Uygarlik tariHİ Server Tardlli
İşte, emperyalizmin temel sömürüsü, başka ülkelere dayatmış olduğu bu işbölümüdür
Yüklə 1,37 Mb.
|
İşte, emperyalizmin temel sömürüsü, başka ülkelere dayatmış olduğu bu işbölümüdür. Türkiye'de gelişmekte olan büyük sermaye sınıfı -te kelci dünya kapitalizminin bir temsilcisi olarak- Türki ye'nin söz konusu işbölümüne uygun hareket etmesini sağlar. Demek oluyor ki, Türkiye'deki çağdaş kapitalist gelişmenin yürütücüsü ve temel gücü olan büyük serma yedarlar, emperyalizmin bir parçası ve buradaki uygula yıcılarıdırlar. Emperyalist sömürünün -yukarıda değinmiş olduğu muzdan- başka biçimleri de vardır. Bunların başında, yurtiçindeki yabancı sermayenin kâr aktarmaları gelir. Birçok hallerde bu kârlar çok büyük oranlara çıkarlar. Başka bir sömürü yolu, bağlı krediler vermektir. Bu yol la krediyi veren ülke, borçlu ülkeden, verdiğinden çok fazlasını geri alır. Son olarak, marka, lisans, ihtira beratı gibi sınai ve ticari haklarının fahiş fiyatlarla satılması da bir sömürü yoludur. Bu biçimlerde yapılan sömürü, daha açık-seçik olmak la beraber daha önemsizdir. Çünkü, bundan kurtulmak için, kapitalist ilişkiler sisteminin dışına çıkmak zorunlu- ğu yoktur. Kapitalist ilişkiler içinde kalkınarak da, buna karşı mücadele verilebilir. Ama emperyalizmin temel sö mürüsünden, yani onun bir ülkeye dayattığı işbölü- münden kurtulmak için, mutlaka bu sistemin dışına çıkmak zorunluğu vardır. Çünkü, bu yapılmadıkça, söz konusu işbölümünün boyunduruğundan kurtulmak olanaksızdır. Nasıl çıkılabilir bu sistemin dışına? İşte bu noktada, karşımıza, emperyalizmin silahlı zor ba gücü çıkmaktadır. Emperyalizm etki alanının daralma sını asla istemez. Bu tür kopma eğilimlerine şiddetle kar şı koyar ve daha olmazsa askerî müdahale bile yapar. II. Dünya Savaşı'ndan sonra, dünya tekelci kapitalizmi nin silahlı gücünü NATO ve onun içinde bir Birleşik Amerika temsil etmektedir. Açıktır ki, bu güç, yalnız ve sa dece dünya tekelci kapitalizminin çıkarları uğrunda kulla nılacaktır. Böylece, bu bağlaşığa girmiş bir ülkenin, silahlı güçlerini yalnız kendi hesabına kullanmaya kalkışması, NATO ve Amerikan bağlaşıklığının mantığına ve işleyiş düzenine aykırıdır. 1964'teki Johnson mektubu ve -Kıbrıs çıkartması dolayısıyla da- askerî yardımın kesilmesi, bu nun böyle olduğunu artık hiçbir kuşku bırakmamıştır. Açıktır ki, sömüren değil sömürülen bir ülke olarak, Türkiye'nin tekelci dünya kapitalizminin sömürü alanını savunmak gibi bir görevi, böyle bir görevi yerine getir mekte hiçbir çıkarı yoktur. Tersine zararı vardır. Bizim için yaşamsal olan, bir yandan ulusal savunmamızı gü vence altına almak; öte yandan, emperyalizmin sınırlama larından kurtulup -istediğimiz gibi- bir kalkınma olana ğına kavuşmaktır. Bu her iki amacı gerçekleştirmenin yo lu da, artık iyice ortaya çıkmıştır ki, ülkemizi -NATO, Amerikan üsleri ve Ortak Pazar da içine girmek üzere- bütün emperyalist ilişkilerden arındırmaktır. Ne var ki, egemen sınıflar böyle bir gerçeğin bilincinde değildirler. Aslında yararları da yoktur bunda. Emperya lizmle işbirliği içinde, Türkiye'yi doğasıyla ve insanıyla yağmalamak bir varlık nedenidir onlar için. "İstikrar programı" diye uyguladıkları da, bir aldatma cadır bugün. IMF'nin "İstikrar programı" yalnız bu dö nemde uygulanmıyor. 