Varlık ve Zaman 2007 01



Yüklə 2,94 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə6/43
tarix14.06.2018
ölçüsü2,94 Kb.
#48827
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   43

SEIN UND ZEIT / VARLIK VE ZAMAN
21
sefecilerinin gizli birþey olarak rahatsýz edici
bulduklarý þey öylesine gün gibi açýk bir ken-
diliðinden anlaþýlýrlýk kazanmýþtýr ki, kim bu
konuda daha öte soru soracak olsa yöntemsel
bir yanlýþlýkla suçlanýr olmuþtur.
Bu araþtýrmanýn baþýnda Varlýða iliþkin bir
sorunun gereksizliði üzerine sürekli olarak
yeniden diriltilen ve beslenen önyargýlarý
ayrýntýlý olarak açýklamak olanaksýzdýr. Bun-
lar köklerini antikçað varlýkbiliminin kendi-
sinde taþýrlar. Yine bu varlýkbilim — üzerinde
varlýkbilimsel temel kavramlarýn serpildikleri
toprak açýsýndan, ve kategorilerin kanýtla-
nýþýnýn uygunluðu ve tamlýðý ile ilgili olarak
— ancak ilkin Varlýða iliþkin soru durulaþ-
týrýlýp yanýtlandýðý ve bir ipucu olarak alýndýðý
zaman yeterli olarak yorumlanabilir. Buna
göre, önyargýlarýn tartýþmasýný yalnýzca Var-
lýðýn anlamýna iliþkin sorunun bir yineleniþi-
nin zorunluðunun açýklýk kazanmasý nokta-
sýna dek götüreceðiz. Böyle üç önyargý vardýr:
1. “Varlýk” “en evrensel” kavramdýr: tÚ ˆn
§sti kayÒlou mãlista pãntvn.

Illud quod
primo cadit sub apprehensione, est ens, cuius
intellectus includitur in omnibus, quaecumque
quis apprehendit. “Varlýðýn anlaþýlmasý varolan-
þey
S
 olarak ayrýmsanan herþeyin ayrýmsan-
masýnda daha þimdiden kapsanýr.”
3
 Ama “Var-
lýðýn” “evrenselliði” Cinsin evrenselliði deðil-
dir. “Varlýk” varolan-þeylerin en yüksek bölge-
sini bunlarýn kavramsal olarak Cins ve Türe
göre eklemlenmiþ olmalarý ölçüsünde sýnýrý
içine almaz: OÎte  tÚ  ˆn  g°now
.
4
 
Varlýðýn
“evrenselliði” Cinse özgü tüm evrenselliði
aþar.” “Varlýk” ortaçaðýn varlýkbilimine göre
bir “transcendens” olarak belirtilir. Bu aþkýnsal
“evrenselin” birliðini Aristoteles daha önce
þeyleri ilgilendiren en yüksek cins-kavram-
larýnýn çokluðuna karþý andýrým birliði olarak
tanýmýþtýr. Bu açýða çýkarýþla, Platon’un varlýk-
bilimsel soruyu formüle ediþine tüm baðým-
das antike Philosophieren in die
Unruhe trieb und in ihr erhielt, zu
einer sonnenklaren Selbstverständ-
lichkeit geworden, so zwar, daß, wer
darnach auch noch fragt, einer
methodischen Verfehlung bezich-
tigt wird.
Zu Beginn dieser Untersuchung
können die Vorurteile nicht aus-
führlich erörtert werden, die
ständig neu die Bedürfnislosigkeit
eines Fragens nach dem Sein
pflanzen und hegen. Sie haben ihre
Wurze 
[3] in der antiken Ontologie
selbst. Diese ist wiederum nur —
hinsichtlich des Bodens, dem die
ontologischen Grundbegriffe ent-
wachsen sind, bezüglich der Ange-
messenheit der Ausweisung der Ka-
tegorien und ihrer Vollständigkeit
— zureichend zu interpretieren am
Leitfaden der zuvor geklärten und
beantworteten Frage nach dem
Sein. Wir wollen daher die Dis-
kussion der Vorurteile nur so weit
führen, daß dadurch die Notwen-
digkeit einer Wiederholung der
Frage nach dem Sinn von Sein ein-
sichtig wird. Es sind deren drei:
1. Das »Sein« ist der »allgemein-
ste« Begriff:  tÚ  ˆn  §sti  kayÒlou
mãlista pãntvn.
2
 Illud quod pri-
mo cadit sub apprehensione est
ens, cuius intellectus includitur in
omnibus, quaecumque quis appre-
hendit. »Ein Verständnis des Seins
ist je schon mit inbegriffen in
allem, was einer am Seienden
erfaßt.«
3
 Aber die »Allgemeinheit«
von »Sein« ist nicht die der Gattung.
»Sein« umgrenzt nicht die oberste
Region des Seienden, sofern dieses
nach Gattung und Art begrifflich
artikuliert ist: oÎte tÚ ˆn g°now
.
4
Die »Allgemeinheit« des Seins
»übersteigt« alle gattungsmäßige
Allgemeinheit. »Sein« ist nach der
Bezeichnung der mittelalterlichen
Ontologie ein »transcendens«. Die
Einheit dieses transzendental »All-
gemeinen« gegenüber der Mannig-
faltigkeit der sachhaltigen obersten
Gattungsbegriffe hat schon Aristo-
teles  als die Einheit der Analogie
erkannt. Mit dieser Entdeckung hat
Aristoteles  bei aller Abhängigkeit
2
Aristoteles, Metafizik B 4, 1001 a 21.
3
Thomas v. A., Summa Theologica II
1
 qu. 94 a 2.
4
Aristoteles, Metafizik B 3, 998 b 22.
2
Aristoteles, MetB 4, 1001 a 21.
3
Thomas v. A., S. th. II
1
 qu. 94 a 2.
4
Aristoteles, Met. B 3, 998 b 22.


