Western caspian
Yüklə 2,65 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Ədəbiyyat
- UOT 39 İBN RUSTANIN QEYDLƏRİNDƏ XƏZƏR, XƏZƏRƏTRAFI ƏRAZİLƏR VƏ TAYFALAR Rəşad MUSTAFA
- Açar sözlər
“Western Caspian” University № 3, 2017 Scientific Bulletin 117 "Şahzadə Mononoke", "Ruhların qaçışı" və s-nin adını çəkmək olar. Animelər təkcə uşaqlar üçün çəkilmiş cizgi filmlər deyil, həm də böyüklər üçün çəkilmiş və gerçək həyatda olan ya da olmayan hər cür məsələyə toxunan kino məhsuludur. Bunların ən məhşurları Hayao Miyazakinin animeləridir (5, s.252). Yapon kinosunun dünyada tanınmasında təsiri olan bir başqa filmlər də qorxu filmləridir. Qərbin əsas personajı şeytan olan qorxulu filmlərinin əksinə, Yapon kinosunda ölü uşaqlar, gotik hekayələr anladılaraq fərqli bir qorxu film perspektivi təqdim olunur. Yaponiya rejissorlarının çəkdiyi qorxu janrında olan filmlər başqa ölkələrin ekranlaşdırdığı qorxu filmlərindən tamamilə fərqlənir. Belə ki, yaponlar professional qorxu filmlərində səssizliyin ardından gələn ani qışqırıq səsləri, qatilin üzünün göstərilməməsi, qaranlıqda görünən ruhlar və s. kimi adət olunmuş üsüllardan istifadə etməyi sevmirlər. Yaponiyada mövcud olan dini inanclardan dolayı rejissorlar adətən qəribə dini hadisələrin baş verdiyini göstərməkdə maraqlı olurlar və izləyicinin psixologiyasında iz qoymağı bacarırlar. Bu həm də filmi izləyən xarici kütlə üçün yetəri qədər maraqlı olur. Ən məşhur Yaponiya qorxu filmlərinə "Halqa" ("The ring"), "Qaranlıq sular" ("Dark water"), "Bir buraxılmış zəng" ("One missed call") kimi filmləri misal çəkmək olar. 2000-ci illər. 50-ci illərdən sonra Yaponiya kino sənayesinin ən yaxşı dövrüdür. 2-ci "qızıl dövr" hesab olunur. Bu dövrdə yüksək büdcəli filmlər istehsal olundu. 2006-cı ildə vizyona girən filmlərin sayı 821-ə çatdı. 2001-ci ildə Miyazakinin "Spirited Away"yi ən yaxşı cizgi filmi nominasiyası üzrə Oskar mükafatını aldı (3, s.813). Bunlarla yanaşı, Yaponiya başqa xarici ölkələrlə də çoxlu sayda ortaq film çəkilişlərini həyata keçirmişdir. Hindistan, Amerika, Tayvan, Türkiyə, Rusiya kimi ölkələrlə ortaq filmləri olan Yaponiyanın bu mənada da qazandığı uğurlar az deyil. Xüsusilə, "Hollywood" tərəfindən maliyyələşdirilərək çəkilən filmlər daha çox uğur qazanmışdır. Bunlara misal olaraq, məşhur rejissor Kventin Tarantinonun (Quentin Trantino) ekranlaşdırdığı iki hissəli "Bili öldür- mək" ("Kill Bill"), tanınmış aktyor Kiana Rivsin (Keanu Reeves) çəkildiyi "47 Ronin", eləcə də, Edvard Zvikin (Edward Zwick) ekranlaşdırdığı və Tom Kruzun (Tom Cruise) rol aldığı "Sonuncu samuray" (The last samurai) filmləri dünyaca məşhurdur (7, s.371). 