27 Mayıs'la birlikte uygulandı, 12 Mart'la birlikte uygulandı, 12 Eylülde birlikte uygulanı yor. Ama Türkiye de, her on yılda bir, birbirine benzer darboğazlara girmekten kurtulamıyor ne hikmetse! Üstünde özenle düşünülmesi gereken bir olgudur bu. Öyle sanılır ki, bugün kapitalist üretim koşulları içinde planlanan hedefler, yarının Türkiyesi'nde sosyal sınıfları daha da belirginleştirecek ve bunun bir sonucu olarak da, toplumun daha üst düzeyde devinmesini kolaylaştıra caktır. Ama, kapitalist ilişkiler geliştikçe, kapitalizmin ne menem bir şey olduğu daha iyi gözlenecek ve kapitalist mantık içinde kalkınmanın nasıl halk yığınlarının omuz larına yüklendiği, daha yalın bir biçimde görülecektir. Türkiye'de, bugün egemen sınıflar, kalkınmada "kapita list yolu" yeğlemişlerdir gerçi. Ancak unutmamak gerekir ki, çağımızda bir ülkeyi kalkındırmak, giderek kurtarmak için, Batı sermaye çevrelerinin zorladığı modelden başka modeller de var. Hele ekonomiyi düze çıkarmanın bedeli, mutlaka demokrasiden ve özgürlükten vazgeçmek ola maz. Ama, bunu ispatlayacak olanlar da, Türkiye'de bu günkü modelin uygulayıcıları değildir. İspat külfeti, hem emeğin hakkına hem de demokrasiye ve özgürlüğe sahip çıkmayı becerecek olanlardadır. İlerici, demokrat ve devrimci güçlerde kısacası.
OKUMA
YENİ SEVR: 24 OCAK KARARLARI Lord Curzon haklı çıkıyor. Lozan'da İsmet Paşa'ya "Ekono mik alanda bir süre sonra nasıl olsa bize geleceksiniz" derken, gerçekte Türkiye'nin siyasal tarihinin bu "gidiş-gelişin" bir öy küsü olacağını daha o zamandan vurguluyordu. Demirel hükümetinin aldığı son ekonomik kararlar işte Lord Curzon'un dile getirdiği "teslimiyet"in en çarpıcı örneğini oluş turmaktadır. Demirel hükümetinin aldığı kararlar, zamlar ve de valüasyon bir yana, asıl o kararlar Türkiye'nin Batı sistemiyle olan ilişkilerini tümüyle ve derinden etkileyecek, Türkiye'yi tümüyle dışa daha da yoğun bir biçimde bağlayacak boyutlardadır. Her şeyden önce, bu kararlarla devlet ekonomik alanda ye niden örgütlenmektedir. Kararların uygulanabilmesi için yeni "Kurullar" oluşturulmuştur. Örneğin "Para-Kredi Kurulu" Mer kez Bankası'm, eski deyimiyle "ilga etmekte", yani ortadan kal dırmakta ve Merkez Bankası'nm işlevlerini üstlenmektedir. "Ya bancı Sermaye ve Teşvik Uygulama Kurulu" Ticaret, Maliye, Sa nayi ve Teknoloji Bakanlıkları ile DPT'nin işlevlerini kendisinde toplamakta, bu bakanlık ve kuruluşların yetkileri kaldırılmakta dır. Ekonomiye yön veren bakanlıklar, kuruluşlar, adı ne olursa olsun, yetkisiz kılınmakta ve bu kurullar söz sahibi edilmekte dir. Hele "Koordinasyon Kurulu", neredeyse Bakanlar Kurulu yerine geçmektedir. Bunun Türkçesi "Bakanlar Kurulu ilga edil miş, yerine Koordinasyon Kurulu getirilmiştir" demekten fark sızdır. Devlet büyük ölçüde yeniden ve yeniden, Batı'nın ve yer li özel sermayenin istekleri doğrultusunda örgütlenmektedir. İşin kısa bir geçmişi vardır. Demirel hükümeti iktidara gel dikten kısa bir süre sonra Ankara'ya dört bankacı gelmiş ve De mire! ile birkaç bakanın katıldığı bir toplantı yapılmıştır. Aslın da, kararlar bu toplantının doğrultusundadır. Şimdi Demirel bu toplantı doğrultusunda döviz bulabileceğini ummakta, banker lerin kendisini "böyle karar alırsanız, para gelir" biçimindeki sözleriyle bağlamış görünmekledir. Ama, bunu yaparken de, hiçbir ilke tanımamaktadır. 