Upanishadlar’in hint kutsal metinleri arasindaki yeri ve önemi
Yüklə 1,03 Mb. Pdf görüntüsü
|
23 Rishi’den bahsedilir. Aralarında en önemlisinin “Kasyapa” olduğu ifade edilir. Burada önemli kabul edilen bazı Rishi’lerin isimleri şöyledir: Atri, Camadagni, Gautama, Kaşyapa, Vasishtha, Vişvamitra, Cyavana, Vyâsa, Valmiki 54 B) Veda Kültürünün Temelleri Hint kutsal metinlerini özellikle de Vedalar’ı besleyen Hint kültürel dokularının neler olduğuna geçmeden önce Hint kültürünün temel özelliklerini belirtmekte fayda görüyoruz. Bu özellikler bilindiği takdirde eski kültür, inanç ve geleneklerin ne şekilde Vedalar’a yansıdığının daha rahat anlaşılacağı kanaatindeyiz. Bu anlamda Veda öncesi kültürün kutsal metinlerde yerini almasında, Hint kültürünün bazı temel özelliklerinin büyük rol oynadığı düşüncesindeyiz. Asırlar boyunca harmanlanarak oluşan Hint kültürünün çok zengin ve karmaşık bir yapıya sahip olduğu genel kabul gören bir husustur. Kaynaklarda bu kadar geniş ve uzun tarihe sahip bir ülkede farklılıkların bulunmasının kaçınılmaz bir durum olduğuna işaret edilir. Böyle bir yapıya sahip çoğu medeniyet kültürel değerlerini uzun süre koruyamazken Hindistan’ın maziyle irtibatını koparmadığı dikkat çeker. Eski kültürün değişerek büyümesine rağmen temelindeki öze ve birliğe zarar gelmediği ifade edilir. 55 Hindistan’da yaşayanların kendilerine has bir hayat görüşüne sahip oldukları bir gerçektir. Ancak bu kültürün esas unsurlarının ne olduğunu tespit etmek kolay değildir. Konumuzla ilgili temel kaynaklar incelendiğinde Hint kültürünün temel özellikleri ile ilgili belli başlıkların ön plana çıktığı görülür. Bunlardan biri söz konusu kültürün Cihanşümul bir dünya görüşüne sahip olmasıdır. Hint kültürünün bu özelliğinden dolayı, Hintlilerin cihanşümul 54 Bu kişiler hakkında bilgi için bkz., Korhan Kaya, Sanskritçe Sözlük, İmge Kitapevi Yay., Ankara- 2006, s.50,65,87,104,201,209 ve 210. 55 K.M. Panikkar, A Survey of Indian History, G. Pathare At The Popular Press (Bom.) Private Ltd., Bombay-1957, s. 2; Humayün Kebir, Hint Kültürünün Esası, Doğan Kardeşler Yay., İstanbul-1956, s. 6. 24 manada muteber saydıkları hakikatlere bağlandıkları belirtilir. Yine bu doğrultuda başka medeniyetlerde kıymetli buldukları şeylere ilgi duydukları ve onları benimseme yoluna gittikleri ifade edilir. 56 Nitekim Hinduizmin ilk kutsal metinleri olan Vedalar’da farklı kültürlerin etkisinin göze çarpması, değişik inanç ve geleneklerin bu metinlerde yoğrulmuş halde bulunması, Hint kültürünün bu özelliğinin kutsal metinlere yansıdığını açıkça göstermektedir. İnsana büyük bir değer vermesi, Hint kültürünün başka bir temel özelliği olarak ön plana çıkmaktadır. Bu anlamda söz konusu kültürün önemli bir cephesini ferdin değeri hususundaki sarsılmaz inancı oluşturmaktadır. Zira ferdin haklarını temsil eden ‘dharma’ Devletin üstünde bir konumda değerlendirilir. Ferdin iyiliği Dharma’nın en yüksek hedefidir. Hint kültürünün ferdiyetçiliği kurtuluş inancıyla bağdaştırılarak açıklanır. Buna göre her bir fert, ruhundaki kemale erebilme kabiliyetinin farkına varmalı, kendini idrak etme yolu ile nihai gayeye ulaşmalıdır. Moksha olarak telakki edilen bu düşünce, söz konusu kültürün her bir bireye verdiği yüce değeri açıkça göstermektedir. 