2015-ci ildə Yaponiya və Türkiyənin ortaq tarixindən danışan "Ertoğrul 1890" filmi ekranlaşdırılmışdır. Film həm Türkiyə, həm də Yaponiya tərəfindən maliyyələşdirilmişdir. Beləliklə, yapon kinosu teatr tərkibində yaranmış və inkişaf etmiş, bir müddət sonra teatrla qarşı-qarşıya gəlmişdir. İkinci Dünya müharibəsindəki məğlubiyyətin doğurduğu nəticələr və televiziyanın yayılması yerli filmlərin təsirini azaltmışdır. Yeni dalğa filmləri və animasyonlar isə bir müddət sonra yenidən Yaponiyaya xas və dünya standartlarına uyğun məhsul istehsal edərək kino sənayesinin dirçəlməsinə nail olmuşlar. “Western Caspian” University № 3, 2017 Scientific Bulletin 118 Ədəbiyyat: 1. A.Talıbzadə. Şərq Teatrı Tarixi. Bakı,2016 2. Bernard Lonjon, Emile Reynaud, le veritable inventeur du cinema, Polignac, editions du Roure, 2007 3. H.Komatsu, Dünya Sinema Tarihi: Japon Sinemasının Modernleşmesi, Kabalcı Yayınevi,2008 4. Marie-France Briselance et Jean-Claude Morin, Grammaire du cinema, Paris, Nouveau Monde, 2010 5. N.Bagu, The Japenese New Wave: Directory of world cinema Japan, The University of Chicago, 2010 6. P.Stephen , Savaşçının kamerası: Akira Kurasava sineması, Çevirmen: Ahmet Ergenç Kabalcı Yayıncılık, lstanbul 2013 7. R. Teksoy. Sinema Tarihi (1. Cilt). İstanbul: Oğlak Yayıncılık, 2009 8. T.C. Milli Eğitim Bakanlığı, Radyo-Televizyon, Diğer ÜlkeE Sinemaları , Ankara, 2011 http://sinemaninrenkleri.blogspot.com/2011/07/japon-sinemas-tarihi-ve- japon-filmleri.html 9. https://yapon.az/2014/05/13/katsudo-syasin-ilk-anime/ “Western Caspian” University № 3, 2017 Scientific Bulletin 119 UOT 39 İBN RUSTANIN QEYDLƏRİNDƏ XƏZƏR, XƏZƏRƏTRAFI ƏRAZİLƏR VƏ TAYFALAR Rəşad MUSTAFA “Western Caspian” Universiteti Fəlsəfə və Tarix kürsüsü, t.ü.f.d. reshadmustafa@gmail.com XÜLASƏ Əbu Əli Əhməd ibn Ömər ibn Rusta X əsrin ən əhəmiyyətli coğrafiyaşünas – səyyahlarından biri olmuşdur. Onun elm aləminə verdiyi məlumatlar əsasən “Kitab əl-alaq ən-nəfisə” - “Nəfis daş-qaşlar kitabı”nda toplanmışdır. Bu kitabın “Dənizlərin təsviri” hissəsində Xəzər dənizi haqqında xeyli məlumat vardır. Buradan öyrənirik ki, ibn Rusta Xəzər dənizini həm də Təbəristan dənizi, Curcan dənizi, əl-Bab dənizi də adlandırmışdır. “Çayların təsviri” bölməsində Kür, Araz, İtil (Volqa), Səfidrud kimi Xəzərə axan çaylar haqqında məlumat verilir. Eyni zamanda bu kitabda Xəzərə dənizi ətrafında yerləşən şəhərlər, tayfalar, dövlətlər haqqında da məlumatlar verilir. Tədqiqatın məqsədi İbn Rustanın “Kitab əl-alaq ən-nəfisə” əsərində Xəzərlə bağlı məlumatları tapmaq və onların etibarlılığını digər mənbələrlə müqayisə edərək yoxlamaqdır. Açar sözlər: İbn Rusta, Məsudi, İbn Fədlan, Xəzər dənizi, xəzərlər THE CASPIAN SEA, ADJACENT REGIONS AND TRIBES IN İBN RUSTA'S WRITINGS SUMMARY Abu Ali Ahmad ibn Omar ibn Rustah was one of the famous geographer and explorer of 10th century. He collected his informations in “Kitab al-alaq al- nafisa” – “Book of precious pearls”. In the part of “Description of seas” there is so many information about Caspian sea. We learn that ibn Rustah tryed to call Caspian sea (Khazar sea) as Tabaristan sea, Jurjan sea, el-Bab sea, Khazar sea too. In the part of “Description of rivers” there is informations about Kura, Araxes, Itil, Safidrud rivers which flow to Caspian sea. There were given information about cities which located near Caspian sea, and tribes and states which lived near Caspian sea. Aim of research was finding informations related Yüklə 2,65 Mb. Dostları ilə paylaş:
|