1920 Temmuzu'nda arka arkaya alman yenilgilerden sonra Damat Ferit Paşa kabinesine Batı on gün zaman tanımıştır. "Ya bu kararlan alırsınız ya da koşulları daha ağırlaştırırız" demiş lerdir. Damat Ferit "daha ağır koşullarla karşılaşmamak için" Sevr'in altına imzayı basmıştır. Nedir Sevr'de imzalanan belge?.. Çeşitli maddelerinin özeti şudur: "Bilcümle Türk liman ve de miryollarının serbestçe kullanımı... Kapitülasyonların yeniden yürürlüğe girmesi... İngiliz, Fransız, İtalyan üyelerden oluşan mali komisyonun devletin gelirlerini artırmak amacıyla önlemler almaya yetkili kılınması... Memurların atanması ve uzaklaştırıl masıyla ilgili kararların hızlandırılması... Para işlemlerinin hız landırılması ve dışardan borç bulmakla ilgili olarak bu mali ko misyonun yetkilerle donatılması... Ülkenin ekonomisinin iktisadi ve sınai rekabete açılması... Yüzde sekizden daha yüksek gümrük vergisi alınmaması ve gümrük vergilerinin indirilmesi..." Sevr Antlaşması siyasal alanda Lozan Antlaşmasıyla son bulmuştur. Ekonomik alanda Türkiye çeşitli tarihlerde, çeşitli iktidarlar yoluyla Sevr'in son bulmasına çalışmış, ne var ki, bu nu zaman zaman gerçekleştirebilmiştir. Bugün vardığı noktada ise, Lord Curzon'un haklılığı daha ağırlık taşımaktadır. İçerde ve dışardaki sermaye kendisine en uygun ortamı işte bu ka rarlarla bulmuş durumdadır. Ekonomideki tekelleşme, devle tin yeniden örgütlenmesinde de kendisini göstermektedir. Te kelleşmenin uygulanması, bu konuda bir aksaklık çıkmaması için devletin "Kurullar" aracılığıyla yeniden örgütlenmesi gün deme getirilmiştir. Sermayenin iktidarı budur işte. 141-142'ye aykırı durum budur işte. "Bir sosyal sınıfın bir başka sosyal sı nıf üzerine tahakkümü" budur işte. Sevr'e dönüş budur işte. Siyasal örgütlenmenin en gerekli olduğu bir dönemde, de mokratik kitle örgütlenmesinin en zorunlu olduğu bir dönem de, Türkiye bundan yoksun bulunmaktadır. Kararlardan daha acı olan da budur. (Yalçın Doğan, "Sevr'e Dönüş", Cumhuriyet, 4 Şubat 1980)
BÖLÜM II TÜRKİYE'DE SOSYAL SINIFLAR Türkiye'nin sosyal tablosuna baktığımızda, her şeyden önce, sınıflı bir toplum olduğunu görürüz onun. Ne var ki, "geri kalmış", fakat "kapitalistleşme süreci" içine gir miş bir toplumun sınıflarıdır bunlar. Böylece "kapitalist" ilişkilerin ortaya çıkardığı sınıf ve tabakaların yanı sıra; geri kalmışlığın sonucu olarak, "kapitalizm öncesi" sınıf ve tabakalar da sosyal tabloda yer alır. Her bakımdan, gerçek anlamıyla kapitalist bir toplumun sınıflar tablo sundan farklı bir tablodur bu. Ve her sınıflı toplum gibi, Türk toplumu da "sınıf çatış malarına sahnedir. Burjuvazi ve kapitalizm öncesi sınıf lardan oluşan "egemen güçler'fle -başta işçi sınıfı olmak üzere- "emekçi sınıflar" arasında geçen bir kavgadır bu. Aşağıda, Türkiye'de bugün var olan sosyal sınıfları -bur juvazi, işçi sınıfı ve köylülük olmak üzere- "üçlü" bir ayrı ma uyarak inceleyeceğiz. Doğallıkla bu incelemeyi yapar ken, "emperyalizmin yerli egemen güçler"le olan ilişkisini de gözden uzak tutmayacağız. Çünkü Türkiye'de bugün emperyalizm eğer iktisadi, giderek askerî, siyasal ve ideolo jik baskısıyla varsa, bu baskıyı, ancak yerli egemen güçlerle "ortak çıkarlar" güderek koyabilmiş ve koruyabilmiştir. BURJUVAZİ Türkiye'de bugün, egemen sınıf ve zümrelerin başında, "burjuvazi" gelmektedir. Onun içinde, giderek sosyal güç ler dengesinde en etkin olanı da "sanayi burjuvazisi "dir.