57 Zira gerek Vedalar’da gerekse sonraki kutsal metinlerde temel düşünce ruhun kurtuluşu ile ilgili meselelerdir. Özellikle Upanishad metinlerinde bu konu derinlemesine ele alınır. Ferdin kendi özünü nasıl kavrayabileceği ve bunun sonucunda mutlak varlıkla nasıl birleşip nihai hedefe ulaşabileceği gibi konular bu metinlerin ana çerçevesini oluşturmaktadır. Bu yüzden Hint kültürünün temel özellikleri arasında sayılan ferdiyetçilik, kutsal kitap anlayışını önemli ölçüde etkilemiş ve pek çok kutsal metin bu kültürel yapıdan beslenerek şekillenmiştir. 56 K.M. Panikkar, Hint Kültürünün Esası, Doğan Kardeşler Yay., İstanbul-1956, s. 3. 57 Panikkar, age, s. 4. 25 Belirgin bir vasfı olan engin hoşgörü anlayışı, Hint kültürünün diğer bir önemli özelliği olarak zikredilir. Geniş müsamaha da diyebileceğimiz bu özelliğinden ötürü Hinduizm, başka inançlara mensup kişilerin de kendilerince haklı olabileceğini kabul eder. Bundan dolayı söz konusu dinin, sadece kendi kutsal değerlerini doğru ve kesin kabul eden diğer dinlerden ayrıldığı ifade edilir. 58 Bu bağlamda Hindistan’ın birbirine zıt olan şeyleri telif etme gücü, muhtelif milletlerin getirdiği farklı unsurları tek bir tertip içinde birleştirme kabiliyetinin, yukarıda sözü edilen geniş müsamaha ruhundan çıktığı ileri sürülür. Bu durum Hinduların kutsal metinleri olan Vedalar’da bariz bir biçimde görülür. Çünkü bu metinlerde faklı milletlere ait kültürlerin izlerine rastlamak mümkündür. Vedalar’ı meydana getiren topluluk olarak kabul edilen Ariler’in; yerli halk olan Dravida’ların ve diğer Ariler- öncesi halkların tanrı ve tanrıçalarını, dini inanç ve kültürlerini bazı düzenlemelerle kabul ederek kutsal metinleri olan Vedalar’a yansıtmış oldukları dikket çekmektedir. 59 Kaynaklarda verilen bilgilere göre eski Hint kültürünün bu müsamahacı, terkipçi ve geniş görüşlü ruhu, Hint kültürüne asırlar boyunca esneklik kabiliyeti kazandırmıştır. Bu sayede Hint kültürü bütün halk kitlesine nüfuz edebilmiştir. Yine bu özelliği sayesinde Hint kültürü eski an’anelerin devamını kesme yolundaki teşebbüslere dayanabilmiştir. Hint toplumu asırlarca bu an’aneleri ve idealleri geliştirmiş, onları kendi hayatının bir parçası haline getirmiştir. 60 Hinduların gerek Sruti gerekse Smriti kategorisinden olsun kutsal kabul ettiği dini metinlerin, asırlar boyunca kulaktan kulağa bu an’anelerin aktarılması sonucunda teşekkül ettiği göz önünde bulundurulduğunda, Hint kültürünün söz konusu özelliğinin kutsal kitap 58 Panikkar, Panikkar, Hint Kültürünün Esası, s. 2. 59 Patrick Olivelle, Upanishads, Oxford University Press, New York-1996, s. 7. 60 K.M. Panikkar, A Survey of Indian History, s. 10. Yüklə 1,03 Mb. Dostları ilə paylaş:
|