Xalqaro tadqiqotlarni amalga oshirish milliy markazi
Yüklə 22,8 Mb. Pdf görüntüsü
|
| Topshiriqlar
Har bir vaziyat (ssenariy) bir yoki bir necha topshiriqlardan iborat. Har bir topshiriqda o‘quvchilarga an’anaviy, o‘qib-tushunish ko‘nikmasini rivojlantirishga mo‘ljallangan topshiriqlardan (ma’lumotlarni topish, xulosa chiqarish)dan tortib qator matnlarda berilgan ma’lumotlar bilan ishlash yoki veb sahifa natijalarini baholashi, murakkab matnlarni umumlashtirishi va tahlil qilishi kabi qator murakkab matnlargacha berilishi mumkin. Har bir topshiriq qamrov doirasida belgilab qo‘yilgan bir yoki bir necha jarayonlarni baholashga mo‘ljallangan. Vaziyatli topshiriqlar o‘quvchilar qobiliyatini tekshirish maqsadida soddadan murakkablikka qarab tartibga solingan. Misol uchun, o‘quvchiga u qidiruv natijasi asoslanib, ma’lum hujjatni (materialni) topishi kerak bo‘lgan birlamchi topshiriqlar berilishi mumkin. Ikkinchi topshiriqda o‘quvchiga berilgan matnda aratib ko‘rsatilgan ma’lumotga oid savolga javob berishi talab etilishi mumkin. Vanihoyat, uchinchi topshiriqda o‘quvchidan birinchi matndagi muallifning fikr-mulohazalari ikkinchi matndagi fikr-mulohazalar bilan o‘xshashligini aniqlash talab etiladi. Har bir holatda, ushbu topshiriqlar shunday tashkillashtirilganki, agar o‘quvchi birinchi topshiriqda so‘ralgan to‘g‘ri ma’lumotni topa olsa, keyin unga ikkinchi topshiriqni bajarishi uchun to‘g‘ri ma’lumot taqdim etiladi. Shu tarzda, murakkab ko‘p jihatli ssenariylar (vaziyatlar) “barchasi yoki hech biri” qonuniyati asosida shakllantirilmasdan, balki bir qator amaliy topshiriqlar berish bilan o‘quvchining turli darajadagi qobiliyatini uch tomonlama baholash imkonini beradi. Shunday ekan, PISA 2018 o‘qish savodxonligini baholash dasturida ssenariylar va topshiriqlar avvalgi baholash dasturlarida qo‘llanilgan modul va topshiriqlarga bilan o‘xshash. Ssenariy shaklida baholash jarayonlari o‘quvchining an’anaviy va biror vaziyatga asoslanmagan baholash tizimiga qaraganda birmuncha haqqoniy vaziyatlarda berilgan, savodxonlikni rivojlantirishga doir materiallardan foydalanishi va o‘zi hayotda uchratishi mumkin bo‘lgan vaziyatlarga monand usulda tashkillashtirilgan. U o‘quvchiga yechishi uchun real muammo va masalalarni taqdim etib, unda o‘quvchi yuqori darajadagi o‘qish va mulohaza yuritish ko‘nikmlalarini ishga soladi (O‘Reilly va Sabatini, 2013[86]). Ssenariylar PISA tadqiqotlarida tabiiy ravishda kengaytirilgan, an’anaviy va modul asosli yondashuvni aks ettiradi. Ssenariy asosli yondashuv PISA 2012 muammolarni yechish va PISA 2015 birgalikda muammoni yechish ko‘nikmalarini baholash dasturida qo‘llanilgan. B-ilovaning 2-4 topshiriqlari murakkab topshiriqli namunaviy ssenariylarni aks ettiradi. |