Uygulama esaslari

                                                                                                                                                 

 

 

 

 

703

 

T.4.2.2 İçteki iletken bölümlerin eş potansiyel kuşaklaması:  

Kuşaklama, içteki iletken bölümler, dış iletken bölümler ve elektrik güç ve iletişim 

sistemleri (örneğin bilgisayarlar ve güvenlik sistemleri), kısa kuşaklama iletkenler ile (ve 

gerekli olduğu durumlarda DKD’ler kullanılarak) kuşaklanabilecek  şekilde sağlanmalı ve 

tesis edilmelidir. 

Metal tesisatlar (su, gaz, ısıtma ve hava boruları, asansör şaftları, vinç destekleri vb.) 

birbirlerine ve toprak seviyesinde YKS’ye kuşaklanmalıdır. 

Binaya ait olmayan metal bölümlerin YKS’ye ilişkin indirme iletkenlerine yakın olması 

durumunda, bu metal bölümler arasında kıvılcım atlaması meydana gelebilir. Bunun tehlikeli 

olduğuna karar verildiği taktirde, kıvılcım atlamasını önlemek için Madde 15.b’ye uygun 

yeterli kuşaklama önlemleri kullanılmalıdır. 

Bir kuşaklama bara düzenlemesi Şekil T.45’te gösterilmiştir. 

 

 

 

1 Kullanıcıya aktarılan güç 

7 

Merkezi ısıtma sistemi 

2 Elektrik 

sayacı 8 

Elektronik 

cihazlar 

3 Ev 

bağlantı kutusu 

9 

Anten kablosu ekranı 

4 

Şebekeden çekilen güç 

10 

Eş potansiyel kuşaklama barası 

5 Gaz 

11 DKD 

6 Su 

M Sayaç 

 

Şekil T.45 – Eş potansiyel kuşaklama düzenlemesine ilişkin örnek 

 

Kuşaklama baraları, toprak sonlandırma sistemine veya kısa iletkenleri olan yatay halka 

iletkenlerine bağlanacak şekilde yerleştirilmelidir. 

Kuşaklama barası, tercihan toprak seviyesine yakın bir dış duvarın iç tarafında, ana 

alçak gerilim dağıtım panosuna yakın ve halka topraklama elektrodu, temel topraklama 

elektrodu ve uygulanabildiği taktirde, birbirlerine bağlı çelik donatı gibi doğal topraklama 

elektroduna yakın olacak şekilde tesis edilir. 

Sonradan yükseltilmiş binalarda, birbirlerine bağlanmış olmaları koşuluyla, birden fazla 

kuşaklama barası kullanılabilir. Çok uzun bağlantılar, büyük akım ve gerilimlerin 

endüklenmesine neden olan büyük çevrimler oluşturabilir. Bu etkileri en aza indirmek için, 

iletkenlerin kafes biçiminde bağlanmasında, Madde 18-Madde 22’ye uygun yapı ve 

topraklama sistemi göz önüne alınmalıdır. 

Madde 13.c’ye uygun donatılı beton yapılarda, çelik donatı  eş potansiyel kuşaklama 

amacıyla kullanılabilir. Bu durumda, T.2.3’te açıklanan kaynaklı veya cıvatalı bağlantı ek 

Elektrik Mühendisleri Odası

---

                                                                                                                                                 

 

 

 

 

704

yerlerine ilişkin ek kafes biçimli şebeke, kuşaklama baralarının kaynaklı iletkenler üzerinden 

bağlandığı duvarların içine tesis edilmelidir. 

Kuşaklama iletkeni veya kuşaklama bağlayıcısı ile ilgili en küçük kesitler, Çizelge 22 ve 

Çizelge 23’te verilmiştir. Asansör rayları, vinçler, metal zeminler, borular ve elektrik hizmet 

tesisatları gibi önemli büyüklüğe sahip bütün iletken bölümler, toprak seviyesinde ve Madde 

15.c’ye uygun ayırma uzaklığının sağlanamaması durumunda diğer seviyelerde kısa bir 

kuşaklama iletkeniyle en yakın kuşaklama barasına bağlanmalıdır. Kuşaklama baraları ve 

diğer kuşaklama bölümleri, beklenilen yıldırım akımlarına dayanmalıdır. 

