Down sendromlu çocuklarda motor geliŞİMİ ve müdahalesi
Yüklə 119 Kb. Pdf görüntüsü
|
137 ile manipüle edilebileceği gerçeği, söz konusu motor becerilerin potansiyel olarak gelişebileceği ama şarta bağlı öğelerin gerçekte bunun olması için yeterli olmadığı söylenerek, açıklanabilir. Bu araştırmadaki hipotez, eksik olan şarta bağlı öğelerin postüral kontrol alanında olduğudur. Probleme özel fizyoterapi tedavisi ile bu şartlar tanıtılıp öğretilmiş ve postüral kontrol alanındaki şarta bağlı öğeler eklenmiştir. Bu şartların postüral kontrol alanında tanıtılmasıyla, bir çocuk uygun motor davranışı, örneğin oyunda, fonksiyonel olarak artan derecede kullanabilir. Eğer bir çocuğun oturabilecek kadar gövde ekstansiyonu ve stabilitesi yoksa, büyük olasılıkla oturma postüründe denge reaksiyonu geliştiremeyecektir. Eğer çocuk oturma postüründe yeterli denge reaksiyonunu yönetmeyi öğrenmezse, bu postürde hareket çeşitliliği gelişimi ya da oynama konusunda ilerleme kaydedemeyecektir. Bunun tersine, bir çocuk motor davranışları anlamlı durumlarda, odaklanmış ve başarılı şekilde ne kadar sık kullanıyorsa, motor gelişimi üzerindeki etkisi de o kadar büyük olacaktır. Tedavinin metodik yaklaşımı bu sonuçlar için hayati önem taşımaktadır. Bir BMS testini baz alarak, postüral kontrol alanındaki spesifik problemleri düzgün olarak kaydetmek amacıyla, çocuğun temel motor becerilerin gelişim seviyesini detaylı olarak belirlemek, beceri başına spesifik fizyoterapi tedavisi formüle etmek mümkündür. Kesin olarak tayin edilmiş tedavi konsepti ve standart ebeveyn tahsisinin birleşimi, fizyoterapistlerin probleme özel ve hedeflenmiş motor davranışı stimüle etmelerini mümkün hale getirir. Tekrarlanan BMS ölçümleriyle, periyodik değerlendirme ve tedavi amaçlarının düzenlenmesi mümkündür. BMS’in ve tedavi konseptinin pediatrik fizyoterapistin uygulamasına eğitim amacıyla tanıtılması akıllıca görünmektedir. Sonuçlar, bir müdahale periyodunda yapılan motor ilerlemenin dinlenme periyodunda otomatik olarak ilerlemediğini göstermektedir. Postüral kontrol alanında bir gelişimsel periyotta gelişen şartların otomatik olarak başarılı periyotlarla ilişkilendirilmemesi de mümkündür. Bunun, DS’lu çocuğun kazanılmış motor becerileri uygulama ve onları başka durumlara uygulama yetersizliğini gösteriyor olması da olasıdır. Takip eden araştırma, iki tedavi periyodunda kaydedilen motor gelişimdeki artışın, tedavi kesintili olmadığında da devam edip etmeyeceğini gösterebilir. Bununla birlikte en uygun tedavi sıklığı da saptanabilir. Bunun yanında, postüral kontrol alanında eklenmiş şartların stimülasyonsuz olarak güvende olup olmayacağı sorusu ortaya 138 çıkar. Küçük yaştaki tedavi yapısal olarak gelişmiş bir motor potansiyele mi yoksa motor tavana daha erken ulaşmaya mı yol açar? Ya da DS’lu genç insanların ve yetişkinlerin de postüral kontrol alanındaki şarta bağlı öğelerin eğitimine odaklanmış bir şekilde (örneğin sporla devam etmesi tavsiye edilebilir mi? Sonuç olarak bu araştırma intake yaşı ile T1 ve T6 arasındaki BMS gelişimi arasında bir korelasyon göstermemektedir. Deneysel gruptaki çocuklar herhangi bir yaşta sağlanan motor stimülasyona daha açık değillerdir. Ya da zihinsel intake seviyesi ile T1 ve T6 arasındaki BMS gelişimi arasında da bir bağlantı bulunmamıştır. Bu yüzden, zihinsel olarak daha yeterli olan çocuklar fizyoterapinin etkisi ile motor alanda otomatik olarak daha iyi gelişmezler. Bununla birlikte, bir motor alanda intake’de daha iyi performans gösteren çocuklar otomatik olarak daha hızlı motor veya zihinsel gelişim göstermezler; BMS intake seviyesi ve T 1 ve T6 arasındaki BMS veya BOS 2-0 gelişimleri arasında bir bağlantı yoktur. Bundan başka, araştırmanın başlangıcından önce ve