Varlık ve Zaman 2007 01
Yüklə 2,94 Kb. Pdf görüntüsü
|
14 ÖNSÖZ — AZÝZ YARDIMLI “almost unreadable” olarak görülmesinin nedeni de yine büyük ölçüde sözcüklerin deðiþik dillerdeki türeyiþlerinde eþitsiz süreçler ve yapý- laþmalar içinden geçmeleridir. Gene de etimoloji Sein und Zeit’ýn baþlýca özgünlüðü deðildir ve çoðu kez felsefi önemleri olmayan sözcük oyun- larýndan öteye gitmez. Örneðin öznel-duyusal ‘algý’nýn ‘gerçeklik’ ölçütü olarak seçilmesi bile antik Yunanca’da yapýlan dil çözümleme- lerinden ve kök-anlam saptamalarýndan çok daha önceden belirlenmiþ olmasý gereken kuramsal bir ön-vargýdýr. Etimoloji bir yana býrakýldýðýnda, yapýta özgü iyi bilinen anlama güç- lüðünün giderilmesi onu Heidegger’in yoketmeyi istediði Klasik Felse- fenin ölçünleri ile çözümleme çabasýnýn baþarýsýna baðlýdýr. Aslýnda yapýtýn özsel amacýnýn Klasik Felsefenin Varlýk üzerine örttüðü kav- ramsal perdeyi kaldýrmak olduðunu, ve bunun için “Felsefe Tarihinin kendisini yoketmek” [392], “varlýkbilimin tarihini yoketmek” [19] gibi görevlerin üstlenildiðini dikkate alýrsak, yokedilecek olan Klasik Felsefe üzerine yeterli bir bilgi olmaksýzýn herhangi bir anlaþýlýrlýðýn olanaksýz olduðunu kabul etmek zorundayýz. Gerçekte hem yapýtýn sözde güç- lüðü, hem de buna karþýn böylesine popüler olmasý hemen hemen bütün bir okur kitlesinin Klasik Felsefenin kurgul/kuramsal doðasý ile tanýþýk olmamasýna baðlýdýr. Ama eðer Klasik Felsefe bugüne dek varo- luþun anlamý üzerine birþeyler saptayabilmiþse, eðer us bilme yetene- ðinde ise, eðer Parmenides’in ileri sürdüðü gibi Düþünce ve Varlýk bir ise, fenomenolojik nihilizmin, aslýnda baþka her nihilizmin varoluþu bu klasik birikimin kendisinin üstünün açýlmamasýna, doðal bilincin kendisi üzerine bilgisizliðinin ve kendini umursamazlýðýnýn sürmesine baðlýdýr. Felsefi bir çeviri (Heidegger metinleri dýþýnda) özsel olarak özgün dildeki sözcüðün ilettiði kavramý yakalamayý ve onu yeni dilde uygun bir sözcükle yeniden sunmayý amaçlar, çünkü yazar (giderek görgücü, çözümlemeci yazar bile) dili deðil ama düþünceyi, sözcüðü deðil ama kavramý birincil sayar. Heidegger ise kavramý bir yana býrakmakla kalmaz, ama giderek sözcüðün doðal dildeki yapý ve anlamýný bile gözden çýkarýr, onu sözel olarak, etimolojik olarak okur ve bu yolla sözcükler arasýnda kavramsal deðil ama fenomenolojik baðýntýlar kurar. Heidegger çevirisinden bunlarý düzeltmesi deðil, ama yansýtmasý beklenir. Yine, okur özgün metne fenomenolojik olarak bakabilir, ve etimolojik baðýntýlarý ve ilgileri kendi gözleriyle algýlayabilir, üstelik bu dil ile yeterince tanýþýk olmasa bile. Fenomenoloji böyle bir koþut-metin yardýmýný özsel olarak gerektirir, çünkü metnin çevrildiði dil doðallýkla her durumda ayný etimolojik yapýlanýþlarý göstermeyecek ve özgün metindeki fenome- nolojik incelikleri ancak sýnýrlý olarak ve yer yer yansýtabilecektir. Tüm bunlara karþýn, Heidegger’in metni sýk sýk bütünüyle hafif, aslýnda akýcýdýr. Giderek takýlarla, ilgeçlerle, ikircimlerle ve çoklu anlamlarla oynamalar sýk sýk herhangi bir felsefi ton bile taþýmazlar. ÖNSÖZ — AZÝZ YARDIMLI 15 Ama çalýþmada dizgesellikten olmasa da genel olarak bir bütünlükten söz edilebileceði düzeye dek, bunu tanýmlayan kavramlarý iliþkilendirmek bütünüyle baþka bir sorundur. Anlamak sözcüðün kavrama baðlanmasý üzerine dayandýðý ölçüde, sözcüðün düþünceyi ilgisiz kavrama götür- mesi anlamayý zorlaþtýrmada deðil ama olanaksýzlaþtýrmada sonlanýr. Ve çözüm sýk sýk sözcüðe kavramýna ilgisiz anlamlar yüklemekten, düþün- cede yeni ama yapay baðýntýlarýn üretilmesinden geçer. Heidegger’in metni bu tür geçersiz baðýntýlarla dolup taþar ve bunlarýn baþýnda ‘fenomen’, ‘gerçeklik,’ ‘Dasein,’ ‘logos’ gibi yeniden tanýmlanan söz- cüklerin kendileri gelir. Bu konuda çevirinin yapabileceði hiçbirþey yoktur: ‘Þunu demek istiyor’ gibi bir düzeltmecilik hiç olmazsa çevirinin hakký deðildir. Böyle bir metinde sözcük kavrama okurun öznel yeðle- meleri aracýlýðýyla ulaþýr, ve ortaya çýkan anlamlar türlülüðü hermeneutik düþüncenin doðasýna hiç de aykýrý deðildir. Heidegger’e dek hiç kimse etimolojinin gerçekliðe götüren yolu döþeyeceðini düþünememiþtir. Anlaðý kitleyen, zaman zaman hayrete ve hayranlýða düþüren, giderek belki de gizemci yollara ayartan bu yöntem Sein und Zeit’ý genç Jürgen Habermas’ýn sözleriyle “das bedeutendste philosophische Ereignis seit Hegels Phänomenologie,” ve Heidegger’i bir düþünce Titaný yapan þey olmalýdýr. Aziz Yardýmlý 2004 Ýstanbul 1 7 Yedinci Yayýma Önsöz 1953 “Varlýk ve Zaman” üzerine bu inceleme ilk kez 1927 ilkbaharýnda Edmund Husserl tarafýn- dan yayýmlanan Jahrbuch für Philosophie und phänomenologische Forschung’un yedinci cil- dinde ve ayný zamanda ayrý bir baský olarak çýktý. Yedinci yayým olarak çýkan bu yeni baský metinde deðiþikliðe uðramamýþ, ama alýntýlar ve noktalamalar açýsýndan yeniden gözden geçirilmiþtir. Bu baskýnýn sayfa numaralarý küçük sapmalar dýþýnda önceki yayýmlardaki numaralandýrmaya uygundur. Önceki yayýmlarda görünen “Ýlk Yarý” ad- landýrmasý kaldýrýlmýþtýr. Ýkinci yarý bir yirmi beþ yýl sonra artýk ilk yarýnýn bir yeniden su- numu olmaksýzýn eklenemezdi. Buna karþýn, eðer Varlýk sorusu bizim oradaki-Varlýklarýmýzý etkiliyorsa, aldýðý yol bugün bile zorunlu bir yol olarak kalmayý sürdürür. Bu sorunun açýklanmasý için okur bu yeni baský ile ayný zamanda ayný yayýnevinden çýkan “Einführung in die Metaphysik”e baþvurabilir. Bu çalýþma 1935 yaz yarýyýlýnda verilen bir kursun metnini sunar. Vorbemerkung zur siebenten Auflage 1953 Die Abhandlung »Sein und Zeit« er- schien zuerst Frühjahr 1927 in dem von E. Husserl herausgegebenen Jahrbuch für Philosophie und phä- nomenologische Forschung Bd. VIII und gleichzeitig als Sonder- druck. Der vorliegende, als siebente Auflage erscheinende Neudruck ist im Text unverändert, jedoch hin- sichtlich der Zitate und der Interpunktion neu durchgesehen. Die Seitenzahlen des Neudruckes stimmen bis auf geringe Abweic- hungen mit denen der früheren Auflagen überein. Die in den bisherigen Auf- lagen angebrachte Kennzeichnung »Erste Hälfte« ist gestrichen. Die zweite Hälfte läßt sich nach einem Vierteljahrhundert nicht mehr an- schließen, ohne daß die erste neu dargestellt würde. Deren Weg bleibt indessen auch heute noch ein not- wendiger, wenn die Frage nach dem Sein unser Dasein bewegen soll. Zur Erläuterung dieser Frage sei auf die gleichzeitig mit diesem Neudruck im gleichen Verlag er- scheinende »Einführung in die Metaphysik« verwiesen. Sie bringt den Text einer im Sommersemester 1935 gehaltenen Vorlesung. Yüklə 2,94 Kb. Dostları ilə paylaş:
|