Vərəmin aşkarlanması, diaqnostikası, müalicəsi və profilaktikasına müasir yanaşmalar
Yüklə 5,05 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- VƏRƏMİN AŞKARLANMASI Ümumi müddəalar Ağciyərin vərəmi
6 görə də alimentar yolla yoluxma xəstə heyvanlarla birbaşa kontaktda olmadan da baş verə bilər. Başqa yoluxma mənbələri epidemioloji cəhətdən bir о qədər də qorxulu deyil, çünki onlara çox az-az təsadüf olunur. Öküz tipi ilə insanların vərəmə yoluxmasının bir xüsusiyyəti vardır: belə hallarda ən çox sidik-tənasül orqanları və periferik limfa düyünləri vərəm xəstəliyinə tutulur və adətən izoniazidə rezistentlik xəstəliyin müalicəsini çətinləşdirir. Ağciyərlərin öküz tipli mikobakteriyalarla vərəm xəstəliyinə tutulması isə bəzən sürəkli inkişaf xarakterini alır, yəni proqressiv gedişli olur. İnsanların çox nadir hallarda quş tipli vərəm çöpləri ilə də yoluxmaları baş verir ki, bu tip vərəm mikobakteriyalarının polirezistent olmaları kimyəvi terapiyanı çətinləşdirir. Quş tipi ilə xəstələnmiş insanlarda xəstəlik çox vaxt proqressiv xarakterli olur və çoxsaylı destruktiv dəyişiklərə, kavernaların yaranmasına səbəb olur. Bəzi hallarda atipik formalı vərəm mikobakteriyaları ilə xəstələnmə hallarına təsadüf olunur. Bu mikobakterioz adlanan xəstəlik kliniki-rentgenoloji və morfoloji cəhətdən vərəmdən fərqlənmir. Atipik formalı vərəm mikobakteriyaları ilə yoluxmanın yolları şərh olunmayıb. Ancaq bu infeksiyanın mənbəyi məlumdur. Bu torpaq və su tutumlarıdır. Atipik vərəm mi kobakteriyalarına iri buynuzlu heyvanlar da tutulurlar və bu infeksiya onların orqanizmində uzun müddət qala bilir. Mikobakterioz xəstəliyi sporadik xarakter daşıyır və bu infeksiyanın insandan insana keçməsi qorxulu deyil. Epidemioloji nöqteyi-nəzərdən vərəm xəstəliyinə 1-5 yaşında uşaqların tutulması daha təhlükəlidir, çünki bu yaşlarda hələ vərəmə qarşı mübarizə mexanizmləri, xüsusilə immunoloji mexanizmlər formalaşmayıb. Ancaq yaşın artması ilə bərabər müxtəlif faktorların: normal qidalanmamağın, yanaşı xəstəliklərin, ağır işin, yorğunluğa, sinir, psixi travmalara, stress vəziyyətinə gətirib çıxaran hadisələrin xəstəliyin yaranmasında müəyyən rolu olduğu təzkib olunmazdır. Vərəm infeksiyasına yoluxmuş orqanizmdə qazanılmış immunitetin olub-olmamasının çox böyük rolu vardır. Bu və ya digər faktorlar nəzərə alınmaqla epidemioloji cəhətdən əhali ərasında vərəm xəstəliyi öyrənilərkən vərəm xəstəliyinə daha çox təmayüllü şəxslərin risk qrupu kimi əhali arasında ayrılması və profilaktik tədbirlərə cəlb olunması çox vacib şərtdir. VƏRƏMİN AŞKARLANMASI Ümumi müddəalar Ağciyərin vərəmi dedikdə, vərəm mikobakteriyası tərəfindən törədilən infeksion xəstəlik nəzərdə tutulur. Bu zaman vərəm iltihabının fəallığının klinik, rentgenoloji və bakterioloji əlamətləri mövcuddur. Anatomik olaraq, xəstəlik ağciyər parenximasının kənarına çıxmır. Təsnifat Ağciyər vərəminin yaxşı məlum olan bir neçə təsnifat və kodlaşdırma sistemi mövcuddur: • Xəstəliklərin beynəlxalq təsnifatı (XBT-10) • Vərəmin klinik təsnifatı • Vərəmin təsnifatı (ÜST) Bu təsnifatlar hazırda Azərbaycanda istifadə olunur. Yuxarıda qeyd olunan təsnifatlara uyğun olaraq, diaqnozların formalaşdırılması və kodlaşdırılması ilə vərəm əleyhinə Yüklə 5,05 Kb. Dostları ilə paylaş:
|