Çelik donatılı duvarları olan yapılarda, toplam yıldırım akımının çok az bir kısmının 

kuşaklama bölümleri üzerinden akacağı tahmin edilmektedir. 

Şekil T.46, Şekil T.47 ve Şekil T.48’de, dış hizmet tesisatlarının çok noktadan girdiği 

yapılarda kuşaklama düzenlemeleri gösterilmiştir. 

 

 

1 Dış iletken bölümler, örneğin metal su borusu 

2 

Elektrik güç veya iletişim hattı 

3 Dış beton duvar ve temele ilişkin çelik donatı 

4 Halka 

topraklama 

elektrodu 

5 

Ek topraklama elektroduna giden 

6 Özel 

kuşaklama ek yeri 

7 Çelik 

donatılı beton duvar 

8 DKD 

9 Kuşaklama barası 

Not: Temeldeki çelik donatı, doğal topraklama elektrodu olarak kullanılır. 

 

Şekil T.46 – Kuşaklama baralarının birbirlerine bağlanması için bir halka elektrot 

kullanılan dış iletken bölümlerin çok noktadan girdiği yapıdaki kuşaklama düzenlemesine 

ilişkin örnek 

 

Elektrik Mühendisleri Odası

---

                                                                                                                                                 

 

 

 

 

705

 

1 Dış beton duvar ve temele ilişkin çelik donatı 

2 Diğer topraklama elektrodu 

3 Kuşaklama ek yeri 

4 

İç halka iletken 

5 Dış iletkene giden, örneğin su borusu 

6 Halka 

topraklama 

elektrodu, 

B tipi topraklama düzenlemesi 

7 DKD 

8 Kuşaklama barası 

9 

Elektrik güç veya iletişim hattı 

10 

İlave topraklama elektroduna giden A tipi topraklama donanımı 

 

Şekil T.47 - Kuşaklama baralarının birbirlerine bağlanması için bir iç halka iletken 

kullanılan dış iletken bölümlerin ve elektrik güç veya iletişim hattının çok noktadan girdiği 

durumdaki kuşaklama düzenlemesine ilişkin örnek 

 

T.4.2.3 Dıştaki hizmet tesisatlarının eş potansiyel kuşaklaması:  

Dış iletken bölümler ile elektrik ve iletişim hatlarının, yapıya toprak seviyesine yakın 

ortak bir yerden girmesi tercih edilmelidir. 

Eş potansiyel kuşaklama, binaya giriş noktasına mümkün olduğunca yakın yapılmalıdır. 

Alçak gerilim şebekesinin olması durumunda, bu işlem hizmet tesisat giriş kutusunun hemen 

altında gerçekleştirilir. Bu durum yerel elektrik dağıtım şirketinin onayına tabidir. 

Ortak giriş yerindeki kuşaklama barası, kısa kuşaklama iletkenleriyle toprak 

sonlandırma sistemine bağlanmalıdır. 

Binaya giren hizmet tesisatlarının ekranlı hatlar olması durumunda, siperler kuşaklama 

barasına bağlanmalıdır. Enerjili iletkenlerdeki aşırı gerilim, siperin kesitine ve ekrandan 

(diğer bir ifadeyle Ek - P’ye uygun) geçen kısmi yıldırım akımı değerine bağlıdır. Ek - E’de, 

bu akımı tahmin etmek için bir yöntem verilmiştir. Tahmin edilen aşırı gerilimlerin hattın ve 

bağlı donanımların dayanımını aşması durumunda, DKD’ler gereklidir. 

 

 

 

1 

Elektrik veya iletişim hattı 

2 Dış yatay halka iletken (toprak üstünde) 

3 Dış iletken bölüm 

4 

İndirme iletkeni ek yeri 

5 

Duvar içindeki çelik donatı 

6 Çelik 

donatıya kuşaklama ek yeri 

7 Kuşaklama barası 

8 DKD 

Elektrik Mühendisleri Odası

---