22
MARTIN HEIDEGGER
lýlýðýna karþýn, Aristoteles Varlýk sorununu
ilkede yeni bir temel üzerine oturtmuþtur. Bu
kategorisel
S
 baðlantýlar üzerindeki karanlýðý
aydýnlatmayý hiç kuþkusuz o bile baþarama-
mýþtýr. Ortaçað varlýkbilimi bu sorunu özel-
likle Tomizm ve Ýskoç okullarýnda temel
noktalarda bir duruluða ulaþamadan ayrýntýlý
olarak tartýþmýþtýr. Ve en sonunda Hegel “Var-
lýðý” “belirlenimsiz dolaysýz” olarak belirler-
ken ve bu belirlenimi “mantýðýnýn” tüm daha
öte kategorisel açýmlamalarý için temel yapar-
ken, antikçað varlýkbilimi ile ayný yöne bak-
mayý sürdürür, ama Aristoteles tarafýndan
daha önce formüle edilen ve þeyler için ge-
çerli “kategorilerin” çokluðuna karþý Varlýðýn
birliðini ele alan sorunu gözardý eder. Buna
göre, eðer “Varlýðýn” en evrensel kavram ol-
duðu söylenirse, o zaman bu onun en duru ve
daha öte hiçbir tartýþmaya gereksinmeyen
kavram olduðu anlamýna gelemez. Tersine,
“Varlýk” kavramý en karanlýk kavramdýr.
2. “Varlýk” kavramý tanýmlanamazdýr. Bu
onun en yüksek evrenselliðinden çýkarsanýr.
5
Ve haklý olarak — eðer definitio fit per genus
proximum et differentiam specificam. “Varlýk”
gerçekte varolan-þey olarak kavranamaz; enti
non additur aliqua natura. “Varlýk” ona varo-
lan-þey denebileceði bir yolda belirlilik ala-
maz. Varlýk daha yüksek kavramlardan taným
yoluyla türetilemez ve daha alt olanlar yoluyla
sunulamaz. Ama bundan “Varlýðýn” bundan
böyle bir sorun yaratmadýðý sonucu çýkar mý?
Hiçbir biçimde; yalnýzca “Varlýðýn” öyle varo-
lan-þey gibi olmadýðý sonucu çýkabilir. Buna
göre, varolan-þeyler için belli sýnýrlar içinde
aklanan bir belirlenim türü — geleneksel
mantýðýn kendisi temellerini antikçað varlýk-
von der ontologischen Fragestel-
lung Platons das Problem des Seins
auf eine grundsätzlich neue Basis
gestellt. Gelichtet hat das Dunkel
dieser kategorialen Zusammen-
hänge freilich auch er nicht. Die
mittelalterliche Ontologie hat die-
ses Problem vor allem in den tho-
mistischen und skotistischen Schul-
richtungen vielfältig diskutiert,
ohne zu einer grundsätzlichen Klar-
heit zu kommen. Und wenn schließ-
lich Hegel das »Sein« bestimmt als
das »unbestimmte Unmittelbare«
und diese Bestimmung allen wei-
teren kategorialen Explikationen
seiner »Logik« zugrunde legt, so
hält er sich in derselben Blickrich-
tung wie die antike Ontologie, nur
daß er das von Aristoteles schon
gestellte Problem der Einheit des
Seins gegenüber der Mannigfaltig-
keit der sachhaltigen »Kategorien«
aus der Hand gibt. Wenn man dem-
nach sagt: »Sein« ist der allgemein-
ste Begriff, so kann das nicht
heißen, er ist der klarste und aller
weiteren Erörterung unbedürftig.
Der Begriff des »Seins« ist vielmehr
der dunkelste. 
[4]
2. Der Begriff »Sein« ist unde-
finierbar. Dies schloß man aus seiner
höchsten Allgemeinheit.
5
 Und das
mit Recht — wenn definitio fit per
genus proximum et differentiam
specificam. »Sein« kann in der Tat
nicht als Seiendes begriffen werden;
enti non additur aliqua natura:
»Sein« kann nicht so zur Bestimmt-
heit kommen, daß ihm Seiendes zu-
gesprochen wird. Das Sein ist defini-
torisch aus höheren Begriffen nicht
abzuleiten und durch niedere nicht
darzustellen. Aber folgt hieraus, daß
»Sein« kein Problem mehr bieten
kann? Mitnichten; gefolgert kann
nur werden: »Sein« ist nicht so etwas
wie Seiendes. Daher ist die in gewis-
sen Grenzen berechtigte Bestim-
mungsart von Seiendem — die »De-
finition« der traditionellen Logik,
5
Vgl. Pascal, Pensées et Opuscules (ed.
Brunschvicg)
6
, Paris 1912, S. 169: ‘On ne
peut entreprendre de définir l’etre sans
tomber dans cette absurdité: car on ne peut
definir un mot sans commencer par celui-
ci, c’est, soit qu’on l’exprime ou qu’on le
sous-entende. Donc pour definir l’etre, il
Faudrait dire c’est, et ainsi employer le mot
défini dans sa définition.’
5
Bkz. Pascal, Pensées et Opuscules (ed. Brunschvicg)
6
,
Paris 1912, S. 169: ‘On ne peut entreprendre de définir
l’etre sans tomber dans cette absurdité: car on ne peut
definir un mot sans commencer par celui-ci, c’est, soit
qu’on l’exprime ou qu’on le sous-entende. Donc pour
definir l’etre, il Faudrait dire c’est, et ainsi employer le mot
défini dans sa définition.’


Yüklə 2,94 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   43




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə