuz edilmesi ve “bakır” yani kırmızı metal anlamını taşıması 69 , Şiva kültünün Vedalar’ı besleyen Hint kültürel unsurlarından biri olduğunu teyit etmektedir. Vedalar’dan 67 Geniş bilgi için bkz., Demirci, s. 32. 68 Bkz., Walter Ruben, Eski Hint Tarihi, İdeal Matbaa, Ankara-1944, s. 17. 69 R.C. Majumdur, Th History and Culture of the Indian People, London-1951, C.II, s. 162. 31 önceki halklara ait önemli dini törenlerden birisi olan tanrıça Şiva kültü, yerli halktan Vedalar’a ve dolayısıyla Hinduizme geçmiştir. Şiva ile ilişkili olarak bugünkü Hindistan’da ana tanrıça ve ona kurban sunuluşu ile ilgili olarak pek çok veri elde edildiği kaynaklarda zikredilir. Bunlarla ilgili bazı örneklerin yerli topluluklardan Dravid menşeli Khondolar arasında görüldüğü belirtilir. Bu toplulukta “meriah” olarak bilinen insan kurban etme geleneği 1835’de çıkartılan bir yasayla yasaklanmış olsa da, günümüzde gizli olarak varlığını sürdürdüğü ifade edilir. Kaynaklara göre, “Meriah” ürünlerin iyi olması, bela ve musibetlerin giderilmesi amacı ile tanrıçaya sunulur. “Meriah” ya satın alınır ya da çocukluktan itibaren kurban edilmek üzere yetiştirilir. Kurban sunma töreninden yaklaşık iki hafta önce adanacak kurban adayının saçları kazınır. Kurban edileceği sırada çeşitli yağlarla yağlanarak etrafında dönülür ve aday kurban edilir. 70 Günümüzde de uygulanan bu geleneğin kaynağına ait ilk belgelere İndus vadisindeki Harappa antik şehrinde yapılan kazılar sonucu keşfedilen mühürlerde rastlanılmıştır. Verilen bilgilere göre burada bulunan bir taş mühür üzerinde bir erkeğin bir kadını kurban edişi görülmektedir. Bu örnek yaklaşık M.Ö. 2000 yıllarına ait olup, İndus medeniyeti ile bağlantılıdır. Bu mühürlerin Yoga yapar şekilde gösterilen bir insan tasvirine ait olduğu vurgulanılarak Mühürlerde işlenen bu ikinci konunun da o döneme ait önemli işaretler sunduğu belirtilir. Şiva’nın yoga tanrısı olarak bilindiğinden hareketle, yukarıda belirtilen figürlerin Hinduizmdeki tanrıça Şiva’nın ilk örnekleri olduğu ileri sürülür. 71 Yine Vedalar’da görülen ölü gömme ile ilgili adetlere benzer inançların Veda öncesi yerli halklarda bulunduğu belirtilir. Sözü geçen kabilelerin ölü gömme 70 J. Campbell, Oriental Mythology, London-1982, s.161; ayrıca geniş bilgi için bkz., Demirci, s. 33 71 Geniş bilgi için bkz., Campbell, Oriental Mythology, s.169; Demirci, s. 33-34. Yüklə 1,03 Mb. Dostları ilə paylaş:
|