baz periyodu sırasında pediatrik fizyoterapist tarafından yapılan ebeveyn rehberliğinin, baz periyodunda ya da deneysel periyodun tamamında motor gelişim üzerinde belirgin etkisi olmadığı ortaya çıkmıştır. Kontrol değişkenlerinin periyot başına değişiklikleri ile çocukların motor gelişimlerindeki değişiklikler arasında bir korelasyon bulunmaması da çarpıcıdır. Örneğin, bir çocuğun sağlık durumundan (canlılık) ya da ebevyenlerin günlük bakım ve oyunlara aldıkları tavsiyeleri entegre etmelerinden pozitif etkiler beklenir. Deneysel grubun böyle bir etkiyi ölçemeyecek kadar küçük olması da mümkündür. Yine burada da yapılacak bir takip araştırması duruma açıklık getirebilir. Müdahalenin DS’lu çocukların motor gelişimi üzerindeki etkilerini araştıran çalışma; teorik temel alanında, ölçüm aracı seçiminde, tedavi konseptinde ve araştırma tasarımında bazı problemler tespit etmiştir. Bu problemleri çözmek için spesifik olarak DS’lu çocuklar için “postüral kontrol sistemindeki bozukluklar” isimli teorik sistem kurulmuş ve “DS’lu Çocukların Temel Motor Becerileri Testi - BMS” ve tedavi konsepti “DS’lu küçük çocuklar için fizyoterapi” ölçüm araçları geliştirilmiştir. Müdahale araştırması, yeni geliştirilmiş öğeler kullanılarak 14 ay boyunca evde yaşayan 18 DS’lu çocuk üzerinde gerçekleştirilmiştir (yaş dağılımı: 9-47 hafta; ortalama yaş 26 hafta). Hipotez, postüral kontrol durumlarının fizyoterapistin spesifik 6.4 Özet 139 stimülasyonunun temel motor becerilerin daha çabuk ve daha bütün şekilde gelişmesini sağladığını ve böylece motor davranışın artarak daha fonksiyonel hale geldiğini destekler. Araştırmanın deneysele benzer bir araştırma tasarımı vardır (basit zaman serileri). Araştırma periyodu, beş ardışık periyodu kapsar (baz periyodu (P1), 4 hafta; tedavi periyodu 1 (P2) 13 hafta; dinlenme periyodu 1 (P3), 13 hafta; tedavi periyodu 2 (P4) 13 hafta; dinlenme periyodu 2 (P5) 13 hafta). Her bir periyodun başında ve bitiminde çocuklar BMS kullanılarak test edilir. Zihinsel seviyenin motor gelişim üzerindeki etkisini değerlendirmek için, Bayley Bebek Gelişimi Ölçeği zihinsel ölçümü de kullanılmıştır. Her iki tedavi periyodunda da her bir çocuk haftada bir konsept konusunda eğitim görmüş, çocuk fizyoterapisti tarafından tedavi edilmiştir. Araştırmanın amacı; iki tedavi periyodunda uygulanan tedavinin, çocukların temel motor becerileri üzerindeki etkilerini, baz ve dinlenme periyotlarıyla kıyaslayarak incelemektir. İlk tedavi periyodu P2’deki motor gelişimin ilk dinlenme periyodu P3’ten daha büyük olduğu anlaşılmıştır. İkinci tedavi periyodu P4’teki motor gelişimin ikinci dinlenme periyodu P5’ten belirgin olarak daha büyük olduğu ortaya çıkmıştır. Birinci ve ikinci tedavi periyotları P2 ve P4’ün her ikisinde de motor gelişim BMS ile ölçüldüğü üzere, P1 baz periyodundakinden belirgin olarak daha büyüktür. Baz periyodu P1’deki motor gelişim, bütün müdahale periyodu P2345’teki motor gelişimden belirgin olarak fark edilebilir değildir. Kaydedilmiş kontrol değişkenlerin, Bayley Bebek Gelişimi Ölçeği değerleri de dahil olmak üzere, sonuçlar üzerinde belirgin etkisi yoktur. Sonuç olarak metodik ve probleme özel bir fizyoterapi müdahalesi; postüral kontrol alanındaki, stabilite ve denge gibi, yetersiz öğeleri geliştirebilir. Bunun sonucunda da tedavi periyotlarında DS’lu küçük çocukların temel motor becerilerinin gelişiminde belirgin bir ivme kazanılabilir. DS’lu çocukların BMS’deki gelişim profili hakkında fazla bilgi olmadığından; bu çocukların BMS’deki gelişimi, daha uzun periyotlarda yapılan fizyoterapi tedavisinin motor gelişim üzerindeki etkisi ve bu müdahalenin yapısal sonuçları üzerine bir takip araştırması yapılması tavsiye edilir. Yüklə 119 Kb. Dostları ilə paylaş:
|