1 Ramiz Dəniz
Yüklə 3,35 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- XIII fəsil. “Kitu krallığı”
141 qızlarını”, bizimkilər haqqında öz əsgərlərinin apardıqları söhbətə diqqət yetirdiklərinə görə uçuruma atdırır. Bu ərazidə yaşayan bütün hindular işğalçı-inkləri görən gözləri yox idi. Ataualpanın əsir alınmasından sonra bu əhval-ruhiyyə daha da gücləndi və onların qəzəbli hissləri Ruminyauiyə qarşı yönəldildi. Fəth edilmiş hindular onun simasında yeni Baş İnkanı görürdülər. Bundan apavə həmin tayfalar onu, görən gözləri yox idi ona görə ki, o, itaət etmə- yən tayfalara qarşı amansız repressiyalar tətbiq etmişdi. Məhz buna görə də Belalkasar Tomebambeyə yaxınlaşan kimi kanyarilər, kitululara və onların başçısı olan Rumin- yauiyə qarşı mübarizə aparmaq üçün, bizimkilərə öz yardı- mını və dostluğunu təklif edirlər. Belə bir ittifaq həqiqətən də bağlanır. - Belə bir paradoks var; dar vəziyyətə düşən amansız rəhbərə heç kim kömək əlini uzatmaz. - deyə coğrafiyaşünas bu cümləni vurğuladı. - Ancaq onu da qeyd etmək lazımdır ki, nə burada, nə də Perunun özündə Ataulpanın ruhuna xüsusi hörmət bəslənilir. - deyə Xuan qarşıdakı dağlara donmuş bir nəzər salaraq həqarətlə dilləndi. - Sonradan da olsa, buradakı tayfalar onları qeyri-bərabər mübarizəyə qaldıran, ağır işgəncələrdən belə çəkinməyən Ruminyauinin ruhunu həmişə hörmətlə yad edirlər. Cənubdakılar (Peru nəzərdə tutulur) üçün, bizimkilər
142 artıq Peruya ayaq basan zaman Ataualpa tərəfindən edam edilən, axırıncı qanuni İnka sayılan Uaskarın adı əziz saxlanılır. Ruminyauiyə və başqa mərd hindu rəhbərlərinə nisbətən, öz həyatını xilas etməyə çalışan Ataualpa separa- tist, qorxaq və vətənini sevməyən bir adam kimi tanınır. Bu faktor ilə bir çox insanlar da həmrəydilər. - Buna baxmayaraq, Ruminyaui çox müqavimət göstərə bilmədi. - deyə Migel öz əqidəsini açıqlamalı oldu. - Bizim əsgərlərin qarşısında heç bir ordu tab gətirə bilmədi. - Mən sizinlə tamamilə razıyam. - deyə bələdçi təqdiredici tərzdə dilləndi, sonra isə öz izahatını sona çatdırmaq üçün təmkinlə sözünə davam etdi. - Kitu hinduları say etibarı ilə böyük üstünlük təşkil etsələr də bizimkilərə qarşı müqavimət aparmaq həddindən artıq çətin idi. Məsələn, payta tayfasının torpağında Çiakitintanın başçılıq etdiyi dəstələr, bizimkiləri atın belində görəndə qaçmağa üz tutublar. Beləliklə, burada Meksikanın fəth edilmə tarixi hadisəsi təkrarlandı-süvarilər hindularda təşviş və vahimə yaradırdı. Hətta süvarini ox ilə vuranda da, qorxu xofu hinduların canından çıxmırdı, onlar elə bilirdilər ki, düşmən “iki hissəyə bölünə bilər”. - Bütün bunları dinləmək və bilmək çox maraqlıdır. - deyə coğrafiyaşünas üzünü bələdçiyə tərəf tutaraq həvəslə dilləndi. - Lakin burada kök salan konkistadorların hamısını bir şey maraqlandırır, o da ki, “Ataualpanın qızılları”. Hamı
143 elə bilir ki, həmin qızılları Ruminyaui əlçatmaz bir yerdə gizlədib. - ”Ataualpanın qızıllarını” vaxtı ilə Pisarro qardaşları, Diyeqo Almaqro, Belalkasar və başqa tanınmış konkistadorlar mükəmməl surətdə axtarıblar, lakin Heç bir müsbət nəticə əldə edilməyib. - deyə Xuan diqqətlə coğrafiyaşünasa nəzər salaraq ehtiramla dilləndi. - Şəxsən mənim də özümdə elə bir şübhə var ki, həmin xəzinəni məhz Ruminyaui özü gizlədib. Əgər, bu elədirsə, ortaya ciddi bir sual çıxır: Ruminyaui xəzinəni gizlədibsə, onda bəs, nə üçün onu belə tezliklə edam edirlər? Xəzinənin yerini öyrənməmiş, onu edam etmək düzgün deyildi. Deyilənə görə Ruminyaui həddindən artıq dəhşətli və amansız işgəncələrə məruz qalıb, amma ondan heç bir sirri öyrənmək mümkün olmur. İşgəncə vaxtı o, deyir ki, xəzinənin yerini bilmir, əgər bilsə idi onsuz da yerini heç kimə bildirməzdi. Belə nəticə əldə edilmişdi ki, xəzinə məhz Ruminyauinin əlinə keçmişdi, o, isə öz növbəsində xəzinənin gizlədilməsini əlaltılarına həvalə etmişdir. Ruminyauinin edamından sonra onun bütün silahdaşları təqib olunmağa başladı. Lakin yenə də heç bir nəticə əldə edilmədi. Buna baxmayaraq, axtarışlar davam etdirilir. Peru vitse-krallığının demək olar ki, hər bir yerini mütəşəkkil surətdə axtarırlar. Mənim fikrimcə, Ruminyaui “Ataualpanın qızıllarını” məhz Pilyaroda gizlədib, axtarışı da elə məhz orada davam etdirmək lazımdır.
144 - Bəlkə, “Ataualpanın qızılları” əvvəlcədən olmayıb? - deyə Migel heç kimin ağlına gəlmədiyi fikri gözlənilmədən ortaya atdı. - Bəlkə, bu boş xülyadır? Migelin bu sözləri hər iki tədqiqatçını susduraraq onları düşündürməyə məcbur etdi. Yolçular arasında sükut hissi yarandı.
XIII fəsil. “Kitu krallığı”
Hava tam qaralana qədər yolçular Quayakildən 15 liq (90 km) aralanaraq balaça bir hindu kəndində gecələməyi qərara aldılar. Bu kənddə on nəfərə yaxın ispan əsgəri vardı və onlar bu ərazidəki asayişi qorumaq üçün mühafizə məntəqəsi yaratmışdılar. Quayakildən Kitoya gedən yolda bir neçə belə bir məntəqə vardı. Əsasən həmin məntəqələrdəki mühafizəçilər Kitoya gedən yolun təhlükəsizliyini təmin edirdi. Lakin onlar Quayakildən gələn yolçulara izah etdilər ki, bundan sonra həmin yol ilə azsaylı adamla hərəkət etmək xeyli təhlükəli sayılır. Ona görə ki, bu yol hündür dağların ətəyi və arası ilə uzanıb gedirdi. Dağlarda və sıx meşələrdə gizlənən hindular çətinlik çəkmədən beş-altı nəfərlik qrupa hücum edə bilərlər. Yolu davam etdirmək üçün onlar iri dəstənin gəlişini gözləməli Yüklə 3,35 Mb. Dostları ilə paylaş:
|