Klasik Osmanlı toplumu da sınıflı bir toplumdu: Bir yanda, "sultan, asker ve ulema üçlüsü"nden oluşan ve devleti temsil eden bir sınıf; öte yanda, toprakta çalışan ve "reaya" denen sınıf. Toprakların asıl sahibi devlettir. Re aya ise, o toprakları -bir çeşit kiracı sıfatı ile- kullanır. Toprağın mülkiyeti devletin olduğundan, reayanın yarat tığı artık-ürün de devlete aittir. Böylece devleti temsil eden sultan, asker ve ulema üçlüsü "egemen", reaya ise "tabi" sınıftır.
Gerçekten, daha önce de belirttiğimiz gibi, başta iç dina miğin yetersizliği yüzünden, klasik Osmanlı düzeninde ka pitalist bir gelişme olmadı. Osmanlı İmparatorluğu'nda ka pitalist gelişme, ancak 19. yüzyılda ortaya çıktı, o da emper yalizmin dünyaya egemen olmaya başladığı bir döneme rastladı. Bu gelişme, imparatorluğun özellikle İstanbul ve İzmir gibi liman şehirlerinde, çoğu Rum ve Ermenilerden oluşan bir burjuvaziyi de doğuruyordu; ama, o burjuvazi, aslında yabancı sermayeyle işbirliği yapan bir komprador burjuvazi idi. Başka bir deyişle "ulusal" değildi, olamazdı da... Çünkü kapitalizm Osmanlı İmparatorluğu'nda, ulus lararası mali sermayenin ülkeye soktuğu yabancı bir meta gibidir. Öyle olunca da, ortakları ulusal bir nitelik taşıya mazdı. Bizde, kapitalizm gibi burjuvazi de doğuşlarında ulusal bir nitelik taşımazlar. Bunun sonucu olarak, kapita lizmin devrimci bir yoldan gerçekleşmesi, ulusal burjuvazi nin, sermayenin ilkel biçimlerini ve kapitalizm öncesi ilişki lerini -kendi gelişmesini sağlamak üzere- yıkması ve üre tim güçlerini hızla geliştirmesi olanağı, daha imparatorluk zamanında -tarihsel olarak- kapanmış bulunuyordu. Daha sonraları devlet eliyle bir "ulusal burjuvazi" ya ratılmak istenecektir. Böyle bir denemeye, önce imparator luk zamanında İttihat ve Terakki iktidarı girişecek ve başa ramayacaktır. Cumhuriyet Türkiyesi'nin ilk hükümetleri nin programları da budur aslında. Ne var ki, 1930'lara de ğin süren dönemde, ulusal burjuvazi yaratma ve ulusal sa nayiyi bu yoldan geliştirme çabalan başarıya ulaşamaz: 1930'larda başlayan "devletçilik" politikası, sadece özel kesimin el atmadığı alanla kısıtlı kalmış ve gerçekte çıkar ları uluslararası mali sermaye ile birleşen bir kesimi -dev let eliyle- zengin etmekten öteye gidememiştir. Dışa bağımlı, bu yüzden de ulusal bir sanayi kurmaya hiçbir zaman aday olmayan büyük kentlerin ticaret burju vazisi, II. Dünya Savaşı sonrasında uluslararası tekelci sermayeyle yeni bir bütünleşmeye gitmek isteyecek ve feodal sınıf ve zümrelerle beraber -tefeci-tacir sermayesi gibi- sermayenin ilkel biçimleriyle çok daha önceden kur duğu bağlaşığa dayanarak, 1950'de iktidara gelecektir. Ve 1950'îerden başlayarak da, siyasal iktidarda burju vazinin ağırlıkta olduğu görülecektir hep...
