Upanishadlar’in hint kutsal metinleri arasindaki yeri ve önemi
Yüklə 1,03 Mb. Pdf görüntüsü
|
17 Tapınılacak biçim olarak Brahman, Rudra ve Vishnu’dur. Ağız biçimi olarak Garhapatya, Dakshiagni ve Ahavaniya kurbanlarıdır. Anlama biçimi olarak Rig Veda, Yacur Veda ve Sama Veda’dır. Dünya biçimi olarak yeryüzü (Bhur), hava (Bhuvas) ve gökyüzüdür (Svar). Zaman biçimi olarak geçmiş, şimdi ve gelecektir. Isı biçimi olarak soluk, ateş ve güneştir. Şişme biçimi olarak besin, su ve aydır. Akıl biçimi olarak mantık, düşünme ve bencilliktir. Soluk biçimi olarak Prana, Apana ve Vyana soluklarıdır. “Om” deyince tüm bunlar kapsanır, hepsi onurlandırılır ve hepsine dua edilir. 41 Hint kutsal metinlerinde bir takım sorular ele alınmış ve bu sorulara cevaplar verilmiştir. Evrenin içinde ve uçsuz bucaksız uzayın, dönen yıldızların ötesinde sonsuz bir varlığın olup olmadığı, fikirlerimizin daimi hareketinin ve yaşamımızdaki kalp atışlarımızın arka planında ebedi, ezeli olan bir varlığın bulunup bulunmadığı sorularına Upanishadlar olumlu cevap verir. Çünkü söz konusu metinlere göre böyle bir varlık olmamış olsaydı insan denen varlığın asla olamayacağı ve bu durumda son nefesine kadar sürekli olarak toz halinde yaşamak durumunda kalacağı belirtilmektedir. Upanishadlar’ın böyle bir yüce varlığı kabul edişleri; kâinatın ve insanların mahiyetlerinin, özlerinin hakiki/mutlak olduğu sonucunu ortaya koyar. Om hecesine yüklenen başka bir anlam da tam bu noktada kendini göstermektedir. Çünkü böyle aşkın bir varlığın kabul ediliş durumu Upanisadlar’da kutsal olan “om” kelimesi ile ifade edilir. Burada görüldüğü gibi om kutsal kelimesinin taşıdığı anlamlarından birisinin de “evet” olduğu kabul edilir. 42 Vedik dönemde “evet” anlamında kullanılan “om” sözcüğünün Brihadaranyaka Upanishad’da aynı manada kullanıldığı 41 Maitri Upanishad, VI, 5. 42 Juan Mascaro, The Upanishads, s. 24. 18 görülmektedir. 43 Upanishadlar’da Om kutsal hecesinin üç hecesi (AUM) ile birlikte düşünülmesi gerektiği vurgulanır. Bir kimse sadece bir hece üzerinde derin düşünürse, bunun yol göstericiliğinde hemen bu dünyaya geri geleceği belirtilir. İlahilerin (Rigler) bu kişiyi insanların dünyasına taşıyacağı, orada çilecilik, saflaşma ve bağlılıkla büyüklüğü tecrübe edeceği ifade edilir. Bir kimse sadece iki hece üzerinde derin düşünürse, Yacur formüllerinin onu orta boşluğa, Ay dünyasına taşıyacağı, Ay dünyasında büyüklüğü tattıktan sonra ise bu dünyaya geri döneceği belirtilir. Bütün bu dünyanın Om hecesinden ibaret olduğunu savunan Mundakya Upanishad’da, Om kutsal hecesinin A-U-M den oluşan üç parçasından ve dördüncü hali olan bir bütün olarak taşıdığı anlamından söz edilmektedir. Bu Om hecesinin dört hali benliğin dört halkası ile bağlantı kurularak ele alınmaktadır. Hecenin ilk parçası olan “A” uyanma durumunda olur. A hecesi, benliğin ilk halkası olan ‘Vaishvanara’ ile özdeştir ki bunun alanı uyanık ruh durumudur. A hecesi, her şeyi saran ve bir başlangıcı olandır. Bunu bilen kişi her isteğine kavuşur ve ilk olur. Rüyalı uyku durumunda Om hecesinin ikinci parçası U’dur; o yüksek ve arada olandır. Hecenin ikinci parçası olan “U” sesi de benliğin ikinci halkasını teşkil eden ‘Taiyasa’ (ışık saçan) ile eşleştirilir ki bunun ülkesi düş durumudur. Bunu bilen kişi bilimin ırmağından içmek suretiyle bilgisini yükseltir ve dengeli olur. Bu kimsenin ailesinden kendisine Brahman’ın yabancı olduğu birisi dünyaya gelmez. Sözü edilen kutsal hecenin üçüncü parçası olan “M”, ise benliğin üçüncü halkası olan ‘Prajna’ (bilen) ile özdeşleştirilmiştir ki bunun yeri de derin uykudur. Bu son parça 43 Brihidaranyaka Upanishad, V, II-1. 19 diğerlerinin sınırı ve sonudur. Bunu bilen kişi bilgisiyle her şeyi ölçer ve her şeyi içine alır. Bu üç parçanın bilgisi ayrı ayrı verildikten sonra Om hecesinin parçalanmadan görünümünün, hecenin dördüncü halini meydana getirdiği ifade edilmektedir. Nasıl Benliğin dördüncü durumu olan ‘Turiya’ (dördüncü) görülemiyorsa benzer şekilde Om hecesinin bütüncül olan bu dördüncü durumunun da görülemez, dile getirilemez, dokunulamaz ve tarif edilemez bir hal olduğu vurgulanmaktadır. Upanishad anlayışına göre, bu kutsal Om hecesinin bir bütün şeklinde tüm heceleri ile birlikte düşünülmesi gerekmektedir. Om hecesine bir bütün olarak yaklaşılır, üzerinde derinlemesine düşünceye dalınırsa, bu dünyadan kurtulup sonsuzluğa ve ölümsüzlüğe kavuşulabilir. Aksi takdirde tek tek veya parçalayarak ele alıp değerlendirilirse kısmen mutluluğa ulaşma olsa da asıl ebedi huzur elde edilemeyecektir. Gidip gelmeler olsa da nihayetinde bu dünyaya tekrar dönülecektir. Upanishad metinlerinin temel düşüncelerinden olan kişinin ölüm-doğum çemberinden (samsara) nihai olarak kurtulması (moksha) ve nefsinin Atman’la bir olması, bütüncül bir yaklaşımla Om hecesi üzerinde derin bir tefekküre dalmasıyla mümkün hale gelmektedir. e) Rishi Genel anlamda bu terim, ermiş, aziz ve ilhama mazhar şairleri belirtmek için kullanılır. Özel anlamda ise “yedi büyük Rishi” olarak bilinen kahin/ermişler için kullanılır. Veda ilahilerinin bunlar tarafından açığa çıkartıldığı ifade edilir. 44 Bunlar, Veda ilahilerinin (sruti) oluşumunu ifşa eden besteciler olarak farz edilir. Rishiler, 44 Kurt Friedrichs, The Encyclopedia of Eastern Philosophy and Riligion, Shambhala, Baston-1994, s. 291. Yüklə 1,03 Mb. Dostları ilə paylaş:
|