1950-1960 arasında sanayileşmenin büyük düzeylere ulaştığı söylenemezse de, 1960'lardan sonra sanayi yatı rımlarına giden önemli birikimler bu dönemde oluşur. Bu dönemde, burjuvazinin en güçlü kanadı ticaret burjuva zisidir. İktidarın, yani Demokrat Parti'nin de en güçlü ka nadı odur. Ne var ki, 1960'lardan sonra, özellikle 1963 1970 yılları arasında, sanayileşmede, özellikle yapım sana yiinde önemli gelişmeler olur. Bu gelişmeler, ticaret burju vazisini sürekli bir gerileyiş içine sokarken, sanayi burju vazisini de egemen bir güç haline getirir. 1970'lerin başından başlayarak, sanayi burjuvazisinin siyasal iktidardaki etkisi geniş ölçüde artmış, AP'den 41'lerin tasfiyesiyle, siyasal iktidara büyük burjuvazi için de damgasını vuran kesim sanayi burjuvazisi olmaya başlamıştır. Bunu, birçok siyasal ve iktisadi göstergeden çıkarmak olasıdır: Kredilerin sanayi burjuvazisine doğru açık bir biçimde kayması, kotaların sanayi burjuvazisinin isteklerine göre düzenlenmesi, vb... Devalüasyon ve bu nu izleyen bir sürü ekonomik karar, büyük burjuvazi içinde sanayicilerin kazandığı ağırlığın belirtileridir, işlet me vergisi, emlak ve öteki alım-satım vergileri, sanayiyi kolayca desteklemek için çıkarılan önlemlerdir aslında. Günümüzde, ticaret burjuvazisi, büyük ölçüde, sanayi burjuvazisine bağımlı ve ona uyumlu bir durumda gö rünmektedir. Sanayi burjuvazisinin büyük bir hızla gelişerek, iktisadi ve siyasal alanda ağırlığını iyiden iyiye ortaya koyduğu bir gerçek olmakla beraber, henüz özlemini çektiği hedeflere ulaşmaktan epeyce uzak bulunduğu da bir başka gerçektir.
Türkiye'de, burjuvaziyi incelerken, "tekelci serma- ye"den ve onun ortaya çıkardığı çelişmelerden de söz aç mak gerekiyor. Çünkü, bu çelişmeler, Türkiye'nin iktisadi ve sosyal gündeminde önemli bir yer tutmaktadır. Tekelci sermaye adı verilen bu zümre, en büyük banka, sanayi, ticaret, tarım ve emlak kodamanları ile bir kısım büyük bürokratlardan oluşur. Bu oligarşi, sadece ekono miyi değil, aynı zamanda tüm üstyapıyı denetimi altında tutar. Tekelci sermayenin alabildiğine örgütlü olmasının nedeni buradadır. Ama bu zümreyi, iç ve dış sömürü ağın dan bağımsız, dar bir çerçevede görmemek gerekir. Yerli tekelci sermaye, uluslararası tekelci sermaye ile bütünleşmiş ve iç içe geçerek kaynaşmış bir durumdadır. Bu kaynaşım, başlıca, ortak yatırımlar, dış krediler, dış ti caret, emperyalist burjuvaziye verilen -çoğu kez onun da yattığı- büyük ihaleler, emperyalizmin amaçlarına ve ça lışma tarzına uygun olarak yetiştirilmiş sivil ya da resmî yönetici kadronun ekonomiyi yönetmesi biçiminde so mu tl anmak tadı r. Türk burjuvazisi içinde azınlıkta bir zümreyi temsil eden tekelci kesim, denetim altında tuttuğu sermayenin sağladığı güçten yararlanarak ekonomik ve siyasal karar mekanizmalarını elinde bulundurmaktadır. Buna karşılık, burjuvazinin bir kesimi, tekelci sermaye kesiminin dışın da kalmıştır. Tekelci sermayenin gücü ve ülke çapındaki etkinliği, bunların gelişip güçlenmesini olanaksızlaştır- maktadır. Bu burjuva kesimi, işçilerin artı değerine el ko yarak kapitalist sömürü sayesinde varlığım sürdürmekle birlikte, tekelci gidişten zarar görmektedir. Bu bakımdan söz konusu burjuva dilimi tekelciliğe karşıdır. Kendi aralarında amansız bir yarışmayı sürdüren bu burjuva kesimine, küçük sanayi işletmeleri, çoğu çırçır fabrikaları, küçük müteahhitler, tuğla ve un fabrikaları, konfeksiyon-trikotaj, torna-tesviye vb... atölyeleri girer.
Bu zümrenin tekelci sermaye ile olan çelişkisinin ana öğelerini şöyle sıralayabiliriz:
Şunu da belirtmek gerekir: Türkiye'de, orta burjuvazi diye adlandırdığımız, tekelci sermayeye karşı olan bu ke sim, yalnız içerde tekelci sermaye ile çelişme halinde bu lunmamakta, dış planda emperyalizm ile de çelişmekte dir. Orta burjuvazinin zaman zaman "ulusal" birtakım ta vırları görülüyorsa, bu, onun dış planda emperyalizm ile çelişkisinden doğmaktadır aslında. Burjuvazinin, tekelci sermaye dışında kalmış bu kana dının da, aslında sömürücü bir kesim olduğunu unutma mak, tekelci sermaye ile olan çelişkilerine karşın -eninde sonunda- tekelcileşmeyi ve tekel kârlarından pay almayı amaçladığını gözden uzak tutmamak gerekir. Küçük burjuvazi Kent küçük burjuvazisi, küçük esnaf ve zanaatkar ile öğretmen, memur, işçi olmayan üreticiler, bir kısım ser best meslek sahipleri ve benzeri emekçilerden oluşur. Bu toplum kesimleri, gelirleri, arlan yaşam pahalılığını karşılayacak oranda artmadığı için, maddesel gereksin melerinin sağlanmasında -her geçen gün daha büyük- güçlüklerle karşı karşıya kalmaktadırlar. Kent küçük bur juvazisi, son derece ağırlaşan yaşam koşullarının başlıca sorumlusunun egemen güçler bağlaşıklığının sömürüsü olduğunun bilincine vardıkları ölçüde demokrat eğilim ler göstermektedirler. Egemen güçler bağlaşıklığının bir parçası olan yüksek bürokratlar ve yüksek gelirli serbest meslek sahipleri dışında, kent küçük burjuvazisinin önemli bir kesimi, top- lumumuzun kalkınma sürecinde, demokratik ilişkiler içinde kendine düşen görevi yerine getirmeye adaydır. Küçük burjuvazinin ileriye en dönük ve işçi sınıfına en yakın kesimi, aydın küçük burjuvazidir. Kent küçük bur juvazisinin çeşitli katlarından çağın gerçeklerini ve toplu mun hastalıklarını görüp sosyal adalet isteyen ve kendile ri de egemen bağlaşıkla çelişki halinde olan bu kesim, top- lumumuzda önemli bir demokratik güçtür. Aydın küçük burjuvazinin dinamik kesimi olan gençli ğe gelince... Bütün dünyada, 1960'tan ve özellikle 1967-1968'den sonra, gençlik hareketlerinin gittikçe geliştiğini, ülke si yaseti üzerinde daha etkin rol oynadığını görürüz. Fran sa'da 1968'de ortaya çıkan ve gelişen gençlik hareketleri, birçok Avrupa ülkesine sıçramış, daha sonra da sömürge, yarı-sömürge ülkelerin gençliğinin etkin kitle hareketleri görülmüştür. Burjuva toplumunun içine girdiği bunalı mın, kendisine büyük zararlar verdiğini gören kapitalist toplumların gençliği, gittikçe artan bir biçimde mücadele ye atılmaktadır. Türkiye'de gençlik hareketleri, 1968-69 yıllarından son ra hızla gelişmiş ve hareketler 12 Mart dönemine, yani fa şizmin açık bir nitelik kazandığı döneme değin, yoğun bir biçimde sürmüştür. 1968-69 yıllarında Türkiye'nin üni versite gençliği akademik bazı sorunlarını çözmek ve üni versite içinde antidemokratik uygulamaya son vermek amacıyla harekete geçmiştir. Bu hareketler; kısa zamanda gençliğe, kendi sorunlarının, ülke sorunlarından soyut- lanamayacağı gerçeğini göstermiştir. Ve gelişim de bu yönde olmuştur. Bugün genç kuşak olaylara çok daha duyarlı olup, çağın gelişmeleri karşısın da -yaşlı kuşaklara oranla- daha dolaysız tepki göster mektedir. İşte, bazılarının gençliği "bağımsız bir sınıf" olarak, hatta toplumun "en ileri sınıfı" gibi göstermek istedikle ri ve yine bazılarının da gençliğin sosyal mücadeledeki yerini görmemezlikten geldiği bir ortamda, sosyal bir grup olan gençliğin özelliklerini, toplumdaki yerini iyi saptamak gerekmektedir. Gençlik, aslında nedir? Yüklə 1,37 Mb. Dostları ilə paylaş:
|